Kampus Morasko

Uczelnie

Kampus Morasko to kluczowa część Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, grupujący wydziały ścisłe i przyrodnicze. Znajduje się on w północnej części miasta, co sprawia, że jest dogodnie zlokalizowany dla studentów i pracowników naukowych.

Kampus ten dzieli się na dwie główne części: zachodnią oraz wschodnią. Zachodnia część, położona na Morasku (Huby Moraskie), jest otoczona piękną przyrodą i cichymi osiedlami, co sprzyja nauce oraz relaksowi. Z kolei wschodnia część rozciąga się na Umultowie, rozdzielona dwoma stronami osiedla Różany Potok. Dzięki temu studenci mają dostęp do odpowiednich zasobów oraz komfortowego środowiska do nauki.

Obiekty i lokalizacja

W zachodniej części Kampusu Morasko, gdzie zlokalizowane są najważniejsze budynki wydziałowe, można zauważyć ich umiejscowienie na północ od osiedli Piątkowskich. Oddzielone są one torami obwodnicy kolejowej Poznania, na linii kolejowej Zieliniec – Kiekrz. Wygodny dojazd do kampusu można zrealizować przez ulicę Umultowską lub Dzięgielową, prowadzącą od Naramowickiej.

W zachodniej części znajdują się następujące obiekty edukacyjne:

W przyszłości planowana jest również budowa:

  • akademików,
  • uczelniowego parku historii ziemi.

Wschodnia część Kampusu Morasko rozciąga się wzdłuż ulic Krygowskiego oraz Zagajnikowej. Tutaj znajdują się następujące obiekty:

W planach jest także rozwój infrastruktury sportowej, w tym budowa stadionu lekkoatletycznego.

Pomiędzy wschodnią a zachodnią częścią kampusu znajduje się urokliwe Osiedle Różany Potok, zaprojektowane przez Mariana Fikusa, który był współautorem pierwotnej wizji Kampusu Morasko. Chociaż jest zaplanowane jako osiedle akademickie, nie jest ono formalnie częścią kampusu.

Historia powstania i rozbudowy

Po II wojnie światowej Uniwersytet Poznański został reaktywowany w obiektach, które zostały przystosowane do potrzeb edukacyjnych. Wzmożona działalność naukowa oraz obszerny rozwój dydaktyczny prowadziły do poszukiwania nowych lokalizacji dla wydziałów ze względu na ograniczone tereny w centrum. Już w latach sześćdziesiątych XX wieku planowano budowę nowych obiektów na Winiarach, jednak te plany nie zostały zrealizowane.

Na przełomie lat 60. i 70. XX wieku, w związku z rozszerzeniem miasta w kierunku północnym, wskazano miejsce na przyszłą „Dzielnicę Nauki”, która miała powstać na północ od osiedli Piątkowo i Naramowice. Projekt zakładał, że nowy kampus pomieści większość poznańskich instytucji naukowych, a na obszarze 400 ha zamieszkiwać miało 34 tys. studentów. Przewidziano również budowę Centrum Sportu Akademickiego oraz różnych zespołów mieszkalnych i usługowych. Centralną część założenia stanowiłby kampus dla Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Akademii Ekonomicznej, Akademii Sztuk Pięknych, Akademii Muzycznej, Akademii Wychowania Fizycznego oraz instytutów PAN.

W 1974 roku odbył się konkurs na projekt kampusu dla UAM, a zwycięzcami zostali Marian Fikus oraz Jerzy Gurawski. Przyznano im zadanie opracowania szczegółowych planów realizacyjnych, które szybko przeszły do fazy realizacji (wmurowanie kamienia węgielnego miało miejsce 1 października 1977). Początkowo planowano przeniesienie wszystkich wydziałów na kampus, który miał nosić nazwę Socjalistyczny Uniwersytet im. Adama Mickiewicza XXI wieku, jednak z powodu kryzysu gospodarczego na końcu lat 70. prace zostały wstrzymane aż do 1984 roku, kiedy to ruszyła budowa Wydziału Fizyki, zakończona w 1994 roku.

W latach 80. i 90. problemy finansowe doprowadziły do rezygnacji z ambitnych planów rozbudowy dzielnicy naukowej oraz zmiany koncepcji kampusu. Po zakończeniu lat 90. UAM powrócił do realizacji osiedla akademickiego na Morasku, co zaowocowało między innymi rozbudową Wydziału Fizyki (1999) oraz nową siedzibą dla Wydziału Matematyki i Informatyki (2000–2002). Rozpoczęto również budowę obiektów dla Wydziału Biologii oraz Collegium Geographicum dla Wydziału Nauk Geograficznych i Geologicznych.

Decydujący fortel w rozbudowie kampusu nastąpił po uchwaleniu ustawy z 22 lipca 2004 roku, która ustanowiła program wieloletni „Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 2004–2011”. Zapisano w niej zamiar wsparcia rozwoju bazy dydaktycznej z okazji czterystulecia uniwersytetu. Dzięki temu, uczelnia otrzymała 311 mln zł na dalszy rozwój infrastruktury na Kampusie Morasko oraz w zamiejscowych ośrodkach w Pile i Kaliszu. W 2004 roku zakończono budowę Wydziału Biologii oraz otwarto nową siedzibę dla Instytutu Nauk Politycznych i Dziennikarstwa, który otrzymał status samodzielnego wydziału (2007). W ramach programu powstały również hala sportowa oddana do użytku w październiku 2010 oraz nowa siedziba dla Wydziału Chemii.

Pod przewodnictwem rektora Stefana Jurgi, dążono do tego, aby na Morasku skoncentrowały się wszystkie wydziały związane z naukami ścisłymi oraz przyrodniczymi, jednak po jego kadencji, nowy rektor Stanisław Lorenc poszerzył możliwość przenoszenia wydziałów na Morasko o wszystkie jednostki, z wyjątkiem gmachów reprezentacyjnych oraz ośrodków związanych z językami obcymi i polonistyką. Otwarta koncepcja prowadziła do zbudowania gmachu dla Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa oraz przeniesienia Wydziału Historycznego. Plan rozwoju UAM stworzony przez rektora Bronisława Marciniaka zakłada, że cała infrastruktura dydaktyczna zostanie rozdysponowana na dwa kampusy: śródmiejski oraz Morasko, z główną częścią zakończoną z realizacją Wydziału Historycznego.

Aby dostosować się do rosnących kosztów realizacji programu, 5 sierpnia 2010 roku, Sejm przyjął projekt ustawy przedłużający czas realizacji wzmiankowanego programu do 2015 roku oraz zwiększający budżet z 311 mln zł do 500 mln zł. Takie działania umożliwiły między innymi ukończenie budowy Wydziału Chemii oraz rozpoczęcie budowy nowego Wydziału Historycznego oraz akademików. Program został później wydłużony do 2017 roku.

Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej, w rozwój Kampusu Morasko zaangażowano również fundusze unijne. Na lata 2004–2006 w ramach programu ZPORR, uniwersytet zakończył budowę obiektów dla Wydziału Nauk Geograficznych i Geologicznych, korzystając z 11,3 mln zł dotacji. Z kolei budowa Międzyuczelnianego Centrum NanoBioMedycznego, wspólnej inicjatywy Politechniki Poznańskiej, Uniwersytetów: Medycznego oraz Przyrodniczego i UAM, została sfinansowana z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w latach 2007–2013. Projekt o wartości 111,4 mln zł ma na celu rozwój dydaktyki w zakresie nanonauk i nanotechnologii, a jego całkowity koszt pokryty będzie ze środków unijnych oraz budżetu państwa.

W ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, na Kampusie Morasko powstanie również Wielkopolskie Centrum Zaawansowanych Technologii za 251,5 mln zł, w którym prowadzone będą multidyscyplinarne badania w zakresie biologii, chemii oraz materiałoznawstwa. Celem tego przedsięwzięcia jest utworzenie międzynarodowego centra badawczego, co uznawane jest za kluczowe dla dalszego rozwoju kraju.

Architektura

W obrębie kampusu można zaobserwować architekturę, która wywodzi się z późnomodernistycznych dążeń do odkrycia nowej estetyki budynków użyteczności publicznej, płynnie przekształcającą się we współczesny, stonowany postmodernizm. Forma budynków uczelnianych jest ściśle zdeterminowana przez ich funkcje, co wpływa na ich układ oraz kształt. Niskie, rozbite struktury, charakteryzujące się wieloma skrzydłami, w połączeniu z licznymi atriami, zapewniają optymalne warunki użytkowania, w tym naturalne doświetlenie oraz efektywne przewietrzanie miejsc wewnętrznych.

Jednym z najbardziej rozpoznawalnych elementów architektonicznych kampusu Morasko jest żółta ceramika, wykorzystana na elewacjach budynków wydziałowych, która nadaje im unikalny charakter.

Choć kampus ten nie posiada jednego głównego architekta, to jednak większość obiektów została zaprojektowana przez Jerzego Gurawskiego, który był współautorem pierwotnej koncepcji. Do jego znaczących projektów zalicza się:

  • budynek Wydziału Fizyki,
  • budynek Wydziału Nauk Geograficznych i Geologii,
  • Archiwum,
  • budynek Wydziału Matematyki i Informatyki,
  • Pływalnia Uniwersytecka,
  • Hala Sportowa (projekt wybrany w konkursie),
  • Międzyuczelniane Centrum NanoBioMedyczne (projekt wybrany w konkursie).

Przyroda

Na terenie kampusu Morasko możemy podziwiać bogaty ekosystem, który obejmuje zarówno gatunki rodzime, jak brzoza, sosna zwyczajna, klon zwyczajny, topola biała oraz wierzba płacząca, jak i wiele gatunków obcych. Sztuczne nasadzenia rozciągają się na całym obszarze kampusu, a szczególnie są widoczne wzdłuż szpaleru prowadzącego od pętli PST. Rośliny wprowadzone do tego środowiska to między innymi: grusza drobnoowocowa, klon ginnala, surmia, miłorząb dwuklapowy oraz sosna himalajska.

W 2009 roku, z inicjatywy prof. Karola Latowskiego, powstał Zakątek bioróżnorodności, który zlokalizowany jest przy budynku Collegium Biologicum. To unikatowy fragment trawnika, który został pozostawiony bez intensywnej pielęgnacji, co stworzyło okazję na przeprowadzenie wyjątkowego eksperymentu biologicznego. Badania przeprowadzone na tym obszarze wykazały znaczący, naturalny rozwój szeregu gatunków flory. W 2012 roku udało się zarejestrować aż 50 różnych roślin kwiatowych, oprócz mchów i porostów, z czego 70% stanowiły rośliny rodzime.

W Zakątku bioróżnorodności możemy znaleźć takie rośliny jak: chaber bławatek, kąkol polny, wyka czteronasienna, mlecz zwyczajny, chwastnica jednostronna, kosmos podwójnie pierzasty, przymiotno białe, nawłoć kanadyjska, konyza kanadyjska, wiesiołek dwuletni, łyszczec nadobny oraz czarnuszka. Interesującym zjawiskiem było także zakwitnięcie lnu wielkokwiatowego (czerwonego), rośliny, która normalnie nie występuje spontanicznie w Polsce.

W bezpośrednim sąsiedztwie gmachu Wydziału Biologii, zasadzone zostały pamiętne drzewa w liczbie dziewięciu, ku czci wyjątkowych postaci w świecie nauki:

  • prof. dra hab. Teofila Wojterskiego (1922–1991) – posadzone we wrześniu 2003,
  • prof. dra hab. Wacława Skuratowicza (1915–1989) – posadzone 20 marca 2004,
  • prof. dra hab. Izabeli Dąmbskiej (1927–1984) – posadzone 26 listopada 2004,
  • prof. dr Alicji Szweykowskiej (1926–2002) – posadzone 2 kwietnia 2004,
  • prof. dra Jerzego Szweykowskiego (1925–2002) – posadzone 2 kwietnia 2004,
  • prof. dra hab. Jana Rafalskiego (1909–1995) – posadzone 23 kwietnia 2004,
  • prof. dra hab. Jarosława Urbańskiego (1909–1981) – posadzone 22 maja 2010,
  • prof. dra hab. Jacka Augustyniaka (1932–2000), Jana Michejdy (1927–1999) oraz Ryszarda Schramma (1920–2007) – posadzone 9 listopada 2012,
  • zasadzone przez dr Wangari Maathai (laureatkę Pokojowej Nagrody Nobla) 9 grudnia 2008.

Dojazd

Wygodny dojazd komunikacją miejską jest kluczowy dla osób planujących odwiedzenie Kampusu Morasko. Jest to możliwe dzięki dotarciu do pętli na os. Jana III Sobieskiego, co można zrealizować, korzystając z Poznańskiego Szybkiego Tramwaju. Do wyboru mamy tramwaje numer 12, 14, 15, 16 oraz kilka linii autobusowych, takich jak 151, 174, 185, 191 i 193. Po dotarciu do pętli, dalsza podróż wygląda następująco:

  • autobusem linii 187,
  • autobusem linii 188,
  • autobusem linii 198,
  • autobusem linii 348,
  • pieszo przez przejazd kolejowo-drogowy na północnej obwodnicy kolejowej Poznania, a następnie chodnikiem,
  • rowerem (możliwość wypożyczenia rowerów na dworcu autobusowym na os. Sobieskiego), wyżej wymienioną trasą.

Warto również zaznaczyć, że dostępny jest bezpośredni dojazd z Murowanej Gośliny autobusem linii 348. Dzięki tym opcjom, dotarcie do Kampusu Morasko staje się przystępne i komfortowe dla wszystkich, którzy chcą skorzystać z jego bogatej oferty.

Przypisy

  1. Ustawa z dnia 26 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego „Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 2004–2015” (Dz.U. z 2014 r. poz. 1119).
  2. Ustawa z dnia 5 sierpnia 2010 r. o zmianie ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego "Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 2004–2011" (Dz.U. z 2010 r. nr 155, poz. 1042).
  3. Ustawa z dnia 22 lipca 2004 r. o ustanowieniu programu wieloletniego "Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 2004–2011" (Dz.U. z 2004 r. nr 192, poz. 1962).
  4. Atlas architektury Poznania, Janusz J. Pazder (red.), Aleksandra A. Dolczewska, Poznań: Wydawnictwo Miejskie, 2008, s. 201, ISBN 978-83-7503-058-7.
  5. prof. Karol Latowski, Anna Rusińska, Adam Wysocki, Obcy na Morasku, w: Życie Uniwersyteckie, nr 9(228)/2012, s. 31, ISSN 1231-8825.
  6. Serwis PAP – Nauka w Polsce link
  7. Benon Miśkiewicz Uniwersytet Poznański. Fakty, refleksje, wspomnienia. UAM Poznań 1983.
  8. Budimex wybuduje Wielkopolskie Centrum Zaawansowanych Technologii – Poznańskie Nieruchomości.
  9. Centrum NanoBioMedyczne. [dostęp 25.02.2011 r.]
  10. Uzasadnienie do Poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego "Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 2004–2011". Strona 8, pozycje 11 i 12.
  11. a b c tablica informacyjna in situ.

Oceń: Kampus Morasko

★★★★★
Średnia ocena:4.72 Liczba ocen:22