Kościół św. Małgorzaty w Poznaniu


Kościół pw. św. Małgorzaty Panny i Męczenniczki to zabytkowa budowla w stylu gotyckim, usytuowana w malowniczej okolicy Rynku Śródeckiego w Poznaniu.

Warto podkreślić, że ten piękny obiekt sakralny nie tylko przyciąga turystów swoim wyjątkowym charakterem, ale także stanowi ważny element historyczny tego regionu.

Historia

Świątynia, którą znacznie wzbogacają jej bogate dzieje, powstała w pierwszej połowie XIII wieku, a jej najwcześniejsza wzmianka datuje się na rok 1253. Z biegiem lat przeszła ona liczne przebudowy, które miały miejsce na przełomie XV i XVI wieku. Kolejne zmiany nastąpiły w XVII i XVIII wieku, kiedy to do kościoła dobudowano dwie kaplice, wieżę oraz zakrystię.

W roku 1665 proboszcz Stanisław Grudowicz, który zmarł w 1684 roku, zdecydował się wstąpić do zakonu filipinów. W efekcie tego wydarzenia, świątynia przeszła w ręce zgromadzenia, co wpłynęło na jej dalszy rozwój. Po kasacie klasztoru w 1805 roku, parafia archikatedralna przejęła odpowiedzialność za świątynię, czyniąc ją swoim kościołem pomocniczym.

Warto również wspomnieć, że w latach 1946-1947 przeprowadzono gruntowny remont, w trakcie którego odsłonięto niektóre średniowieczne detale, co znacząco wzbogaciło wygląd świątyni i uczyniło ją jeszcze bardziej interesującą dla odwiedzających.

Opis budynku

Kościół św. Małgorzaty, położony na granicy nieistniejącego już Rynku Śródeckiego, zachwyca swoją architekturą oraz bogatą historią. Sama lokalizacja budynku, obecnie jedynie sygnalizowana nazwą ulicy, dodaje mu tajemniczości. Otacza go solidny mur. Wejście na teren świątyni umożliwia barokowa brama z 1786 roku, co już na początku wita gości z nutą historycznego stylu.

Na zachodniej elewacji kościoła wznosi się nieukończona gotycka wieża, wsparta szkarpami. Charakteryzuje się ona dwoma ostrołukowymi portalami z wczesnego gotyku, datowanymi na I połowę XIII wieku. Warto jednak zaznaczyć, że trzeci portal, który prowadzi do nawy, jest nieco młodszy. W północnej części wieży, w podpierającej ją szkarpie, znajduje się płyta nagrobna wykuta z piaskowca. Mieści ona inskrypcję upamiętniającą Wojciecha Reutha, zmarłego w 1710 roku.

Na płycie widnieje łaciński napis, który wskazuje na to, że był on polskim rycerzem, który wędrował przez Moskwę, Trację oraz Rzym, a ostatecznie osiedlił się jako ksiądz w tym właśnie kościele.

Ponad wieżą zauważamy średniowieczny, schodkowy szczyt, który dodaje budowli charakterystycznego uroku. Dodatkowo, północna i południowa elewacja są ozdobione kaplicami, które zwieńczone są późnorenesansowymi szczytami. Od strony północnej do prezbiterium przylega zakrystia, przykryta *łamanym dachem*, co dopełnia całości architektonicznego kunsztu tej wyjątkowej świątyni.

Opis wnętrza

Wnętrze kościoła zachwyca swoją jednonawową strukturą, a prezbiterium wyróżnia się trójściennym kształtem, zdobionym sklepieniem gwiaździstym. Warto podkreślić, że jego dekoracja roślinna jest dziełem Wacława Taranczewskiego, który nadał przestrzeni unikalny charakter. W prezbiterium można zobaczyć architektoniczny ołtarz, który stanowi centralny punkt tego miejsca.

Nad przejściem do zakrystii powieszono obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem na półksiężycu. Jest to dzieło poznańskiego warsztatu, datowane na około 1600 rok, które łączy w sobie zarówno cechy renesansowe, jak i gotyckie. Warto też zwrócić uwagę na ambonę i chrzcielnicę, które wykonano w stylu rokokowym w połowie XVIII wieku, charakteryzujące się eleganckimi stiukowymi zdobieniami.

W północnej kaplicy św. Barbary, zwanej też Najświętszego Serca Pana Jezusa, można podziwiać obraz Madonny z Dzieciątkiem w otoczeniu muzykujących aniołów, datowany na około 1630 rok. Poświęcony św. Filipowi Nereuszowi ołtarz południowej kaplicy ozdobiony jest stiukową płaskorzeźbą, która przedstawia św. Filipa w momencie modlitwy, nagradzając spojrzenie gości swoją wyjątkową formą z XVIII wieku.

Warto wspomnieć, że przy wejściu pod chórem znajduje się cenny obraz – Chrystus przy słupie, który pochodzi z początku XVII wieku. Natomiast w zakrystii możemy podziwiać portret Stanisława Grudowicza, znanej postaci związanej z historią kościoła.

Co więcej, w pobliżu kościoła, na północny zachód, znajduje się klasztor filipinów, który także jest godny odwiedzenia.

Przypisy

  1. Poznań, Kościół św. Małgorzaty (Śródka). [dostęp 20.09.2024 r.]
  2. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r., s. 155 [dostęp 30.09.2010 r.]

Oceń: Kościół św. Małgorzaty w Poznaniu

Średnia ocena:4.85 Liczba ocen:8