Naramowice

---

Położenie

Obszar Naramowic, według informacji z Systemu Informacji Miejskiej, jest usytuowany w bardzo wyraźnych granicach. Od północy i wschodu przebiega on wzdłuż torów kolejowych, a następnie rzeki Warty. W kierunku południowym graniczy z ulicą Lechicką, prowadzącą do Umultowskiej, z wyłączeniem terenu Wilczego Młyna.

Z kolei od zachodu granice Naramowic wyznacza ulica Umultowska, która prowadzi w stronę torów kolejowych. Warto zaznaczyć, że Naramowice sąsiadują z innymi jednostkami obszarowymi w ramach Systemu Informacji Miejskiej. Na północ i północny wschód graniczy z Umultowem, podczas gdy na zachodzie napotykamy Piątkowo, do którego dostęp prowadzi przez lasy komunalne w okolicy Żurawiniec.

Od strony południowej, Naramowice sąsiedzi z Winogradami, Wilczym Młynem oraz Szelągiem. Z kolei na wschodzie obszar ten graniczy z rzeką Wartą oraz jednostkami takimi jak Główna i Karolinem.

Warto również wspomnieć, że teren Naramowic otacza osiedle w ramach Systemu Informacji Miejskiej, a jest to Osiedle Władysława Łokietka, które bezpośrednio sąsiaduje z tym obszarem.

Historia

Naramowice to miejscowość o bogatej historii, która już w 1366 roku była wzmiankowana jako wieś. Początkowo stanowiła wieś szlachecką, której położenie datuje się na 1580 rok w powiecie poznańskim, należącym do województwa poznańskiego. W XVIII wieku wieś zaczęła się rozwijać, posiadając dwór oraz dwa młyny.

W 1779 roku w Naramowicach znajdowały się również istotne obiekty, takie jak browar, karczma i kuźnia. W drugiej połowie XIX wieku miejscowość ta obejmowała nie tylko właściwą wieś, ale także osady, w tym Wilczy Młyn, Różany Młyn oraz Naramowice Olędry, która to olęderska wieś nie istnieje już dzisiaj, aczkolwiek została założona w 1760 roku. W 1925 roku Poznań włączył do swojego obszaru właściwe Naramowice oraz Wilczy Młyn, a pozostałe osady dołączono w 1940 roku.

Po zakończeniu II wojny światowej Naramowice przeżywały dynamiczny rozwój, głównie w kierunku rolno-przemysłowym. W tym czasie działało tutaj duże gospodarstwo ogrodnicze, które miało istotny wpływ na lokalną gospodarkę. W jednej z hal tego przedsiębiorstwa powstał pierwszy w Poznaniu market po roku 1989, działający pod marką Pozperito.

W październiku 1950 roku gromada Naramowice została wyłączona z gminy Piątkowo i przyłączona do Poznania, a w latach 1954–1990 obszar ten należał do dzielnicy Stare Miasto. W latach 80. XX wieku planowano budowę nowej zajezdni autobusowej u zbiegu ulic Bolka i Rubież.

W 1993 roku utworzono dwie jednostki pomocnicze miasta: Osiedle Poznań-Wilczy Młyn oraz Osiedle Poznań-Naramowice. Kolejna reforma funkcjonalna jednostek pomocniczych miała miejsce w 2010 roku, a 1 stycznia 2011 roku połączono osiedla administracyjne: Naramowice i Wilczy Młyn w jedno Osiedle Naramowice, przyłączając jednocześnie tereny, które nie były przypisane do żadnych jednostek.

Osobny artykuł dotyczący regionu można znaleźć pod tym linkiem: Dwór na Naramowicach w Poznaniu.

Architektura

Dzielnica Naramowice przechodzi dynamiczny rozwój, skupiając się na budownictwie mieszkaniowym, co można zauważyć w pojawiających się nowych projektach, takich jak Osiedle Przy Rezerwacie, Osiedle Zielona Podkowa oraz Osiedle Żurawiniec. Szczególnie w północnej części tej dzielnicy można dostrzec wzrastającą liczbę nowych jednostek mieszkalnych, co wskazuje na rosnące zainteresowanie tym obszarem.

Warto zaznaczyć, że tradycyjna funkcja rolno-przemysłowa praktycznie całkowicie zanikła, a w okolicy wciąż można znaleźć starsze domy jednorodzinne oraz zabudowę porolniczą, które przypominają o historycznym charakterze Naramowic.

Centralnym elementem Naramowic jest ulica Naramowicka, która zaczyna się na skrzyżowaniu z ul. Słowiańską. W przeszłości ulica ta miała swój początek blisko Cytadeli, jednak współcześnie początkowy odcinek dawnej Naramowickiej nazwano ul. Przełajową.

Naramowice to dzielnica przeważająco mieszkalna, ale oferująca również różnorodne usługi, takie jak sklepy, restauracje oraz instytucje, w tym Kościół pw. Matki Boskiej Częstochowskiej, którego historia sięga 1981 roku. W 2009 roku powstało także nowoczesne osiedle mieszkaniowe Małe Naramowice, wzorowane na holenderskich rozwiązaniach architektonicznych.

Przywołując wspomnienia czasów Wielkiego Kryzysu, warto zwrócić uwagę na dawne Osiedle Opieki Społecznej, które zostało zbudowane w 1933 roku i stanowi ważny element historyczny dzielnicy.

Na skrzyżowaniu ulic Naramowickiej i Bolka można zauważyć międzywojenną słupową kapliczkę z dużym krucyfiksem, a jej naczółek wykonany jest z solidnych cegieł. Wewnątrz znajduje się niewielka figura piety, która niegdyś zastąpiła figurkę Matki Boskiej. Kapliczka ta, według lokalnej tradycji, była miejscem zbiorowych modlitw rolników o korzystne warunki pogodowe i obfite plony.

W okolicy Zespołu Szkół im. Jadwigi i Władysława Zamoyskich (ul. Rubież 20) stoi kolejna słupowa kapliczka maryjna, na której umieszczono tablicę z napisem: „Królowej Polski za powtórne wskrzeszenie Ojczyzny 1918 i 1945”. To miejsce również przyciąga uwagę mieszkańców, stanowiąc część lokalnego dziedzictwa.

Przyroda

W zachodniej części Naramowic, na granicy z Umultowem, można odnaleźć niezwykłe miejsce, jakim jest rezerwat przyrody Żurawiniec.

Toponimia

W obszarze Naramowic, nazwy ulic wywodzą się z różnych grup toponimicznych, co nadaje im bogaty kontekst kulturowy i historyczny. Ulice te reprezentują różnorodność, której źródła można dostrzegać w kilku kategoriach:

• pierwsza grupa obejmuje imiona zaczynające się na literę B, do której należą takie nazwiska jak Boranta, Burysława, Bolka, Błażeja, Bogusława, Bogumiła, Bożymira, Bronisza oraz Budzisława,
• w drugiej grupie znajdują się nazwy ryb, jak Karpia i Sielawy,
• trzecią grupę stanowią nazwiska generałów, którzy kierowali jednostkami armii polskiej podczas kampanii wrześniowej w 1939 roku, w tym Stanisława Grzmota-Skotnickiego, Edmunda Knolla Kownackiego oraz Franciszka Kleeberga,
• ostatnia kategoria obejmuje imiona dawnych słowiańskich bóstw, takich jak Swarożyca, Kupały, Marzanna, Dziewanna, a także jedno bałtyjskie imię – Perkun.

Dodatkowo w Naramowicach można znaleźć pojedyncze ulice, które nie mieszczą się w powyższych kategoriach, jak na przykład Jasna Rola, Dworska oraz Czarnucha.

Komunikacja

W czasach niemieckiej okupacji na Naramowice kursował ciągnik marki Deutz, napędzany gazem generatorowym z drewna, który ciągnął przyczepę pasażerską z Garbar. U zbiegu ulic Bolka i Rubież pojawiły się plany budowy dużej zajezdni autobusowej w końcowych latach PRL. Już na początku 1988 roku rozpoczęto w tym zakresie prace dokumentacyjne, jednak projekt nigdy nie doczekał się realizacji.

Dnia 23 kwietnia 2022 roku uruchomiono trasę tramwajową, która prowadzi do przystanku krańcowego (bez pętli) przy ulicy Błażeja. Wraz z wprowadzeniem tego połączenia, ulica Naramowicka przeszła przebudowę, co skutkowało utworzeniem pętli tramwajowej znajdującej się dziś przy ul. Błażeja. Aktualnie przez Naramowice kursują tramwaje linii 3 i 10.

Obsługę komunikacyjną tej dzielnicy zapewniają także dzienne autobusy MPK Poznań, w tym linie: 146, 167, 169, 911, a także nocne: 214, 218 i 224.

Kultura

W 2019 roku, w jednym z opuszczonych budynków znajdujących się na terenie zabytkowego osiedla Opieki Społecznej, zainaugurowano nową przestrzeń kreatywną, jaką jest mikro dom kultury „Lotaryńska 6”.

---

Oceń: Naramowice

---