Jerzy Kurczewski (muzyk)

---

Życiorys

Jerzy Kurczewski był osobą o niezwykłym dorobku artystycznym. Urodził się jako syn Czesława Kurczewskiego i Franciszki z domu Kaszyńskiej. W życiu osobistym był mężem Danuty Feld oraz ojcem Aliny Kurczewskiej, znanej dziennikarki muzycznej z Radia Merkury.

Jeszcze przed wybuchem drugiej wojny światowej, Jerzy ukończył dwie klasy w Gimnazjum św. Jana Kantego. W czasach okupacji pracował na stanowisku robotnika w niemieckim szpitalu wojskowym. W tym samym czasie prowadził tajną działalność artystyczną i kierował grupą muzyczną o nazwie „Flimoni”, do której należeli m.in.: Stefan Stuligrosz, Kornel Szymanowski oraz Jarosław Maciejewski. W tym okresie rozpoczął również naukę gry na fortepianie pod okiem swojego wuja, a swoją działalność harcerską kontynuował aż do 1950 roku.

Po zakończeniu wojny Jerzy zdał maturę w trybie przyspieszonym, a następnie podjął studia z zakresu muzykologii, teorii specjalnej oraz dyrygentury w PWSM. W latach 1949–1950 prowadził badania jako etnolog, uczestnicząc w wyprawach naukowych organizowanych przez Państwowy Instytut Sztuki pod kierunkiem Mariana i Jadwigi Sobieskich. Poza tym był aktywnym muzykiem w poznańskim Teatrze Polskim oraz reżyserem muzycznym w poznańskiej Rozgłośni Polskiego Radia. W 1957 roku wstąpił do PZPR, a w 1983 roku był członkiem Rady Krajowej PRON.

W 1945 roku Jerzy Kurczewski założył chór chłopięcy „Miniaturka”, który działał przy 21 Drużynie Harcerskiej w Gimnazjum im. św. Jana Kantego. Zespół ten, znany później jako Poznański Chór Chłopięcy, prowadził jako dyrektor i kierownik artystyczny aż do 1990 roku. Po odejściu z tej pozycji jego miejsce zajął Wojciech Aleksander Krolopp. W 1957 roku Jerzy zainicjował także działalność pierwszej w Polsce „Szkoły Chóralnej”. W 1967 roku rozpoczął organizowanie Międzynarodowego Festiwalu Chórów Chłopięcych.

Chór Jerzego Kurczewskiego wystąpił ponad 2200 razy w wielu krajach, na czterech kontynentach, uczestnicząc w licznych festiwalach muzycznych oraz koncertując w znaczących salach, takich jak Carnegie Hall i Filharmonia Berlińska. Jerzy miał zaszczyt występować z chórem przed znanymi osobistościami, w tym królową Fabiolą, Richardem Nixonem oraz Janem Pawłem II. Zespół zarejestrował wiele płyt, w tym pierwszą polską płytę kompaktową wydaną w 1984 roku, oraz dokonywał światowych prawykonań utworów współczesnych kompozytorów.

Kurczewski jest również autorem licznych opracowań utworów i kolęd a cappella, a także muzyki do spektakli teatralnych w poznańskim Teatrze Lalki i Aktora „Marcinek”. Jego twóry teatralne obejmują m.in.:

• „Bajki” wg La Fontaine’a – reżyseria: K. Cysewska, W. Łobodzińska, W. Barcik; inscenizacja: J. Berdyszak (premiera: 25 września 1964),
• „Bałwankowa bajka” – reżyseria W. Wieczorkiewicz; scenografia: L. Serafinowicz (premiera: 22 grudnia 1963),
• „Chochołowa muzyka” – reżyseria: M. Korzeniowska, M. Lejman, S. Słomka-Rakowski; scenografia: J. Berdyszak (premiera: 29 września 1966),
• „O Kasi co gąski zgubiła” – libretto: M. Kownacka; reżyseria W. Wieczorkiewicz; scenografia: L. Serafinowicz (premiera: 10 listopada 1967),
• „Lajkonik” – libretto: M. Kownacka; reżyseria W. Wieczorkiewicz; scenografia: L. Serafinowicz (premiera: 25 października 1969),
• „Koziołki z wieży ratuszowej” – libretto: L. Serafinowicz; reżyseria W. Wieczorkiewicz; scenografia: L. Serafinowicz (premiera: 10 marca 1979),
• muzyka filmowa do „Koniec nocy”.

Jerzy Kurczewski stworzył także różnorodne utwory instrumentalne i wokalno-instrumentalne, za które zdobył wiele nagród, w tym Nagrodę Prezesa Rady Ministrów (1955, 1975), Nagrodę Województwa Poznańskiego (1959), a także liczne nagrody resortowe (1968, 1972). Otrzymał Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1994) oraz inne liczne odznaczenia, takie jak Złoty Krzyż Zasługi czy medal Komisji Edukacji Narodowej.

Aby uczcić pamięć Jerzego Kurczewskiego, co roku przyznawane są nagrody jego imienia dla osób zasłużonych w dziedzinie muzyki chóralnej. Wśród laureatów można wymienić m.in.: Jan Łukaszewski, Annę Szostak oraz Stanisława Adamczyka. Swoje miejsce w historii a także nagrody otrzymali również: Andrzej Koszewski, Henryk Wojnarowski, Stefan Stuligrosz, Henryk Mikołaj Górecki oraz wielu innych wybitnych artystów.

W skład kapituły oceniającej kandydatów wchodzą m.in. Krzysztof Meyer, Agnieszka Duczmal, Jan Szyrocki oraz Henryk Wojnarowski. Jerzy Kurczewski spoczywa w Alei Zasłużonych na poznańskim Junikowie, u boku swojej żony oraz rodziców. W celu upamiętnienia jego dziedzictwa istnieje skwer Kurczewskiego, znajdujący się na Wildzie.

---

Oceń: Jerzy Kurczewski (muzyk)

---