Dwór usytuowany na Umultowie to znakomity przykład późnoklasycystycznej architektury, który z pewnością zasługuje na uwagę. Znajduje się on w Poznaniu, dokładniej przy ulicy Umultowskiej, co sprawia, że jest to miejsce łatwo dostępne dla turystów oraz mieszkańców.
Nieopodal tego urokliwego dworu znajduje się jezioro Umultowskie, które zachęca do spacerów oraz relaksu. Dodatkowo, w bliskim sąsiedztwie można odwiedzić kościół św. Jadwigi Królowej Wawelskiej, który jest istotnym punktem na mapie kultury i historii regionu.
Dzięki swojej wyjątkowej architekturze i lokalizacji, dwór na Umultowie został wpisany do rejestru zabytków 12 marca 1970 roku, pod numerem 1025/A. Oznacza to, że jest on nie tylko cennym elementem lokalnego krajobrazu, ale także ważnym świadkiem historii Poznania.
Historia majątku
W historii wsi Umultowo, która została nadana Poznaniowi w 1253 roku, można dostrzec wiele interesujących zwrotów akcji. Na początku XIV wieku stała się własnością kościelną, a od 1385 roku przeszła pod opiekę dominikanów. Po kasacie zakonów przez Prusaków w XIX wieku, majątek przeszedł pod zarząd skarbu państwa pruskiego.
Początek XIX wieku to czas, kiedy umultowski dwór trafił w ręce niemieckiej rodziny Von Treskow. W 1860 roku to właśnie w tym dworze urodziła się córka Zygmunta Ottona von Treskow – Antonie Malwine Amalie Valeska von Treskow. W 1883 rok rodzinny majątek został sprzedany Robertowi Thieme, znanemu przedsiębiorcy z Poznania.
Do roku 1905 majątek był zarządzany przez Komisję Kolonizacyjną, a w 1910 roku zostały podjęte decyzje o jego rozparcelowaniu. Resztówki majątku zmieniały właścicieli, będąc w rękach niemieckich, aż w 1922 roku stały się własnością polskiego Skarbu Państwa.
Kolejnymi właścicielami umultowskiego majątku byli: Emilia Murkowska, Tadeusz Bogdański, Kazimierz Rafał Chłapowski oraz Bolesław Mikulski. Ten ostatni, dyrektor Banku Cukrownictwa, odzyskał dobra po II wojnie światowej, zachowując je do 1958 roku.
Obecnie dwór jest w rękach prywatnych i nie jest udostępniony do zwiedzania. W 2006 roku przeszedł wzorowe odrestaurowanie, co podkreśla jego historyczne znaczenie oraz wartość architektoniczną.
Architektura dworu
Dwór na Umultowie, wzniesiony przez rodzinę von Treskowów, stanowi niezwykle interesujący przykład architektury XIX wieku. Został zaprojektowany jako obiekt parterowy, co wpływa na jego harmonijny wygląd i spójność z otaczającym krajobrazem.
Charakterystycznym elementem budowli jest dach naczółkowy, na którego osi umieszczono okno powiekowe, dodające całej konstrukcji lekkości. Elewacja frontowa, z ryzalitem, pełni funkcję głównego wejścia do dworu, które jest zwieńczone trójkątnym naczółkiem. To architektoniczne rozwiązanie nadaje budowli klasycznego stylu.
Bezpośrednio przed ryzalitem znajduje się niewielki taras, ozdobiony balustradami, które z dużym prawdopodobieństwem pochodzą z początku XX wieku. Tego rodzaju detale podkreślają dbałość o estetykę budowli oraz jej otoczenia. Elewacja dworu jest pięcioosiowa, co sprawia, że całość harmonijnie wpisuje się w otaczający krajobraz.
Wnętrze obiektu, prawdopodobnie dwutraktowe, skrywa wiele możliwości aranżacyjnych. Ponadto, dzięki podpiwniczeniu, budowla zyskuje na przestronności, co sprawia, że wydaje się większa niż rzeczywiście jest. Warto również zwrócić uwagę na naturalne piękno przestrzeni wokół dworu, które odzwierciedla się w pozostałościach parku krajobrazowego, który powstał w połowie XIX wieku.
Park ten, o powierzchni 2,03 hektara, jest wzbogacony o aleję kasztanową oraz sąsiadujące budynki folwarku, co tworzy urokliwy i malowniczy kompleks, idealny do odkrywania bogatej historii tego miejsca.
Przypisy
- Marcin Libicki, Piotr Libicki, Dwory i pałace wiejskie w Wielkopolsce, Rebis, Poznań, 2010 r.
- Antonie Malwine Amalie Valeska von Treskow b. 23.07.1860 r. Umultowo, Posen d. 21.09.1918 r. Posen: Geneagraphie - Families all over the world [online], geneagraphie.com [dostęp 20.10.2019 r.]
- Wycieczki po Piątkowie i okolicach, Abos, Poznań, 1995 r.
- Miejska Pracownia Urbanistyczna w Poznaniu, B5 Morasko.
- Mapy.cz, Umultowo.
- Zamki, pałace i dwory w Wielkopolsce, POZNAŃ - UMULTOWO MIASTO POZNAŃ.
- Archiwum Gazety Wyborczej, Umultowski dworek został wzorowo odremontowany.
- WWKZ, spis zabytków nieruchomych.
Pozostałe obiekty w kategorii "Wille i dwory":
Klasztor Urszulanek Unii Rzymskiej w Poznaniu | Willa przy ul. Grudzieniec 8 w Poznaniu | Willa Flora w Poznaniu | Willa Paula Ueckera w Poznaniu | Willa przy ul. Litewskiej 11 w Poznaniu | Zespół rezydencji na Jeżycach w Poznaniu | Dom Ciesielczyków w Poznaniu | Dwór na Krzesinach w Poznaniu | Dwór na Naramowicach w Poznaniu | Dwór na Pokrzywnie w Poznaniu | Dwór na Rudniczem w Poznaniu | Dwór na Piotrowie (Poznań) | Dom Schneiderów na Minikowie w Poznaniu | Dom Muthów na Minikowie w Poznaniu | Willa przy ul. Mazowieckiej 58 w Poznaniu | Willa Paula Steinbacha w Poznaniu | Willa miejska przy ul. Wieniawskiego 21/23 w Poznaniu | Willa Józefa Kostrzewskiego w Poznaniu | Willa Bajerleina w Poznaniu | Willa Arthura Bredschneidera w PoznaniuOceń: Dwór na Umultowie w Poznaniu