Ogród Dendrologiczny Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu

---

Historia

Ogród Dendrologiczny Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu ma bogatą historię, która sięga października 1919 roku. Został on utworzony jako jednostka dydaktyczna Wydziału Rolniczo-Leśnego Uniwersytetu Poznańskiego, w czasach, gdy jeszcze nie istniała Akademia Rolnicza, która obecnie funkcjonuje jako Uniwersytet Przyrodniczy. W pierwszych latach działalności ogród zajmował powierzchnię 0,86 ha i posiadał około 190 gatunków, głównie krzewów.

Rozbudowa ogrodu miała miejsce w 1923 roku, a do roku 1927 jego zasoby wzrosły do 452 gatunków oraz odmian roślin. Do roku 1939 liczba ta wzrosła do około 900. Niestety, podczas II wojny światowej ogród został poważnie zdewastowany przez okupantów. Wiele roślin zostało wyciętych lub wywiezionych, dokumentacja naukowa uległa zniszczeniu, a teren ogrodu włączono w system miejskich parków. Zgodnie z inwentaryzacją przeprowadzoną przez Józefa Pozorskiego w 1947 roku, w ogrodzie pozostało jedynie 201 taksonów.

Rok 1947 przyniósł zmianę, gdyż teren na mocy wyroku sądowego wrócił do Uniwersytetu, aczkolwiek na pewien czas pozostawał pod zarządem Zieleni Miejskiej. Dopiero w 1958 dokonano formalnego przekazania. Po wojnie, w latach 60. XX wieku, ogród został uporządkowany przez docenta Stanisława Kościelnego, który wprowadził nowe odmiany, w tym głównie rośliny nagonasienne. W 1993 ogród stał się członkiem Rady Ogrodów Botanicznych przy Komitecie Botaniki PAN, a od 1996 roku zyskał status jednostki samodzielnej, przynależąc do Wydziału Leśnego i Technologii Drewna na uczelni.

Przez długi czas ogród zajmował 4,17 ha ogrodzonego terenu, posiadając wejście od strony ul. Niestachowskiej. W latach 2010–2013, zgodnie z decyzją Rektora Uniwersytetu Przyrodniczego, teren ogrodu został powiększony o północno-zachodni fragment Lasku Golęcińskiego. Obecnie część ogrodu jest ogrodzona i ma trzy wejścia: główne od ul. Warmińskiej, od ul. Niestachowskiej oraz od strony Lasku Golęcińskiego. W centrum pierwotnej części ogrodu znajduje się niewielki stawek, a na jego terenie zlokalizowana jest ścieżka dydaktyczna „Nasze Drzewa Leśne”. W najbliższej przyszłości przewiduje się wytyczenie dwóch nowych ścieżek: „Drzewa i krzewy chronione w Polsce” oraz „Inwazyjne rośliny drzewiaste”.

Zbiór roślin

Na terenie Ogrodu Dendrologicznego Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu znajduje się imponujący zbiór ponad 800 gatunków drzewiastych, które zostały posadzone w odpowiednim porządku systematycznym. Wśród najbardziej interesujących roślin można wyróżnić: cyprysowate, oszałamiający zbiór sosen oraz różaneczniki. Warto również zwrócić uwagę na cypryśnik błotny, który występuje naturalnie w delcie Missisipi, a także metasekwoję chińską oraz kolekcję niezwykłych odmian miłorzębów, które zostały wyhodowane na Uniwersytecie Przyrodniczym.

Jednym z najcenniejszych eksponatów w arboretum jest największa kolekcja jeżyn i malin (Rodzaj: Rubus) w Europie, która w 2007 roku zdobyła tytuł Kolekcji Narodowej. Wszystkie pozyskane gatunki pochodzą z ich naturalnych siedlisk, w tym niemal wszystkie gatunki występujące w Polsce. Unikatowość tej kolekcji podkreśla również fakt, że rodzaj Rubus jest wciąż stosunkowo słabo zbadany, a w Polsce, poza ogrodem w Poznaniu, właściwie nie jest uprawiany.

Innymi istotnymi roślinami w zbiorze są fińskie odmiany różaneczników, które wykazują niezwykłą odporność na bardzo niskie temperatury, sięgające niemal minus 40 °C. Prace nad tymi odmianami rozpoczęli badacze P.M.A. Tigerstedt i M. Uosukainen w Helsinkach w 1973 roku. Obejmuje to odmiany takie jak Haaga, Helliki, Helsinki University, P.M.A. Tigerstedt oraz St. Michael. Ogród Dendrologiczny dysponuje wszystkimi tymi roślinami, a są to konstrukcje zawsze zielone.

W ogrodzie można również spotkać rzadko występujące grzyby, w tym czasznicę olbrzymią. Niestety, w wyniku wichury, która przeszła nad Poznaniem 19 lipca 2015 roku, ogród poniósł znaczne straty. Zginęło ponad czterdzieści drzew, w tym m.in.: dwie tetradie Daniela, które zostały wyrwane z korzeniami, strączyn żółty – jedyny tego rodzaju w ogrodzie, którego pień został rozerwany, orzech czarny, sosna Schwerina, która złamała się w połowie, dwa cyprysowce Leylanda, skrzydłorzech chiński, dwie robinie akacjowe oraz osiemnaście starych sosen zwyczajnych.

Osobny artykuł: Platany w Ogrodzie Dendrologicznym w Poznaniu.

Inne

W 1982 roku miało miejsce tragiczne wydarzenie, które wstrząsnęło lokalną społecznością. 30 sierpnia tegoż roku na jednym z drzew ogrodu, wyznaczonym dla zgłębiania dendrologii, popełnił samobójstwo mieszkaniec pobliskiej ulicy Dojazd, wcześniej dokonując brutalnego morderstwa na niewinnej kobiecie w jej własnym mieszkaniu.

Ogród Dendrologiczny Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu przynosi jednak także pozytywne wieści. Publikacja pt. „Drzewa i krzewy Ogrodu Dendrologicznego Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu”, stworzona przez Władysława Danielewicza oraz Tomasza Malińskiego z Wydziału Leśnego UPP, znalazła się w gronie wyróżnionych w konkursie na najlepszą książkę akademicką w 2012 roku. Jest to dowód na wysoką jakość i wartość naukową publikacji oraz jej znaczenie w dziedzinie dendrologii.

---

Oceń: Ogród Dendrologiczny Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu

---