Park Izabeli i Jarogniewa Drwęskich w Poznaniu

---

Historia

Park Izabeli i Jarogniewa Drwęskich, zajmujący powierzchnię 4,54 ha, powstał w 1959 roku. Jego historia sięga jednak znacznie wcześniej, gdyż teren, na którym obecnie znajduje się park, był dawnym cmentarzem ewangelickiej parafii św. Pawła, który został założony w 1865 roku. Już w 1908 roku, w okolicach tego miejsca, utworzono pierwszą aleję z dębami szypułkowymi. Interesującym aspektem parku jest to, że w przeszłości znajdowała się tu dolinka znana jako Tamberloch, która przyciągała nie najlepszą reputację. Przedpole Bramy Rycerskiej przypominało głęboki dół, zarośnięty krzakami i drzewami, pełen zagłębień i niebezpieczeństw. Wydobycie piasku w tym miejscu wkrótce zakończono. Teren, będący pomiędzy dwoma cmentarzami, był często odwiedzany przez osoby wykluczone społecznie, a po zmroku mieszkańcy Poznania unikali tego miejsca.

W początkach XX wieku, dolinka została zasypana, a teren zyskał nową nazwę – Park Livoniusa. W tym miejscu rozbijały się cyrki oraz lunaparki. Dziś park ozdobiony jest charakterystyczną dla lat 50. XX wieku małą architekturą, w tym trejażem. Warto zwrócić uwagę na organizację skarpy biegnącej wzdłuż ul. Królowej Jadwigi z 1912 roku, która stanowi szczególny element parku. Zimą natomiast, jest to ulubione miejsce dla amatorów zjazdów na sankach. W parku rośnie wiele starych, majestatycznych drzew, a od strony zachodniej znajduje się Pomnik Powstańców Wielkopolskich.

W bezpośrednim sąsiedztwie parku znajdują się liczne obiekty, takie jak dawny dworzec PKS, Andersia Tower, Stary Browar, Budynek Spar- und Bauverein, Izba Rzemieślnicza, Dom Żołnierza oraz dawne Leprozorium św. Łazarza.

W latach 2019–2021 park przeszedł gruntowną rewitalizację, której koszt wyniósł 5,6 miliona złotych. W ramach tego projektu zmodernizowano nawierzchnię ścieżek, odnowiono schody oraz wymieniono oświetlenie, ławki i inne elementy małej architektury. Ponadto, zamontowano stojaki rowerowe, zawieszono skrzynki lęgowe, a także rozmieszczono hotele dla owadów. Dla najmłodszych użytkowników parku powstały dwa nowe place zabaw, a także zasadzono różnorodne drzewa i krzewy, takie jak klony czerwone, grusze, śliwy wiśniowe oraz cisy pospolite.

Kurtyna Kozakiewicza

Niezrealizowany projekt, znany jako Kurtyna Kozakiewicza, wzbudził wiele kontrowersji. Został on zamówiony w 2006 roku przez Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych w Poznaniu. Artysta, któremu powierzono zadanie, wybrał park Drwęskich, tworząc koncepcję nowego zagospodarowania przestrzeni. Park jest oddzielony od centrum miasta dwupasmową arterią ulicą Królowej Jadwigi, co sprawia, że pozostaje on na uboczu, głównie służąc mieszkańcom okolicznych domów.

Główne elementy koncepcji obejmowały zastosowanie zielonego wału ziemnego wzdłuż ul. Królowej Jadwigi, który miał oddzielać park od ruchu samochodowego. Po protestach konserwatora zabytków, zaproponowano ażurową kurtynę, porośniętą trawą, która miałaby długość około 150 metrów oraz wysokość 2-2,5 metra, tworząc tym samym nasłonecznioną kotlinę sprzyjającą wypoczynkowi i rekreacji.

Do koncepcji należały również ekspresyjne, łamane schody, które stanowiłyby amfiteatralne siedziska, integrujące społeczność lokalną, a także projekt wodospadu wzdłuż jednej z alejek. Propozycja Kozakiewicza wywołała szerokie reakcje w środowisku architektów, urbanistów oraz wśród mieszkańców Poznania. Miejski konserwator zabytków, Maria Strzałko, ostatecznie nie zgodziła się na realizację tego projektu, argumentując jego nadmierną ingerencją w Ring Stübbena, część koncepcji Dzielnicy Cesarskiej, która miała stanowić promenadę. Zdaniem Strzałko, kurtyna mogłaby podzielić przestrzeń miejską i naruszyć jej ideę.

Po tej decyzji dyskusje na temat projektu toczyły się w poznańskich mediach. Dr Tomasz Ratajczak, historyk sztuki, podkreślał, że koncepcja kurtyny zyskałaby choćby wskazując na trudności z realizacją idei nasłonecznionej kotliny w warunkach polskiego klimatu. Krytykował on także projekt porównując go do budowy ekranu dźwiękochłonnego w centrum miasta. Z kolei dr Krzysztof Kalitko, architekt, dostrzegał w nim potencjał artystyczny oraz szansę na polepszenie funkcji tego fragmentu miasta. Kurtyna Kozakiewicza, mimo że wywołała ożywioną debatę, nigdy nie doczekała się realizacji.

Nazwa

Obecna nazwa parku, która została nadana w 2003 roku, upamiętnia Jarogniewa Drwęskiego, pierwszego prezydenta Poznania, który piastował ten urząd w latach 1918–1921, oraz jego żonę Izabelę z Amrogowiczów. Nazwa parkowa nawiązuje do placu Drwęskiego, który istniał w dwudziestoleciu międzywojennym i na którym później zbudowano stary dworzec autobusowy. To właśnie tam miały miejsce niektóre wystawy I Targu Poznańskiego w roku 1921.

Park usytuowany jest na terenie historycznego Bastionu Grolman, który stanowił część systemu obronnego Twierdzy Poznań. Teren ten ma bogatą historię i jest częścią fascynującego dziedzictwa architektonicznego regionu.

Warto także zauważyć, że kontynuacją parku w kierunku północnym jest Park Karola Marcinkowskiego, który jest kolejnym z zielonych terenów, uzupełniającym ofertę rekreacyjną dla mieszkańców i turystów.

---

Oceń: Park Izabeli i Jarogniewa Drwęskich w Poznaniu

---