Tola Korian

---

Życiorys

Antonina Korian, znana pod pseudonimem Tola Janowska, jest postacią, która znacząco wpisała się w historię polskiej kultury. Urodziła się w rodzinie aktorskiej, z rodzicami Kajetanem Kopczyńskim (1879–1940), który był nie tylko aktorem, ale także śpiewakiem, oraz Marii Janowskiej-Kopczyńskiej, znaną śpiewaczką i reżyserką operową.

Jej edukacja muzyczna rozpoczęła się w Poznaniu, gdzie uczęszczała do Gimnazjum Urszulanek. Studia kontynuowała w Studium dla Dzieci przy Konserwatorium Muzycznym w Poznaniu, a od 1921 roku kształciła się w Akwizgranie i w Wyższej Szkole Dramatycznej w Lipsku.

W czasie nauki, pod pseudonimem Tola Janowska, występowała na różnych scenach niemieckich, w tym w Lipsku, Zwickau, Kołobrzegu, oraz Kassel. Od 1931 roku poświęciła się całkowicie muzyce, wykonując pieśni w dziewięciu językach, prezentując utwory ludowe, tradycyjne oraz nowoczesne. Dawała koncerty w Berlinie, Lipsku, a także w Monachium. W 1931 roku powróciła do Poznania.

W latach 1932-1933 jej kariera artystyczna nabrała tempa, gdy zaczęła występować w uznanych kabaretach, takich jak „Różowa Kukułka” i „Klub Szyderców” w Poznaniu oraz „Banda”, „Femina” w Warszawie. W 1933 roku zadebiutowała na ekranie, grając w filmie „Jego ekscelencja subiekt”. W 1934 roku przeniosła się do Moskwy, gdzie występowała w Teatrze Kameralnym, a następnie osiedliła się w Paryżu, aby studować pod kierunkiem Yvette Guilbert.

W latach 1935-1939 występowała na scenkach literackich i w kabaretach. W sezonie 1936/1937 śpiewała w Warszawskim Teatrze 13 Rzędów, a w kolejnym roku w Małym Qui-Pro-Quo, kontynuując występy w Poznaniu i Krakowie. Jej repertuar w tym czasie liczył ponad czterysta pozycji w wielu językach i dialektach.

Podczas II wojny światowej Tola Korian koncertowała dla polskich oddziałów wojskowych. Pełniła też rolę sekretarki w tygodniku „Polska Walcząca”, którego redaktorem naczelnym był Tymon Terlecki, szybko stając się jego drugim mężem.

Po zakończeniu wojny artystka kontynuowała swoją karierę, koncertując w Paryżu, Belgii, Kanadzie, Stanach Zjednoczonych oraz w wielu krajach Europy, takich jak Francja i Włochy. Mieszkając w Londynie, od 1949 roku uczestniczyła w programach organizowanych przez Mariana Hemara, a także występowała w Polskim Radiu BBC oraz brytyjskiej telewizji. Jej obecność na scenie wzbogaciła Teatr ZASP przybysz w Londynie.

W 1965 roku osiedliła się w Chicago, gdzie kontynuowała naukę, zdobywając dyplom w zakresie romanistyki i literatury porównawczej w 1969 roku, a w 1977 uzyskując stopień doktora. Prowadziła wykłady na temat języka i literatury francuskiej na uniwersytetach w Indiana, Chicago oraz St. Xavier’s College.

Po powrocie do Londynu w 1978 roku, zagrała m.in. w telewizyjnej adaptacji „Małej Apokalipsy” Tadeusza Konwickiego. W swoim życiu prywatnym dwukrotnie wyszła za mąż; jej pierwszym mężem był malarz Aleksander Żyw, a po ślubie z Tymonem Terleckim, obaj panowie w indexie historycznym zyskali uznanie.

10 marca 1978 roku Antonina Terlecka wraz z mężem Tymonem otrzymali odznaczenie Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski z rąk Prezydenta RP na Uchodźstwie, co podkreśla ich imponujący wkład w polską kulturę i sztukę.

---

Oceń: Tola Korian

---