Janina Maria Howorka-Hrosenchik


Janina Maria Howorka-Hrosenchik, znana również jako Janina lub Nina Marisówna, to postać, której życie i twórczość pozostają w pamięci wielu. Urodziła się 10 lipca 1924 roku w Poznaniu, a zmarła 7 września 2019 roku w Skolimowie.

Była nie tylko utalentowaną aktorką, ale także uzdolnioną malarką, co czyni ją osobą o wielu artystycznych obliczach. Jej dorobek znacząco wpłynął na polską kulturę, a jej osiągnięcia nie są zapomniane.

Życiorys

Na początku II wojny światowej rodzina Janiny Maria Howorki-Hrosenchik mieszkała przy ulicy Woźnej 9 w Poznaniu. W 1937 roku ukończyła szkołę podstawową, a następnie kontynuowała naukę w Gimnazjum im. Klaudyny Potockiej, jednak jej edukację przerwała wojna. W wyniku wysiedleń rodzina trafiła do Generalnego Gubernatorstwa, gdzie osiedliła się w Warszawie. W stolicy Janina brała udział w tajnych kompletach, a w 1942 roku ukończyła Gimnazjum J. Jankowskiej-Słotkowskiej oraz w 1944 roku Liceum Humanistyczne im. J. Słowackiego i tajną szkołę dramatyczną.

Od 1942 roku była aktywnym członkiem Armii Krajowej (Batalion Baszta). W jej działaniach wyróżniała się kolportowaniem prasy oraz organizowaniem tajnych przedstawień teatralnych. W czasie powstania warszawskiego brała udział w walkach na Starym Mieście, a także w rejonach Woli i Muranowie. Po zakończeniu powstania, została wywieziona przez Niemców do obozu w Bossen, ale razem z matką udało im się uciec, choć wkrótce zostały złapane i umieszczone w gospodarstwie rolnym.

Wkrótce po wojnie Janina, z częścią rodziny, powróciła do Poznania, gdzie w trakcie bitwy o miasto rozpoczęła naukę malarstwa pod okiem prof. Wacława Taranczewskiego oraz prof. Stanisława Teyssera. W 1951 roku ukończyła historię sztuki na Uniwersytecie Adama Mickiewicza. Po wojnie brała udział w pierwszych przedstawieniach Teatru Polskiego, a także współpracowała z poznańskim Teatrem Nowym przez następne trzydzieści lat. Sporadycznie występowała również na deskach Teatru Schillera w Warszawie, Teatru Wojska Polskiego w Łodzi oraz Teatru im. Aleksandra Fredry w Gnieźnie.

Janina miała również okazję zagrać w filmie Wandy Jakubowskiej „Ostatni etap”, a także brała udział w spektaklach Teatru Telewizji. W 1963 roku zdobyła wyróżnienie na Kaliskich Spotkaniach Teatralnych za rolę Jadwigi Lisieckiej w „Ruchomych piaskach”. Po stracie męża, Edwarda Howorki, i zakończeniu kariery teatralnej w 1980 roku, Janina przeprowadziła się do Nowego Jorku, gdzie współpracowała z Henriem Claye Frickiem, właścicielem galerii sztuki.

W tym okresie poznała Joe Hrosenchika, Czecha, za którego wyszła za mąż. Rozwinęła swoją pasję malarską, studiując portret u prof. Daniela Greena oraz uczestnicząc w zajęciach w The Visual Art School w Princeton. Po przejściu na emeryturę, para osiedliła się w Port Saint Lucie na Florydzie. Po śmierci drugiego męża, Janina wróciła do Polski 25 kwietnia 2014 roku i zamieszkała w Domu Aktora Weterana w Skolimowie. Jej pogrzeb miał miejsce 20 grudnia 2019 roku na Cmentarzu na Junikowie w Poznaniu.

Rodzina

Janina Maria Howorka-Hrosenchik miała w swoim życiu bliskie relacje rodzinne, które miały znaczący wpływ na jej rozwój osobisty i zawodowy.

Wśród jej bliskich znajdowała się przyrodnia siostra, Ewa, oraz trzech biologicznych braci. Tadeusz był przedsiębiorcą na morzu, a także pełnił funkcję polskiego konsula w Glasgow. Jego pasją było tłumaczenie literatury, w tym dzieła Thora Heyerdahla pt. „Kon-Tiki”.

Edward, drugi z jej braci, zmarł w 1945 roku w nieznanych okolicznościach, co prawdopodobnie miało miejsce w niemieckim obozie koncentracyjnym. Ostatni brat, Alfred, był właścicielem drukarni o nazwie „Atom”.

Janina była żoną Edwarda Howorki, który pracował jako ginekolog, a ich związek stanowił istotny element jej życia.

Przypisy

  1. a b c d e Janina Marisówna była lubianą poznańską aktorką. Malowała też obrazy. Jej pogrzeb odbędzie się 20.12.2019 r. [dostęp 29.11.2020 r.]
  2. a b Encyklopedia, Poznań. Zmarła Janina Maris Howorka Hrosenchik [online], Encyklopedia teatru polskiego [dostęp 29.11.2020 r.]
  3. Janina Marisówna, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 29.11.2020 r.]

Oceń: Janina Maria Howorka-Hrosenchik

Średnia ocena:4.74 Liczba ocen:25