Maciej Zaremba

Media i komunikacja

Maciej Zaremba Bielawski, urodzony 12 marca 1951 roku w Poznaniu, to znana postać w świecie mediów, łącząca dwie kultury – polską i szwedzką. Jako dziennikarz i pisarz, zdobył uznanie dzięki swoim publikacjom, które często poruszają istotne zagadnienia społeczne oraz polityczne.

Jego prace są przykładem przenikania się różnych perspektyw, co sprawia, że Zaremba jest osobą szczególnie interesującą w kontekście współczesnej literatury i dziennikarstwa.

Życiorys

Maciej Zaremba to syn Oskara Bielawskiego oraz Elżbiety z d. Immerdauer. Urodził się w Poznaniu i w 1969 roku, w wyniku antysemickiej kampanii władz PRL, emigrował do Szwecji razem z matką oraz dwoma młodszymi braćmi.

Na początku swojej kariery zawodowej pracował w różnych zawodach, takich jak pracownik budowlany, operator dźwigu, a także salowy w szpitalu. Interesował się historią filmu, a w 1988 roku ukończył studia z zakresu historii idei na Uniwersytecie Sztokholmskim.

Jego przygoda z dziennikarstwem rozpoczęła się w 1981 roku, kiedy pod pseudonimem Maciej Zaremba pisał reportaże dotyczące „Solidarności” oraz sytuacji politycznej w Polsce. Teksty te były publikowane w szwedzkich dziennikach, takich jak „Dagens Nyheter” oraz „Expressen”.

W latach 80-tych, wspólnie z żoną, szwedzką pisarką Agneta Pleijel, przetłumaczył na język szwedzki m.in. dzieło Zbigniewa Herberta zatytułowane Raport z oblężonego miasta (Rapport från en belägrad stad och andra dikter, Bonniers, Stockholm 1985).

W 2013 roku Zaremba był członkiem jury Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego, a w latach 2014–2016 pełnił rolę przewodniczącego jury tej prestiżowej nagrody za reportaż literacki.

Dorobek dziennikarski

Maciej Zaremba, od 1990 roku związany z dziennikiem „Dagens Nyheter”, specjalizuje się w pisaniu na tematy związane z kulturą oraz polityką. W latach 1994–1995 pełnił funkcję redaktora działu społecznego i kulturalnego w czasopiśmie „Moderna Tider”, które zostało założone przez Görana Rosenberga.

Jego działalność dziennikarska w 1997 roku została uwieńczona serią reportaży, w których nagłośnił kontrowersyjny temat przymusowej sterylizacji osób „niepożądanych” w Szwecji. W szerszym kontekście tej kwestii przedstawił ją w książce wydanej w 1999 roku, zatytułowanej De rena och de andra: om tvångssteriliseringar, rashygien och arvsynd, która w Polsce ukazała się w 2011 roku pod tytułem Higieniści: z dziejów eugeniki. Książka wzbogacona została o rozdział dotyczący polskiej psychiatrii związanej z eugeniką, w którym Zaremba opisuje także działalność swojego ojca, a publikację postanowił wydać jako Maciej Zaremba Bielawski.

Od połowy lat 80. regularnie publikuje na łamach „Dagens Nyheter” cykle reportaży, w których naświetla problemy oraz patologie szwedzkiego systemu opiekuńczego. W 1999 roku przedstawił ewolucję szwedzkiej religijności oraz Kościoła Szwedzkiego w serii „Kyrkan och frihet”. Problematyką szwedzkiej opieki zdrowotnej zajmował się w reportażach Du gamla du sjuka (2004) oraz Den olönsamma patienten (2013). W jego twórczości znajdują się również serie dotyczące nieprawidłowości w szwedzkim wymiarze sprawiedliwości, jak „Rättvisan och dårarna” (2006) i „Rättvisans demonen” (2015), a także paradoksów szwedzkiego rynku pracy i mobbingu w reportażach Den polske rörmokaren (2005) oraz Mobbarna och rättvisan (2010).

Inne ważne tematy w dorobku Zaremby obejmują dyskryminację na uczelniach wyższych (Först kränkt vinner, 2008), kwestie integracji imigrantów w Szwecji (I väntan på Sverige, 2009), sytuację w szwedzkim szkolnictwie podstawowym (Hem till skolan, 2011) oraz patologie w przemyśle leśniczym (Skogen vi ärvde, 2012).

Oprócz spraw szwedzkich, Maciej Zaremba badał również sytuację w innych krajach, takich jak włoska partia Liga Północna (Lega Nord, 1993), francuski Front Narodowy (Front National, 1998), zagadnienia związane z globalizacją (Sade ni globalisering, 2001) oraz problemy Kosowa (Koloni Kosovo, 2007).

W 2018 roku Zaremba opublikował książkę Huset med de två tornen, poświęconą dziejom rodzin swojego ojca i matki, którą przetłumaczył na polski Mariusz Kalinowski jako Dom z dwiema wieżami.

Nagrody

Maciej Zaremba jest uznaną postacią w dziedzinie dziennikarstwa, mającą na swoim koncie wiele znaczących wyróżnień.

W latach 2005 i 2008 był laureatem prestiżowej Nagrody Akademii Szwedzkiej, co podkreśla jego wpływ w świecie mediów.

Rok 2006 okazał się dla niego szczególnie owocny, gdyż zdobył szwedzką Wielką Nagrodę Dziennikarską (Stora Journalistpriset), a także Nagrodę im. Daga Hammarskjölda.

W 2013 roku kolejna nagroda, Nagroda Kellgrena, wzbogaciła jego listę osiągnięć.

Interesującym wyróżnieniem był tytuł doktora honoris causa, który otrzymał w 2009 roku od Wydziału Prawa Uniwersytetu w Lund, świadczący o jego znaczeniu w sferze akademickiej.

W 2012 roku otrzymał Krzyż Oficerski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej za swoje wybitne zasługi we wspieraniu przemian demokratycznych w Polsce oraz za promowanie wiedzy o tym kraju.

W 2019 roku Zaremba został uhonorowany Nagrodą im. Ryszarda Kapuścińskiego za literacki reportaż pt. „Dom z dwiema wieżami”, co dowodzi jego nieustającej pasji do obywatelskiego dziennikarstwa i literatury.

Twórczość

Wydania w Szwecji

Maciej Zaremba, znany polski pisarz, ma na swoim koncie wiele ważnych publikacji, które zostały wydane głównie w Szwecji. Oto niektóre z nich:

  • Huset med de två tornen. Stockholm: Weyler, 2018,
  • Patientens pris. Stockholm: Weyler, 2013,
  • Skogen vi ärvde. Stockholm: Weyler, 2012,
  • Hem till skolan. Stockholm: Natur och kultur, 2011,
  • Mobbarna och rättvisan. Stockholm: DN, 2010,
  • Den polske rörmokaren och andra berättelser från Sverige. Stockholm: Norstedts, 2006,
  • När blir Sverige europeiskt? Stockholm: Bertil Ohlin-institutet, 2004,
  • Vad har Sverige i Europa att göra (en rapport från EU:s framtidskonvent). (razem z Cecilią Malmström) Sverige: Vision Europa, 2003,
  • Kyrkan & friheten: en debattbok om den fria Svenska kyrkans identitet och demokrati. Göteborg: Cordia, 2000,
  • De rena och de andra: om tvångssteriliseringar, rashygien och arvsynd. Stockholm: Bokförlaget DN, 1999,
  • Minken i folkhemmet: essäer. Stockholm: Timbro, 1992,
  • Arbetet före kapital: den katolska kyrkans sociallära (razem z Erwinem Bischofbergerem), Stockholm: Brevskolan på uppdrag av Svenska kristna socialdemokratiska förbund, 1985,
  • Rzeszów: bland polska bönder (razem z Håkanem Pieniowskim), Stockholm: Öppna ögon, 1983.

Wydania w Polsce

W Polsce dostępne są również jego tłumaczenia, które cieszą się dużym zainteresowaniem. Wśród nich wyróżniają się:

  • Polski hydraulik i najnowsze opowieści ze Szwecji. Warszawa: Wydawnictwo Agora, 2013. (tłum. Wojciech Chudoba, Jan Rost, Anna Topaczewska, Katarzyna Tubylewicz),
  • Dom z dwiema wieżami. Kraków: Wydawnictwo Karakter, 2018. (tłum. Mariusz Kalinowski) ISBN 978-83-65271-93-8,
  • Leśna mafia. Szwedzki thriller ekologiczny. Warszawa: Wydawnictwo Agora, 2014. (tłum. Magdalena Wasilewska-Chmura) ISBN 978-83-268-1355-9,
  • Polski hydraulik i nowe opowieści ze Szwecji. Warszawa: Wydawnictwo Agora, 2013. (tłum. Wojciech Chudoba, Jan Rost, Anna Topaczewska, Katarzyna Tubylewicz) ISBN 978-83-268-1264-4,
  • Higieniści. Z dziejów eugeniki. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2011. (tłum. Wojciech Chudoba) ISBN 978-83-7536-211-4,
  • Polski hydraulik i inne opowieści ze Szwecji. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2008. (tłum. Wojciech Chudoba, Jan Rost, Anna Topaczewska, Katarzyna Tubylewicz) ISBN 978-83-7536-021-9.

Oceń: Maciej Zaremba

★★★★★
Średnia ocena:4.6 Liczba ocen:18