Dyrekcja Kolei w Poznaniu

---

Historia

Pierwszy pociąg dotarł do Poznania w 1848 roku z Stargardu, dzięki inicjatywie powołanego Towarzystwa Kolei Żelaznej Stargardzko-Poznańskiej (Stargard-Posener Eisenbahn). Od tego momentu, sukcesywnie budowane były nowe linie kolejowe. W wyniku wydzielenia linii z zarządów w Berlinie, Bydgoszczy oraz Wrocławiu, w 1895 roku powstała Królewska Dyrekcja Kolei (Königliche Eisenbahndirection zu Posen – KED Posen). W latach 1916-1919 zmieniono jej nazwę na Dyrekcję Kolei Poznań (Eisenbahndirektion Posen – EB Posen).

Wielkopolska uzyskała niepodległość po zwycięskim powstaniu wielkopolskim w 1919 roku, co miało miejsce rok później niż w reszcie kraju. Dyrekcja Kolei w Poznaniu została jednak przejęta przez polskie Ministerstwo Kolei Żelaznych dopiero w 1920 roku, przyjmując nazwę – Dyrekcji Kolei Państwowych w Poznaniu, która obowiązywała do 1929 roku. Następnie, w latach 1929-1939, funkcjonowała jako Dyrekcja Okręgowa Kolei Państwowych – DOKP Poznań.

Na skutek działań militarnych oraz szybko rosnących potrzeb przewozowych ze strony III Rzeszy, w 1939 roku utworzono Dyrekcję Kolei Rzeszy Poznań (Reichsbahndirektion Posen – RBD/Rbd Posen). To terytorialne zarządzenie było odpowiedzialne za kolej w tzw. Kraju Warty (Reichsgau Wartheland), a od wschodu sąsiadowało z Generalnym Gubernatorstwem (Generalgouvernement). W 1945 roku RBD Posen zostało ewakuowane do Berlina.

Tuż po zakończeniu wojny, w 1945 roku, miejscowi kolejarze utworzyli Tymczasową Komendę DOKP w Poznaniu. Jeszcze w tym samym roku przekształcono ją w Dyrekcję Okręgową Kolei Państwowych – DOKP. W 1975 roku przemianowano ją na Zachodnią Dyrekcję Okręgową Kolei Państwowych – ZDOKP, z którą często kojarzony jest budynek znajdujący się przy al. Niepodległości 8.

W wyniku kilku zmian restrukturyzacyjnych, w gmachu tym miała swoje siedziby Dyrekcja Okręgu Infrastruktury Kolejowej (1998-2001), a od 2002 roku mieściły się tam jednostki wykonawcze różnych spółek kolejowych, w tym Oddział Regionalny spółki PKP Polskie Linie Kolejowe SA.

W 1986 roku w budynku ZDOKP otwarto Izbę Pamięci Oddziału Regionalnego PKP PLK SA w Poznaniu.

Prezesi/dyrektorzy

W historii Dyrekcji Kolei w Poznaniu, różni prezesi i dyrektorzy odegrali kluczowe role w zarządzaniu i kierowaniu instytucją. Oto lista osób, które pełniły tę funkcję na przestrzeni lat:

• 1898-1902 – Max Roepell,
• 1903-1905 – dr Max Friedrich Kieschke,
• 1905-1913 – Johannes Schulze-Nickel,
• 1913-1916 – dr Georg Bodenstein,
• 1917 – Schultze,
• 1919-1920 – inż. Benon Rutkowski,
• 1920-1926 – inż. Bogusław Dobrzycki,
• 1926-1935 – inż. Stanisław Ruciński-Nagórny,
• 1935-1939 – inż. Włodzimierz Krzyżanowski,
• 1939 – inż. Ignacy Czerniewski,
• 1939–1940 – dr Adolf Sarter,
• -1945 – dr Ludwig Holtz,
• 1945-1950 – inż. Mieczysław Stodolski,
• 1950-1953 – Józef Pieprzyk,
• 1953-1956 – Tadeusz Bronowski,
• 1956-1962 – inż. Władysław Mrugalski,
• 1962-1974 – inż. Edmund Rejek,
• 1975-1985 – Stanisław Chełstowski,
• 1985-1990 – Zbigniew Pajdak,
• 1991-1998 – Grzegorz Siewiera,
• 1998 – Jan Czerniak.

Siedziba

– Pierwsza i czwarta siedziba dyrekcji kolei powstały w budynku, w którym w 1895 roku utworzono Królewską Dyrekcję Kolei (Königliche Eisenbahndirection zu Posen). Znajdował się on przy ul. gen. Taczaka 10, wcześniej znanej jako Luisenstrasse 10. Obiekt ten, nazywany popularnie „Starą Dyrekcją”, był wcześniej siedzibą komórek Dyrekcji Kolei we Wrocławiu. Po II wojnie światowej, w okresie od 1945 do 1948 roku, budynek ten pełnił rolę drugiej siedziby DWK do momentu ukończenia remontu gmachu przy al. Niepodległości 8.

– Druga i piąta siedziba zostały wybrane w latach 1910–1915 dla pruskiej Dyrekcji Kolei w Poznaniu (Eisenbahndirektion Posen). Obiekt ten mieścił się przy al. Niepodległości 8, zanim przeniesiono go na Kurfürstenring 4 oraz Wały Zygmunta Starego 4. Była to jedna z ostatnich realizacji budowlanych w Dzielnicy Cesarskiej, a jego projekt został zrealizowany w neobarokowym stylu, znanym także jako „barok wilhelmiński”. Siedziba DOKP funkcjonowała w tym miejscu od 1948 do 1998 roku.

– Trzecią siedzibą była Tymczasowa Komenda DOKP w Poznaniu, która działała od lutego do sierpnia 1945 roku, zlokalizowana przy ul. Kolejowej 4.

– Obecnie w budynku, który znajduje się przy ul. Kolejowej 5, mają swoje siedziby komórki organizacyjne centrali spółki Przewozy Regionalne Sp. z o.o.

---

Oceń: Dyrekcja Kolei w Poznaniu

---