Dzielnica Cesarska w Poznaniu

Dzielnice

Dzielnica Cesarska w Poznaniu, znana również jako Dzielnica Zamkowa, to obszar, który kryje w sobie bogatą historię oraz monumentalne budowle. Tego rodzaju architektura została zaprojektowana przez najwybitniejszych europejskich architektów, co nadaje temu miejscu unikalny charakter. Dzielnica ta znajduje się w zachodniej części ścisłego centrum Poznania, co czyni ją istotnym punktem, nie tylko turystycznym, ale i kulturowym w mieście.

W 2008 roku, decyzją prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, zespół zabudowań Dzielnicy Cesarskiej został uznany za pomnik historii, co podkreśla jego znaczenie w kontekście dziedzictwa kulturowego. To wyróżnienie jest świadectwem historycznej wartości tego miejsca oraz dbałości o zachowanie jego unikalnego charakteru w obliczu współczesnych wyzwań urbanistycznych.

Historia

Dzielnica, która dzisiaj znamy, wyrosła w obszarze, gdzie wcześniej istniały obwarowania Twierdzy Poznań. Wyraźnym impulsem do jej rozwoju była potrzeba modernizacji układu przestrzennego miasta, które przez długi czas było ograniczane przez te fortyfikacje. Kluczowe spotkanie dotyczące tego zagadnienia miało miejsce 21 maja 1898 roku z udziałem pruskiego ministra oświecenia Roberta Bosse oraz ministra spraw wewnętrznych Erharda von der Recke. W tamtych czasach Poznań borykał się z katastrofalną strukturą urbanistyczną, gdzie aż 10% ludności mieszkało w suterenach co znacząco wpływało na trudności w osiedlaniu się w tym rejonie. Plany dotyczące monumentalnej architektury w tej części Poznania zaczęły powstawać już w 1890 roku, gdy radca budowlany Heinrich Grüder zainicjował pierwszą koncepcję. Kolejna, bardziej rozwinięta wersja powstała w 1903 roku z rąk Josepha Stübbena. W 1904 roku cesarz Wilhelm II Hohenzollern powołał Królewską Komisję Rozbudowy Poznania, która miała za zadanie wdrożenie tych ambitnych planów w życie. W wydarzeniach, które miały miejsce 20 sierpnia 1910 roku, miasto uzyskało tytuł Rezydencjonalnego Miasta Poznań, a także w tym dniu z honorami poświęcono Zamek Cesarski. Jak zauważył Jan Skuratowicz, celem stworzenia tak monumentalnego zespołu architektonicznego było kreowanie nowej, imponującej wizytówki germańskiego wschodu, a wszystkie działania były podporządkowane idei der Hebung, co oznacza podniesienie miasta na wyższy poziom pod względem zarówno jego estetyki, jak i funkcjonalności.

Zabudowa oryginalna

Dzielnica Cesarska w Poznaniu, znana ze swojej wyjątkowej architektury, jest pełna interesujących budowli, które tworzą jej niepowtarzalny charakter. Warto wymienić kilka kluczowych obiektów, które położone są w tej części miasta.

Na samym północy znajduje się Teatr Wielki, zbudowany w 1910 roku przez architekta Maxa Littmanna. Jego projekt inspirowany był dziełem Villi Rotonda w Vicenzy, co nadaje mu klasyczny i elegancki wygląd.

Obok teatru można znaleźć Park Henryka Wieniawskiego, który stanowi doskonałe miejsce na spacery i relaks w otoczeniu zieleni.

Kolejnym istotnym budynkiem jest Niemiecki Bank Listów Zastawnych (teraz ZETO), zbudowany w latach 1912-1914, według projektu architektów Augusta Raedera i Otto Meistra, który również świadczy o wyrafinowanej architekturze tej dzielnicy.

W dalszej okolicy leżą Park Adama Mickiewicza oraz Plac Adama Mickiewicza, które są idealnymi miejscami do odpoczynku dla mieszkańców i turystów.

Na uwagę zasługuje również Collegium Maius, dawna Komisja Kolonizacyjna, która powstała w latach 1908-1910 pod czujnym okiem radcy budowlanego Deliusa. Z pewnością jest to architektoniczny skarb dzielnicy.

Warto zwrócić uwagę na Zamek Cesarski, wybudowany między 1905 a 1910 rokiem według projektu architekta Franza Schwechtena, wraz z pięknym Ogrodzie Zamkowym, który stanowi doskonałe dopełnienie zabudowy.

Nie można również pominąć Willi Adolfa Landsberga z 1911 roku, zaprojektowanej przez architekta Hansa Uhla, a zdobionej przez sztukaterie stworzone przez Martina Samtera.

W 1912 roku wzniesiono Instytut Higieny, zaprojektowany przez Fritza Teubnera, będący kolejnym świadectwem rozwoju urbanistycznego Dzielnicy Cesarskiej. Ponadto, warto zwrócić uwagę na Collegium Minus, była Akademia Królewska, wzniesiona w latach 1905-1910 przez Edwarda Fürstenau.

Obiekt architektoniczny Akademia Muzyczna, powstała w latach 1907-1908, to była siedziba Domu Ewangelickiego, a jej architektem był Johannes z Charlottenburga.

Inne wartosciowe budynki to Collegium Iuridicum, który powstał w 1907 roku jako dawny Bank Spółek Raiffeisena. Wraz z Ziemstwem Kredytowym i Dyrekcją Poczty (Oberpostdirektion), te budynki budowane w 1910 roku przez architekta Franza Schwechtena, stanowią ważne elementy architektoniczne tej dzielnicy.

Na końcu, warto wspomnieć o Parku Karola Marcinkowskiego, który dodaje uroku i zieleni całej Dzielnicy Cesarskiej w Poznaniu.

Zabudowa późniejsza

W późniejszym okresie, w tym zarówno przed, jak i po II wojnie światowej, kontynuacja budowy Dzielnicy Cesarskiej ukierunkowana była na wznoszenie reprezentacyjnych gmachów oraz budowli. Na północnym krańcu tej części miasta zrealizowano szereg znaczących inwestycji, w tym:

Rozwój zabudowy Dzielnicy Cesarskiej w kierunku południowym można zauważyć poprzez dalsze wyburzenia, w szczególności wzdłuż Alei Niepodległości, ulicy Towarowej oraz Parku Marcinkowskiego. W tym obszarze znajdują się znaczące obiekty takie jak Dyrekcja Kolei w Poznaniu, Collegium Novum, a także wysokościowiec Delta.

Kontekst

Dzielnica Cesarska w Poznaniu, która powstała na początku XX wieku, z pewnością zasłużyła na miano wymarzonego miejsca dla spacerowiczów oraz osób szukających rekreacji. Przed jej powstaniem miasto, otoczone solidnymi umocnieniami twierdzy, nie dysponowało obszarami o tak wysokim standardzie.

Ta nowoczesna zabudowa znacznie wpłynęła na wizerunek Poznania, umieszczając go w gronie starannie zaplanowanych oraz rozbudowanych europejskich miast tamtego okresu. Architektura, która została zastosowana w tej dzielnicy, wniosła wyjątkowy charakter i estetykę, co przyciągało mieszkańców i turystów.

Przypisy

  1. Tablica pamiątkowa in situ.
  2. Jan Skuratowicz, Kiedy Poznań stawał się wielkomiejski... (o architekturze przełomu XIX i XX wieku), w: Kronika Miasta Poznania, nr 3-4/1993, s. 104, ISSN 0137-3552.
  3. Zygmunt Boras, Lech Trzeciakowski, W dawnym Poznaniu, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1971 r., s. 345.

Oceń: Dzielnica Cesarska w Poznaniu

★★★★★
Średnia ocena:4.98 Liczba ocen:7