Dom Prowincjalny Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety w Poznaniu


Dom Prowincjalny Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety w Poznaniu to ważna instytucja, która odgrywa istotną rolę w życiu lokalnej społeczności. Zlokalizowany przy ul. Łąkowej, w sercu Poznania, jego historia jest głęboko zakorzeniona w tradycji i działalności charytatywnej.

Pierwotnie pełnił funkcję domu zakonnego oraz szpitala Zgromadzenia Sióstr Szarych św. Elżbiety, które od 1968 roku funkcjonuje pod nową nazwą Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety. Miejsce to, znane także jako „Zakład Dobroczynny św. Elżbiety”, nosi wezwanie Matki Boskiej Nieustającej Pomocy, a często nazywane jest również „Sanatorium św. Elżbiety”.

Warto zauważyć, że Dom Prowincjalny jest wpisany do rejestru zabytków, przy czym nadano mu numer A 216 z datą 21 marca 1979 roku. To potwierdza jego znaczenie nie tylko w kontekście opieki zdrowotnej, ale i dziedzictwa kulturowego regionu.

Historia

W 1871 roku do Poznania przybyły siostry ze Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety. Matka przełożona Kazimiera Hein, w listopadzie 1883 roku, nabyła ziemię przy ul. Łąkowej, planując na niej budowę nowego domu dla sióstr. Ostatecznie, rok później, rozpoczęto prace budowlane, które zakończyły się w 1885 roku, kiedy to oficjalnie oddano gmach do użytku. Projekt budynku stworzył architekt Franz Negendank.

W 1908 roku, nowa matka przełożona, Jolanda Ostrowska, podjęła istotną decyzję o rozbudowie istniejącego obiektu o budynek szpitala. Budowę zakończono w 1909 roku, a szpital otwarto 1 października tego samego roku. Projekt szpitala opracował Kazimierz Ruciński, który dodał strzeliste szczyty i smukłą wieżyczkę nad klatką schodową. Budynki zaprojektowane w stylu łączącym elementy neogotyckie z neorenesansowymi, wyróżniały się ceramicznymi wzorami na fasadzie.

W miarę rosnącej liczby pensjonariuszy, gmach wymagał dalszej rozbudowy, co miało miejsce w latach 1910–1913. Podczas I wojny światowej Niemcy przejęli obiekt, przekształcając „Sanatorium św. Elżbiety” w szpital wojskowy pod nazwą Festungslazarett Nr. 15.

W 1930 roku, do kompleksu szpitalnego dobudowano ostatnią część – budynek usytuowany wschodniej stronie, tuż przy drodze prowadzącej do kościoła Bożego Ciała. Projekt tego budynku przygotował architekt Jerzy Tuszowski. W 1943 roku, w wyniku wojny, nazwa szpitala została zmieniona przez Niemców na Bertha Spitzer Krankenhaus.

Po wojnie, 22 stycznia 1945 roku, Niemcy opuścili obiekt, zabierając ze sobą zrabowane wyposażenie szpitalne. Już 3 lutego 1945 roku, gmach zajęło wojsko radzieckie, jednak po krótkim czasie został przejęty przez Wojsko Polskie. Wkrótce po ustąpieniu wojska radzieckiego, obiekt został upaństwowiony.

W styczniu 1946 roku szpital wznowił działalność jako placówka miejska. 10 października 1949 roku zarząd obiektu przekazano Zarządowi Miejskiemu w Poznaniu. W październiku 1950 roku, szpital został przekazany Wojewódzkiemu Urzędowi Bezpieczeństwa Publicznego. Działania te skutkowały rozdzieleniem wyposażenia szpitalnego do innych jednostek w Poznaniu. Siostry zostały przeniesione do szpitala (pierwotnie klasztoru) na ul. Samuela Engla.

Po likwidacji Urzędu Bezpieczeństwa w 1954 roku, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych stało się nowym właścicielem szpitala, co trwało przez ponad 20 lat. W styczniu 1977 roku, obiekt przeszedł w ręce poznańskiej Akademii Medycznej, która przekształciła go w klinikę onkologii. Ostatecznie, w 2012 roku, budynek został zwrócony siostrom, ale jego zły stan techniczny dyskwalifikował go jako działający szpital.

Opis

W Domu Prowincjalnym Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety w Poznaniu wdrożono liczne nowoczesne rozwiązania, które zostały zaczerpnięte z doświadczeń krajów Europy Zachodniej. Na przykład, wybrukowanie dębową kostką ulicy prowadzącej do szpitala miało na celu zapewnienie pacjentom spokoju i ciszy.

W ramach udogodnień, zainstalowano centralne ogrzewanie z własną kotłownią, co znacznie podniosło komfort pobytu. Ponadto, zamontowano oświetlenie gazowe oraz radiofonię, a także stworzono centralę telefoniczną umożliwiającą łatwiejszą komunikację w placówce.

Ważnym elementem była także odpowiednia infrastruktura działu fizykoterapii, która została dobrze wyposażona w niezbędny sprzęt. W celu wzbogacenia standardów, wprowadzono windę do transportu pacjentów, co znacznie ułatwiło przemieszczanie się w budynku.

Dodatkowymi udogodnieniami były: mechaniczna pralnia, własna piekarnia, a także przestronne sale dla chorych, mające okna wychodzące na południe. Pokrycie podłóg w tych pomieszczeniach linoleum zapewniało łatwość w utrzymaniu czystości.

Nie można również zapomnieć o wyciągach kuchennych, które umożliwiały szybkie dostarczanie posiłków do oddziałów szpitalnych, co wpływało na poprawę jakości opieki nad pacjentami.

Przypisy

  1. a b c d e f g h AnitaA. Magowska AnitaA., HalinaH. Bogusz HalinaH., Z dziejów Sanatorium św. Elżbiety w Poznaniu i jego właścicielek, Muzeum Historii Polski, 2014 r. [dostęp 30.04.2019 r.]
  2. http://www.actamedicorum.ump.edu.pl/upload/files/AMP-4-2014.pdf, s. 66.
  3. Wykaz obiektów na terenie miasta Poznania wpisanych do rejestru zabytków nieruchomych [online], Urząd Miasta Poznania [dostęp 30.04.2019 r.]

Oceń: Dom Prowincjalny Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety w Poznaniu

Średnia ocena:4.77 Liczba ocen:18