Osiedle Darzybór


Osiedle Darzybór to innowacyjny projekt, który może stać się przykładem dla innych w zakresie budownictwa społecznego. Ulokowane w Poznaniu, w obrębie dzielnicy Darzybór (Nowe Miasto), to modelowe osiedle socjalne jest przykład obfitej współpracy i integracji społecznej.

Warto podkreślić, że inicjatywa ta zakłada aktywne uczestnictwo osób wykluczonych społecznie na każdym etapie realizacji projektu, począwszy od planowania a skończywszy na samym wykonaniu. Dzięki temu, mieszkańcy mają możliwość kształtowania swojego otoczenia oraz korzystania z wsparcia w budowie nowej społeczności.

Historia

W 2002 roku miasto Poznań postanowiło przekazać 5 hektarów ziemi Fundacji Pomocy Wzajemnej „Barka”. Celem tego działania było zbudowanie osiedla socjalnego, które miało na celu wsparcie osób potrzebujących. Działania związane z budową pierwszego etapu osiedla zakończono w pierwszym kwartale 2006 roku. Finanse na ten projekt pochodziły z trzech źródeł: miasto, fundacja oraz Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Warto zauważyć, że pierwotnie planowano pozyskanie funduszy poprzez zbiórkę zarówno w Polsce, jak i poza jej granicami.

Architektura i urbanistyka

Osiedle Darzybór stanowi unikalne przykładowe rozwiązanie architektoniczne, które skupia się na zaspokajaniu potrzeb osób w trudnej sytuacji życiowej. W jego skład wchodzą cztery parterowe budynki socjalne, które zostały zaprojektowane w kształcie litery L. Takie podejście umożliwia łatwy dostęp dla osób z niepełnosprawnościami, co jest niezwykle istotnym aspektem nowoczesnej architektury.

Każdy z budynków pomieścił osiem mieszkań o zróżnicowanej powierzchni, wynoszącej od 33,2 do 48 m², co łącznie tworzy 32 gospodarstwa domowe naprzeciw siebie. Na przestrzeni osiedla wydzielono również specjalne strefy, w tym place zabaw dla dzieci, co sprzyja integracji sąsiedzkiej i aktywnemu spędzaniu czasu wolnego przez najmłodszych mieszkańców.

Budowa pojedynczego obiektu została zrealizowana przy użyciu technologii panelowej, co pozwalało na wznoszenie budynków w krótkim czasie, wynoszącym od jednego do półtora miesiąca. Ten system budowlany był również dostosowany do możliwości osób, które nie przechodziły odpowiedniego przeszkolenia w zakresie budownictwa.

Projekt osiedla przewidywał znacznie szersze plany, mające na celu zaspokojenie potrzeb około pięciu setek mieszkańców w trzech etapach, które miały zostać zrealizowane w ciągu pięciu lat. Lokale zostały przydzielone rodzinom w szczególnie trudnej sytuacji życiowej, a także uczestnikom programów fundacji Barka. Co ważne, mieszkania miały charakter tymczasowy, z maksymalnym okresem zamieszkania wynoszącym trzy lata, co z kolei miało wspierać proces uzyskiwania przez rodziny niezależności materialnej i społecznej.

Umowy najmu odnawiane są co roku, a korzystanie z osiedla wiąże się z obowiązkiem uczestnictwa w programach aktywizacyjnych oraz terminowego regulowania wszystkich opłat. Dzięki temu, mieszkańcy są motywowani do pracy nad swoim rozwojem i samodzielnością.

W aspekcie urbanistyki, mieszkania zostały zaprojektowane tak, aby były przestrzennie powiązane z dziedzińcami, co miało na celu zacieśnienie więzi w lokalnej społeczności. Przeszklenie ścian od strony dziedzińców miało dodatkowo sprzyjać integracji mieszkańców. W ramach osiedla powstało także Stowarzyszenie Mieszkańców, które odgrywa istotną rolę w organizacji życia społecznego mieszkańców osiedla.

Sytuacja społeczna

Osiedle Darzybór zamieszkiwane jest głównie przez rodziny z dziećmi, które borykają się z wyzwaniami związanymi z niepełnosprawnością jednego lub więcej członków rodziny. Większość lokatorów korzysta z usług Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Poznaniu, co wskazuje na znaczną potrzebę wsparcia społecznego.

W 2010 roku przeprowadzono badania społeczne, które ujawniły, że rodziny mieszkają w swoich lokalach średnio od czterech lat, co jest czasem dłuższym, niż początkowo przewidywano. Zauważono również wyraźny podział społeczny w obrębie osiedla, gdzie mieszkańcy segmentów A i B oraz C i D tworzyli wyraźne grupy. W segmentach C i D osiedlanie się miało dotyczyć osób pracujących, natomiast w A i B głównie tych, którzy zmagają się z różnorodnymi problemami życiowymi.

Niekorzystny układ urbanistyczny oraz duże przeszklenia ścian nie sprzyjały integracji społecznej mieszkańców. Zamiast zbliżyć ich do siebie, takie rozwiązania architektoniczne spowodowały uczucie skrępowania. Dodatkowo, niefortunna lokalizacja osiedla na obrzeżach miasta, w opinii niektórych jego mieszkańców, ograniczała możliwość aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym i kulturalnym metropolii.

Pod względem budowlanym, osiedle borykało się również z wieloma problemami, na przykład niską jakością zastosowanych materiałów oraz brakiem staranności przy realizacji inwestycji. W obliczu wymienionych trudności, na terenie osiedla aktywnie działały różne instytucje i organizacje, które wyszły naprzeciw zdiagnozowanym problemom. Rozpoczęły one współpracę, mając na celu zmniejszenie negatywnych stereotypów oraz realizację programów mających na celu integrację mieszkańców i poprawę stanu infrastruktury społecznej.

W 2008 roku w obrębie osiedla funkcjonowały dwie spółdzielnie socjalne, które aktywnie przyczyniały się do polepszania sytuacji lokalnej społeczności.

Przypisy

  1. a b c Zuzanna Rataj, Osiedle socjalne Darzybór w Poznaniu – założenia a realizacja, w: Praca Socjalna, nr 6/2013, s.81-95, ISSN 0860-3480
  2. Caritas Kielce, Raport z fazy diagnozy. Kondycja i dobre praktyki pomocy ludziom bezdomnym w sześciu obszarach: streetworking, praca socjalna, mieszkalnictwo i pomoc doraźna, partnerstwa lokalne, zdrowie, zatrudnienie i edukacja, s.252. [dostęp 19.09.2017 r.]
  3. a b Fundacja Barka, Program dostępnego budownictwa - osiedla Darzybór. [dostęp 19.09.2017 r.]
  4. Miejska strategia rozwiązywania problemów społecznych (przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu), Burmistrz Miasta Oława, s.41
  5. Podlaskie Obserwatorium Polityki Społecznej, WUP Białystok, Kapitał społeczny województwa podlaskiego w kontekście funkcjonowania sektora non-profit, s.72
  6. red. Tomasz Sadowski, System wsparcia inicjatyw ekonomii społecznej w środowisku lokalnym na przykładzie Partnerstwa Ekonomia Społeczna w Praktyce, s.217 ISBN 978-83-927016-4-4

Oceń: Osiedle Darzybór

Średnia ocena:4.64 Liczba ocen:11