Stefan Stuligrosz

---

Życiorys

Stefan Stuligrosz przyszedł na świat 26 sierpnia 1920 roku, jako najstarszy syn Piotra, zatrudnionego jako urzędnik pocztowy, oraz Marianny z Błotnych, która w młodości była solistką w starołęckim Kole Śpiewaczym Polskiego. W jego rodzinie nie brakowało młodszego rodzeństwa – miał siostry: Teresę, Wandę, Dorotę oraz brata Bogdana.

Podczas gdy w jego życiu osobistym miały miejsce znaczące momenty, w wieku siedmiu lat rozpoczął edukację w szkole powszechnej przy ul. św. Antoniego, znajdującej się w poznańskiej Starołęce. W tym miejscu uczyła go śpiewu Wanda Jordan-Matyjowa. W latach 1931–1937 był uczniem Gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu, jednak maturę uzyskał po zakończeniu II wojny światowej, uczęszczając do Gimnazjum im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Już jako nastolatek miał talent do muzyki, co zaowocowało założeniem chóru Miniaturka złożonego z kolegów ze szkoły.

Od 1937 roku do momentu wybuchu wojny, Stuligrosz kształcił się w zakresie kupiectwa w Domu Handlowym Woźniaka. W okresie okupacji zaangażował się w działalność konspiracyjną, prowadząc chór, który występował w poznańskich kościołach, wcześniej prowadzony przez ks. Wacława Gieburowskiego. Równocześnie pracował w narzędziowni Zakładów Cegielskiego. W 1945 roku, po zakończeniu wojny, zainicjował działalność Chóru Chłopięco-Męskiego im. Wacława Gieburowskiego, znanego jako „Poznańskie Słowiki”, obejmując stanowisko kierownika artystycznego i dyrygenta. Już od 1950 roku chór współpracował z Filharmonią Poznańską.

Stefan Stuligrosz będąc osobą wykształconą, ukończył studia na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Poznańskiego w 1950 roku, a następnie Wydział Wokalny oraz Wydział Kompozycji, Teorii i Dyrygentury w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej (obecnej Akademii Muzycznej) w 1953 roku. Z tą uczelnią pozostawał w bliskiej współpracy przez szereg lat, pełniąc funkcje pedagogiczne, wykładając dyrygenturę chóralną oraz pełniąc rolę dziekana Wydziału Wokalnego, a także prorektora i rektora w latach 1967-1981. Był też 63. kierownikiem Redakcji Muzycznej Rozgłośni Polskiego Radia w Poznaniu.

Za jego niezrównane osiągnięcia związane z „Poznańskimi Słowikami”, Stuligrosz zdobył międzynarodowe uznanie, co przełożyło się na liczne nagrody. Podczas swoich licznych tras koncertowych z chórem, miał okazję występować w wielu krajach europejskich oraz w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i Japonii. W 1992 roku chór, pod jego dyrekcją, wystąpił na Koncercie Galowym w Dniu Narodowym Polski na Wystawie Światowej EXPO w Sewilli.

Pełnił także funkcję prezesa Towarzystwa Muzycznego im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu. W 2002 roku, był jednym z 26 sygnatariuszy listu obrony abpa Juliusza Paetza, którego podejrzewano o nadużycia seksualne.

Życie prywatne

Życie osobiste Stuligrosza było również bogate. Miał żonę Barbarę, która zmarła w 1999 roku oraz trzy córki – Annę, Marię i Stefanię. Był stryjem posła Michała Stuligrosza.

Śmierć i pogrzeb

Profesor Stuligrosz zmarł 15 czerwca 2012 roku w szpitalu w Puszczykowie na skutek komplikacji spowodowanych udarem mózgu. W hołdzie jego pamięci, w holu głównym Urzędu Miasta Poznań została wystawiona Księga Kondolencyjna, w której każdy mógł wyrazić swoje uczucia i refleksje. Został pochowany na cmentarzu komunalnym na Junikowie (pole 14-2-4-2). Uroczystości pogrzebowe odbyły się 23 czerwca 2012 roku w katedrze poznańskiej, gdzie wystawiona została trumna z ciałem profesora. Honorową wartę pełnili dawni i aktualni członkowie „Poznańskich Słowików”, a mszy przewodniczył arcybiskup metropolita poznanski Stanisław Gądecki wraz z innymi biskupami pomocniczymi.

Kompozycje

Stefan Stuligrosz to wybitny kompozytor, który stworzony ponad 600 utworów, w szczególności koncentrując się na religijnej muzyce chóralnej. Jego prace obejmują różnorodne kompozycje, w tym:

• O matko miłościwa,
• Modlitwa eucharystyczna do słów Jana Pawła II,
• Missa Brevis,
• Cantate Domino,
• Matko niebieskiego Pana,
• Nie lękaj się,
• Singen wir mit Froehlichkeit,
• Jauchzeit, ihr Himmel,
• Maria durch ein Dornwald ging,
• Alleluja, Zdrowaś Maryjo,
• Msza Niedzielna,
• Missa in honorem Sanctae Faustine,
• Gorzkie Żale.

Oprócz działalności kompozytorskiej, Stuligrosz z chórem nagrał wiele płyt, co przyczyniło się do popularyzacji jego utworów.

Publikacje

Oto zbiór publikacji autorstwa Stefana Stuligrosza, które ukazały się na przestrzeni lat. Lista przedstawia zarówno tematy, które poruszał, jak i daty wydania poszczególnych książek.

• Telefon z Watykanu (1994, ISBN 83-85203-14-1),
• Piórkiem Słowika. O najbliższych, Poznaniu, muzyce i drogowskazach życia, cz. 1, (Media Rodzina, Poznań 1995, ISBN 83-85594-24-8),
• Piórkiem Słowika. O najbliższych, Poznaniu, muzyce i drogowskazach życia, cz. 2, (Media Rodzina, Poznań 2000. ISBN 83-7278-015-3),
• Piórkiem Słowika. O najbliższych, Poznaniu, muzyce i drogowskazach życia, cz. 3, (Media Rodzina, Poznań 2010. ISBN 978-83-7278-443-8),
• Pasja życia. (Fundacja „Chór Stuligrosza – Poznańskie Słowiki”, Poznań 2000. ISBN 83-914381-0-4).

Ordery i odznaczenia

Stefan Stuligrosz, wybitna postać w polskiej kulturze i edukacji, został uhonorowany wieloma prestiżowymi odznaczeniami, które dokumentują jego osiągnięcia oraz wkład w rozwój życia społecznego i kulturalnego w Polsce. Poniżej przedstawiamy listę tych zaszczytów:

• Order Orła Białego (2010),
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (18 lipca 1997),
• Order Sztandaru Pracy I klasy (1986),
• Order Sztandaru Pracy II klasy (1980),
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1973),
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1955),
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (19 lipca 1955),
• Złoty Krzyż Zasługi (22 lipca 1952),
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (28 lutego 1955),
• Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (25 sierpnia 2005),
• Medal Komisji Edukacji Narodowej,
• Order Ecce Homo,
• Order Uśmiechu (1990),
• Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony dla Kultury Narodowej” (1984),
• Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Nauczyciel PRL”,
• Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”,
• Krzyż Wielki Orderu Świętego Sylwestra (Watykan).

Nagrody i wyróżnienia

Stefan Stuligrosz to postać, której wkład w kulturę i sztukę został doceniony na wielu płaszczyznach. Wyróżnienia, jakie otrzymał, świadczą o jego niezwykłej karierze artystycznej oraz społecznej.

• 1976, 1984 – laureat dwóch Nagród Państwowych I stopnia,
• 1954 – Nagroda miasta Poznania,
• 1992 – Honorowy Obywatel Miasta Poznania,
• 29 maja 1995 – tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza,
• 2000 – Medal Polonia Mater Nostra Est,
• 2000 – tytuł Gigant Roku 2000 według poznańskiego oddziału „Gazety Wyborczej”, trzecie miejsce w plebiscycie tej gazety na Wielkopolanina XX wieku – za Cyrylem Ratajskim i Wiktorem Degą,
• 2000 – doktorat honorowy Papieskiego Instytutu Muzyki Sakralnej w Rzymie,
• 2002 – doktorat honorowy Akademii Muzycznej w Poznaniu,
• 2002 – Złoty Hipolit,
• 2005 – Diamentowa Batuta Polskiego Radia,
• 2008 – nagroda „Mistrz Mowy Polskiej”,
• 2007 – Nagroda im. Jerzego Kurczewskiego,
• 2009 – doktorat honorowy Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego,
• 2010 – Honorowy Obywatel Kamienia Pomorskiego.

Co więcej, osiągnięcia Stefana Stuligrosza nie ograniczały się jedynie do Polski. Zagraniczne uznanie przyniosły mu m.in. symboliczne klucze do Nowego Jorku, Filadelfii, Cleveland i Chicago.

W 2012 roku Papieska Rada ds. Kultury przyznała mu Medal Per Artem ad Deum (Przez sztukę do Boga). Medal został odebrany 29 września 2012 roku na Targach Kielce przez Macieja Wielocha, dyrygenta Chóru Poznańskie Słowiki oraz Wojciecha Nentwiga, dyrektora Filharmonii Poznańskiej.

Upamiętnienie

W dniu 15 czerwca 2013 roku, w pierwszą rocznicę śmierci, przed kościołem zlokalizowanym przy ulicy Grobla w Poznaniu odsłonięto symboliczny nagrobek profesora. To wydarzenie miało na celu uczczenie pamięci o jego znaczącym wkładzie w kulturę muzyczną.

Natomiast 14 czerwca 2015 roku oficjalnie nadano imię profesora placowi usytuowanemu przed Akademią Muzyczną w Poznaniu. Pomysł ten zrodził się trzy lata wcześniej, a wnioskodawcą był dyrektor Filharmonii Poznańskiej, Wojciech Nentwig. Swoją inicjatywę zaprezentował podczas żałobnego posiedzenia Senatu Akademii Muzycznej w Poznaniu, które miało miejsce w czerwcu 2012 roku.

Nagrania wspomnień Stefana Stuligrosza

W ramach archiwum wspomnień Stefana Stuligrosza, warto zwrócić uwagę na jego wystąpienia w programie emitowanym przez TVP Historia. Jednym z szczególnie interesujących odcinków jest ten poświęcony ciężkim czasom, w którym artysta dzieli się refleksjami oraz osobistymi doświadczeniami związanymi z historią.

Inny odcinek, który zasługuje na uwagę, to propozycja pod nazwą „Nie poddać się”. Tutaj Stuligrosz podkreśla determinację oraz niezłomnego ducha, który towarzyszył mu w trudnych momentach zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym.

Wszystkie te nagrania stanowią cenną wartość dla miłośników historii oraz sztuki, pozwalając zrozumieć kontekst oraz inspiracje, które prowadziły go w jego twórczości.

---

Oceń: Stefan Stuligrosz

---