Morasko


Morasko, znane także pod niemiecką nazwą Nordheim, to wschodnia i peryferyjna część Poznania, zlokalizowana w osiedlu Morasko-Radojewo. Obszar ten przylega do północnej granicy miasta i jest stosunkowo szeroki, aczkolwiek charakteryzuje się niskim poziomem zabudowy, co nadaje mu sielski klimat. Z zachodu oraz północnego zachodu Morasko graniczy z dynamicznie rozwijającym się Suchym Lasem, który jest ośrodkiem jednorodzinnego budownictwa mieszkaniowego, szczególnie w rejonie Aleksandrowa.

Od strony północno-wschodniej i wschodniej sąsiaduje z dzielnicą Radojewo, podczas gdy na wschodzie uzyskuje granice z dzielnicą Umultowo. Na południu, część Moraska znana jako Huby Moraskie graniczy z popularną dzielnicą Piątkowem, w której dominuje zabudowa wielopiętrowa, co kontrastuje z bardziej otwartą przestrzenią Moraska.

Na podstawie danych z 1 stycznia 2010 roku, liczba mieszkańców Moraska wynosiła 906 osób, co podkreśla jego kameralny charakter w kontekście dużego miasta, jakim jest Poznań.

Historia

W 1987 roku wieś oraz jej tereny zyskały nowe administracyjne statusy, zostając włączone w granice Poznania. Historia Moraska sięga aż do 1388 roku, kiedy była to część parafii znajdującej się w nieistniejącej dzisiaj wsi Chojnica, która leżała na obszarze poligonu wojskowego Biedrusko. Jednakże istnieje prawdopodobieństwo, że osada mogła powstać już na przełomie X i XI stulecia. W 1403 roku na terenie Moraska, wtedy znanego jako Morawsko, zbudowano drewniany kościół, a w 1507 roku zlikwidowano parafię Morasko, która została dołączona do parafii Chojnicy.

Na początku XX wieku Morasko stało się celem niemieckiej kolonizacji, wówczas nazwanej Nordheimem. W roku 1907 powstał w tym miejscu eklektyczny kościół ewangelicki. Dodatkowo, w latach 1930-1931 zbudowano pomocniczy kościół katolicki dla parafii w Chojnicy, który obecnie nie jest już wykorzystywany. W 1945 roku, kiedy poligon w Biedrusku był rozszerzany, wieś Chojnica została zlikwidowana, a parafia, obejmująca Morasko oraz Radojewo, przeniosła się do dawnego kościoła ewangelickiego pod wezwaniem Ścięcia Świętego Jana Chrzciciela.

Od 1 stycznia 1987 roku Morasko, zajmujące obszar o powierzchni 926,55 ha, stało się częścią Poznania, pochodziło z gminy Suchy Las. Przez lata 1987-1990 teren ten pozostawał w ramach dzielnicy Stare Miasto. W 1993 roku ustanowiono jednostkę pomocniczą miejską pod nazwą Osiedle Morasko. Kolejna zmiana miała miejsce 1 stycznia 2011 roku, kiedy to dwa osiedla – Morasko i Radojewo – zostały połączone w jedną jednostkę, nazywaną Osiedlem Morasko-Radojewo. Decyzja o połączeniu była skutkiem reformy funkcjonalnej jednostek pomocniczych w Poznaniu. Z uwagi na to, że Osiedle Morasko stanowiło peryferyjną część miasta, zamieszkane przez mniej niż 1000 osób, postanowiono zintegrować je z Osiedlem Radojewo.

Zabudowa

Obszar dzielnicy Morasko, szczególnie jego część, niegdyś będąca wsią, zachowuje swój wyjątkowy wiejski charakter. Teren ten, pokrywający się pofałdowanym krajobrazem rozległych pól o powierzchni 11 km², uformowany został 18 000 lat temu wskutek działania lądolodu bałtyckiego. W jego obrębie powstają wciąż nowe, niewielkie osiedla willowe, z niektórymi o charakterze ekskluzywnym. Warto podkreślić, że znaczną część Moraska zajmują nadal pola uprawne oraz lasy.

Na zachodnim skraju dzielnicy, tuż przy granicy z Suchym Lasem, można znaleźć Górę Moraską, która osiąga wysokość 154 m n.p.m. To najwyższy naturalny punkt Poznania, utworzony z rozległego wzniesienia morenowego i będący jednym z najciekawszych punktów widokowych w regionie. Na północnym zboczu góry zlokalizowano rezerwat przyrody „Meteoryt Morasko”, który jest nie tylko przyrodniczo interesujący, ale również unikatowy w skali europejskiej. Do rezerwatu prowadzi malownicza ulica Meteorytowa, otoczona szpalerami starych lip.

Na południowych stokach góry, w 1980 roku, wzniesiono żelbetowe zbiorniki retencyjne wody pitnej, które pełnią ważną rolę w utrzymaniu ciśnienia w sieci wodociągowej. Woda do zbiorników dostarczana jest z ujęcia usytuowanego w pobliżu Mosiny. W ostatnich latach, na obszarze tych zbiorników, wybudowano maszt telekomunikacyjny o wysokości około 70 metrów, stanowiący doskonały punkt orientacyjny dla mieszkańców oraz turystów.

W południowej części Moraska, znanej jako Huby Moraskie, rozwija się nowoczesny kampus uniwersytecki, który rozciąga się aż do osiedla Różany Potok i Umultowa. Jego celem jest zgromadzenie wydziałów Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, które będą skupiać się na naukach ścisłych oraz przyrodniczych.

Dwór

W latach 1783-1786, w Morasku zbudowano stylowy dwór, który powstał z inicjatywy Ignacego Korwin-Bieńkowskiego, scholastyka krakowskiej katedry. Charakteryzuje się on późnobarokowym stylem, wzbogaconym elementami klasycyzmu; cechą wyróżniającą są brak alkierzy narożnych oraz ryzalit z pilastrami. Dwór jest parterowy, z wysokim dachem mansardowym, który zwieńczony jest wystawkami.

Pałac

W okresie od 1857 do 1887 roku, dla Gustawa von Treskow, wzniesiono przylegający do dworu pałac, który można określić mianem willi pałacowej. Jest to piętrowy budynek w stylu eklektycznym, wyposażony w masywną wieżę o trzech kondygnacjach, umieszczoną na przedłużeniu osi filarowo-kolumnowego ganku. Wokół pałacu rozciągał się niewielki park, a w jego pozostałościach można spotkać pomnikowe drzewa: dąb o obwodzie 400 cm, kasztanowiec z obwodem 430 cm oraz buk o obwodzie 380 cm. Obecnie starszy dwór pełni rolę siedziby klasztoru Sióstr Misjonarek Chrystusa Króla. Na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych, w bezpośrednim sąsiedztwie pałacu, wybudowano nowy, okazały budynek klasztorny. Należy również zaznaczyć, że przylegający do pałacu dwór jest obecnie własnością prywatną i ulega znacznemu niszczeniu.

Turystyka

Obszary Moraska wyróżniają się niezwykłymi walorami krajobrazowymi oraz doskonałymi możliwościami rekreacyjnymi. Na jego terenie znajduje się wiele oznakowanych szlaków turystycznych, które zachęcają do aktywnego spędzania czasu.

Wszystkie te ścieżki spacerowe cieszą się dużym zainteresowaniem wśród mieszkańców wielotysięcznego Piątkowa. Umożliwiają one komfortowe wędrówki w malowniczym otoczeniu. Warto dodać, że Morasko stwarza doskonałe warunki do uprawiania turystyki rowerowej. Na przykład, przy pętli tramwajowej PST Piątkowo znajduje się darmowa wypożyczalnia rowerów, która działa w okresie letnim.

Oprócz tego, teren Moraska sprzyja także jeździe konnej. Można tu znaleźć liczne stajnie rekreacyjne, które oferują odpowiednie zaplecze dla miłośników jazdy. Jest to świetna okazja do odkrywania uroków natury z perspektywy siodła.

Morasko to również miejsce, w którym można spotkać liczne dzikie zwierzęta, takie jak sarny, lisy oraz zające. Obszary wodne, w tym stawy i jeziorka, stanowią idealne miejsce dla wielu gatunków ptaków. Ich obecność dodatkowo wzbogaca walory przyrodnicze tej okolicy.

Komunikacja

Dzielnica Morasko oferuje dogodną komunikację, która zapewnia dostępność mieszkańców oraz odwiedzających. W ramach sieci transportowej znajdują się autobusy linii 902, które łączą Suchy Las z Osiedlem Sobieskiego. Ponadto, dla uczniów dostępne są kursy szkolne obsługiwane przez linię 188.

Warto również zwrócić uwagę na linię 198, która kursuje na trasie UAM Os. Różany Potok – Os. Sobieskiego, przejeżdżając przez Kampus Morasko. Dzięki tym połączeniom, mieszkańcy mają zapewniony łatwy i wygodny dostęp do różnych części miasta.

Przypisy

  1. OSIEDLE MORASKO-RADOJEWO - bip.poznan.pl [dostęp 24.04.2024 r.]
  2. » Zarząd Transportu Miejskiego w Poznaniu [online], www.ztm.poznan.pl [dostęp 07.04.2021 r.]
  3. Uchwała Nr LXXV/1059/V/2010 Rady Miasta Poznania z dnia 06.07.2010 r. (Dz. Urz. Woj. Wielkopolskiego z 2010 r., Nr 180, poz. 3357).
  4. Załącznik nr 2 do Uchwały Nr LXIX/941/V/2010 Rady Miasta Poznania z dnia 16.03.2010 r.
  5. Uchwała Nr XC/520/93 Rady Miejskiej Poznania z dnia 28.09.1993 r. w sprawie powołania Osiedla Poznań-Morasko.
  6. Uchwała nr XVII/145/86 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 29.12.1986 r. (M.P. z 1986 r. nr 35, poz. 278).
  7. Sławomir Janyszek, Magdalena Szczepanik-Janyszek, Okolice Góry Moraskiej, w: Kronika Miasta Poznania, nr 3/2002, Wydawnictwo Miejskie, Poznań, 2002, ISSN 0137-3552.
  8. Poznań – atlas aglomeracji 1:15 000, wyd. CartoMedia/Pietruska & Mierkiewicz, Poznań, 2010, ISBN 978-83-7445-018-8.

Oceń: Morasko

Średnia ocena:4.56 Liczba ocen:7