Kościół św. Rocha w Poznaniu

---

Historia

Historia kościoła pod wezwaniem św. Rocha w Poznaniu sięga początków XVII wieku. Pierwsza drewniana kaplica została wzniesiona na tym terenie jeszcze przed rokiem 1615, co miało miejsce w kontekście utworzenia nowego, niezależnego od Poznania miasta nazwanego Stanisławów. Z biegiem lat kaplica była powiększana, a 12 lipca 1628 roku biskup poznański, Maciej Łubieński, dokonał jej erekcji jako parafii.

Niestety, drewniana konstrukcja kościoła uległa zniszczeniu podczas potopu szwedzkiego. W 1658 roku obiekt przeszedł w ręce franciszkanów konwentualnych, którzy przystąpili do budowy nowej, murowanej świątyni, a w 1746 roku powstał nowy kościół z charakterystyczną wieżą, zbudowany z muru pruskiego. W tym okresie do tytułu kościoła dołączono także patronat św. Floriana.

W 1832 roku pruskie władze zdecydowały się na kasację klasztoru, przez co kościół stał się świątynią filialnąparafii św. Jana Jerozolimskiego. Taki stan rzeczy trwał aż do 1937 roku, kiedy to przywrócono w tym miejscu parofię, a za tym krokiem poszła decyzja o budowie zupełnie nowej świątyni oraz rozbiórce starej, która popadała w ruinę.

Budowa obecnego kościoła, zaprojektowanego przez Franciszka Morawskiego, rozpoczęła się w 1938 roku, jednak w wyniku wybuchu II wojny światowej prace zostały wstrzymane. W czasie okupacji niemieckiej oba kościoły były zamknięte, a odprawianie kultu Bożego zostało zakazane. W ich wnętrzach znalazły się zrabowane figury oraz inne cenne zabytki, a nawet mundury wojskowe.

W 1945 roku wybuchł pożar, który znacznie uszkodził nową świątynię. Po zakończeniu działań wojennych rozpoczęto prace mające na celu dokończenie budowy kościoła oraz wyposażenie jego wnętrza. Budowa została formalnie zakończona w 1946 roku, jednak uroczyste poświęcenie miało miejsce dopiero w 1995 roku.

Dzięki istnieniu tej świątyni, ulica, przy której się znajduje, oraz most nad Wartą, noszą imię świętego Rocha, co świadczy o długoletniej historii i znaczeniu tego miejsca w lokalnej społeczności.

Architektura

Świątynia, w której szczególną uwagę zwraca jej wyjątkowa architektura, składa się z nawy głównej oraz znacznie niższej nawy bocznej przylegającej od północy. Na zachodniej stronie budowli znajdują się atrakcyjne elementy: kruchta z podcieniami oraz wieża, która, w dolnej części, ma plan kwadratowy, a wyżej przyjmuje formę ośmioboku.

Wewnątrz kościoła, uwagę przyciąga ołtarz główny, stworzony w roku 1950 przez wyspecjalizowanego snycerza, Stefana Petlińskiego. W centralnej części tego ołtarza umieszczona jest figura św. Rocha, która po II wojnie światowej została przetransportowana z Bawarii. Nad figurą znajduje się obraz św. Tadeusza Judy. Po lewej stronie, w ołtarzu bocznym, możemy zobaczyć ikonę Matki Boskiej Nieustającej Pomocy, a poniżej kamień z groty w Nazarecie. Natomiast w prawym ołtarzu widnieje obraz Najświętszego Serca Jezusa oraz relikwiarz bł. Sancji Szymkowiak.

W adoracji zasługują również piękne figurki czterech ewangelistów oraz Chrystusa Dobrego Pasterza, które znajdują się na zwornikach filarów arkadowego przejścia do nawy bocznej. Te wszystkie dzieła, podobnie jak figura Chrystusa wieńcząca dawniej ambonę, są dziełem Stefana Petlińskiego.

Na przedłużeniu nawy bocznej można znaleźć kaplicę Miłosierdzia Bożego, gdzie znajdują się znane obrazy przedstawiające Jezu, ufam Tobie oraz wizerunek św. Faustyny Kowalskiej. A na emporze w tym kościele znajdują się organy, które zostały przeniesione z poewangelickiego kościoła w Osiecznej. Witraże, które zachwycają odwiedzających, powstały w latach 1961–1963 według projektu Janusza Bersza, a ich realizacją zajął się Zygmunt Kośmicki.

Warto również zwrócić uwagę na zewnętrzną część świątyni, gdzie w kruchcie umieszczono trzy tablice, które honorują fundatorów oraz budowniczych kościoła: ks. Józefa Kłosa, ks. Czesława Heyduckiego, ks. Szczepana Czemplika oraz ks. Stanisława Bielskiego. Kolejna tablica oddaje hołd ks. Czesławowi Heyduckiemu oraz ks. Antoniemu Hądzlikowi, którzy zginęli w KL Dachau i KL Mauthausen-Gusen. Ostatnia tablica jest poświęcona 18 członkom koła Związku Powstańców Wielkopolskich Poznań-Żegrze.

Organy

Organy w kościele św. Rocha w Poznaniu mają bogatą historię, która sięga około roku 1900, kiedy to zostały wykonane przez renomowaną firmę Schlag und Söhne z miejscowości Świdnica. Po zakończeniu II wojny światowej instrument ten został przeniesiony do świątyni przez Roberta Polcyna, co miało istotne znaczenie dla jego dalszych losów.

W 1994 roku organy przeszły gruntowny remont, który przywrócił im dawną świetność oraz zapewnił odpowiednie warunki do dalszego użytkowania i konserwacji. Dziś stanowią one niezwykle ważny element życia muzycznego kościoła oraz okolicy.

Manuał I	Manuał II	Pedał
14. Principal 8’	10. Geigen principal 8’	7. Violon 16’
15. Conzertflöte 8’	11. Aeoline 8’	8. Subbas 16’
16. Gambe 8’	12. Gedact 8’	9. Cello 8’
17. Octave 4’	13. Traversflöte 4’
18. Mixtur 2-3 fach
19. Bourdon 16’

Otoczenie

W okolicy świątyni, szczególnie z zachodniej strony, znajduje się kameralny cmentarz, na którym można dostrzec liczne mogiły. Wśród nich leży tablica upamiętniająca siostrę Sancję Szymkowiak, która spoczywała tutaj do beatyfikacji w 2002 roku.

Dodatkowo, w tym samym terenie, można zobaczyć kapliczkę Matki Boskiej z Dzieciątkiem, pochodzącą z 1920 roku. Ta wyjątkowa budowla została przeniesiona z Rataj do obecnej lokalizacji w 1973 roku.

Na południowej stronie kościoła zainstalowano figurę św. Rocha z psem, która dodaje uroku otoczeniu. Z kolei od strony wschodniej, w latach 2006-2013, powstało Centrum Duszpasterskie im. Jana Pawła II, które również wzbogaca przestrzeń wokół kościoła.

---

Oceń: Kościół św. Rocha w Poznaniu

---