Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Poznaniu

---

Historia

W historii Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Poznaniu szczególne miejsce zajmuje postać Johanny Bade, która była główną inicjatorką budowy placówki oraz jej pierwszą przełożoną. Niestety, zmarła ona zaledwie kilka miesięcy przed oficjalnym otwarciem szpitala, które miało miejsce 1 września 1911 roku, a jego poświęcenie odbyło się 10 listopada tego samego roku, po ponad dwuletniej budowie. Powodem podjęcia decyzji o budowie była niewystarczająca pojemność dotychczasowego domu przy Königsstraße, a fundusze na nową placówkę pochodziły ze zbiórek w Niemczech.

Na początku działalności szpital funkcjonował z sześcioma oddziałami, oferującymi w sumie 300 łóżek w 210 pomieszczeniach. Warto także wspomnieć, że szpital pełnił dodatkowo rolę centrum dla ewangelickiego Kościoła w Prowincji Poznańskiej, organizując spotkania pastorów oraz kursy dla pastorów i ich rodzin. W 1913 roku pacjentem szpitala został Bernhard zur Lippe-Biesterfeld, książę Holandii, który był leczony z powodu błonicy, a jego wizytę złożyła Wiktoria Luiza Pruska, księżniczka Hanoweru i Brunszwiku.

Podczas I wojny światowej szpital przekształcono w lazaret, a oddział chirurgiczny został przygotowany na przyjęcie rannych żołnierzy z 100 łóżkami w dyspozycji. W 1920 roku przy placówce powstała szkoła pielęgniarek. W latach dwudziestych ubiegłego wieku szpital był przedmiotem konfliktu z Kasą Chorych, co skutkowało rozwiązaniem współpracy przez Ministerstwo Zdrowia, które nakazało bojkotowanie tej placówki. Na szczęście konflikt rozwiązano w 1924 roku. W 1928 roku diakoniski podpisały umowę ze Szpitalem Miejskim.

Okres II wojny światowej wiązał się z przejęciem szpitala przez okupanta, co skutkowało zwolnieniem polskiego personelu. W 1942 roku placówkę zintegrowano z lazaretem dla rannych walczących na wschodnim froncie. Wkrótce po rozpoczęciu walk o Poznań 22 stycznia 1945 roku szpital został ewakuowany, a 24 i 25 stycznia tereny szpitala były stopniowo zajmowane przez wojska radzieckie. Po tym, jak szpital został zajęty przez Rosjan, przekształcił się w lazaret dla żołnierzy, w tym rannych podczas walk w Grunwaldzie oraz w Cytadeli. Niestety, w tym czasie budynki zostały poważnie zniszczone, w tym sprzęt medyczny.

Po wojnie, 8 listopada 1946 roku, szpital przeszedł pod zarząd Uniwersytetu Poznańskiego. Do 1947 roku udało się uporządkować około 50% obiektów i uruchomić dwa oddziały w szpitalu, a do 1949 roku dodano kolejny. Wówczas nadano szpitalowi imię Heliodora Święcickiego. Z czasem w 1950 roku Akademia Lekarska przejęła budynki szpitala.

W dniu 1 lutego 1950 roku rozpoczęła działalność Klinika Chirurgii pod kierownictwem prof. Romana Drewsa, a dwa lata później utworzono Katedrę oraz Klinikę Neurochirurgii. Na początku lat 60. XX wieku wprowadzono nowe kliniki – Klinika Chirurgii Szczękowej oraz Klinikę Chorób Pasożytniczych. W kolejnych latach powstały także liczne jednostki, w tym Oddział Radiologii oraz Klinikę Gastroenterologii. Z perspektywy długofalowej, 30 lipca 1985 roku przeprowadzono pierwszą w Poznaniu operację przeszczepienia nerki.

W związku z setną rocznicą istnienia szpitala 10 listopada 2011 roku odbyła się ceremonia odsłonięcia tablicy pamiątkowej przez dyrektor Krystynę Mackiewicz. W 2013 roku do struktur szpitala włączono Specjalistyczny Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, a w kolejnych latach nastąpiły różne zmiany organizacyjne i rozbudowy, w tym powstanie Centralnego Zintegrowanego Szpitala Klinicznego. Aktualnie, szpital ten funkcjonuje z nową wspólną dyrekcją, pod kierownictwem Krystyny Mackiewicz, co otwiera nowy rozdział w jego historii.

Budynki

Architektoniczne projekty budynków szpitalnych zostały opracowane przez Emil i Georga Zillmannów z Charlottenburga. Kamień węgielny pod budowę wmurowano w czerwcu 1909 roku. Warto zaznaczyć, że 8 listopada 1978 roku zabudowania Zakładu Diakonisek zostały wpisane do rejestru zabytków (numer A-206). W ich skład wchodziły plebania, budynek szpitala z domem sióstr oraz kaplica, budynek oddziału dla pacjentów zakaźnych, pralnia, maszynownia oraz kaplica-kostnica. Szpital rozszerzano od 1973 roku od ul. Marcelińskiej, a w 1986 oddano nowy pawilon do użytku. Kluczowym momentem w historii szpitala był rok 2002, kiedy to ukończono budowę OIT (oddział intensywnej terapii) z otwarciem, które uświetnił Minister Zdrowia Mariusz Łapiński.

Osiągnięcia

• W połowie lat 50. XX stulecia w Zakładzie Patomorfologii zrealizowano pierwszy w Polsce eksperyment z użyciem mikroskopii fluorescencyjnej,
• 8 listopada 1958 roku IV Klinika Chorób Wewnętrznych przeprowadziła pierwszą w Polsce hemodializę,
• W ramach Ośrodka Izotopów Promieniotwórczych, zainicjowanego w 1950 roku, podano jod (I) w terapiach nadczynności tarczycy oraz fosfor promieniotwórczy (P) w leczeniu czerwienicy prawdziwej,
• 28 lutego 1978 roku w placówce rozpoczęto diagnozowanie pacjentów za pomocą tomografii komputerowej jako pierwsi w krajach RWPG,
• Prof. Jerzy Kosowicz jako pierwszy na świecie opisał zmiany w układzie kostnym, które występują w różnych endokrynopatiach,
• Od 1994 roku w szpitalu z sukcesem przeprowadzane są operacje wszczepienia implantu ślimakowego dla osób niesłyszących; do 2002 roku zrealizowano 150 takich zabiegów,
• Oddział Otolaryngologii uzyskał 1 miejsce w Polsce w rankingu „Newsweek” w 2002 roku, a w 2005 roku także w rankingu „Wprost” w zakresie otolaryngologii i neurochirurgii,
• Od 2005 roku wdrażano procedury zapewnienia jakości, a w 2009 roku szpital uzyskał certyfikat ISO9001:2009.

Nazwy

• od 1911: Zakład/Szpital Diakonisek,
• od 1947: Pierwszy Szpital Uniwersytecki im. Heliodora Święcickiego przy ul. Przybyszewskiego 49,
• od 1950: Szpital im. H. Święcickiego przy Alei Przybyszewskiego jako jedna z 5 jednostek państwowego szpitala,
• od 1955: Państwowy Szpital Kliniczny nr 2,
• od 2007: Szpital Kliniczny im. H. Święcickiego Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu,
• od 2023: Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Poznaniu.

Struktura

Poradnie

W struktury szpitala wchodzą liczne poradnie, w tym: audiologii i foniatrii, kardiologiczna, oraz poradnia leczenia bólu, a także nefrologiczna, neurochirurgiczna, neurologiczna wieku rozwojowego, oraz otolaryngologiczna. Do tego dochodzą również: proktologiczna, logopedyczna, hepatologiczna, gastroenterologiczna, endokrynologiczna, dermatologiczna, jak i poradnie zajmujące się chorobami odzwierzęcymi i pasożytniczymi, oraz chorobami metabolicznymi.

W ofercie szpitala znajduje się także chirurgia twarzowo-szczękowa, chirurgia przewodu pokarmowego, neurologia oraz Zakład Medycyny Rodzinnej, który obejmuje Podstawową Opiekę Zdrowotną.

Oddziały

ul. Przybyszewskiego 49

• Anestezjologii, Intensywnej Terapii i Leczenia Bólu,
• Audiologii i Foniatrii,
• Chirurgii Ogólnej, Endokrynologicznej i Onkologii Gastroenterologicznej,
• Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej,
• Chirurgii Szczękowo-Twarzowej,
• Chorób Tropikalnych i Pasożytniczych,
• Dermatologii,
• Endokrynologii, Przemiany Materii i Chorób Wewnętrznych,
• Gastroenterologii, Chorób Metabolicznych, Wewnętrznych i Dietetyki,
• Intensywnej Terapii Kardiologicznej i Chorób Wewnętrznych,
• Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych,
• Neurochirurgii i Neurotraumatologii,
• Neurologii,
• Neurologii Dzieci i Młodzieży,
• Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej.

ul. Grunwaldzka 16/18

• Anestezjologii i Intensywnej Terapii,
• Chorób Wewnętrznych i Diabetologii,
• Gastroenterologii,
• Kardiologii i Pulmonologii,
• Okulistyki,
• Onkologii Klinicznej i Doświadczalnej,
• Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu.

Filia – Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego (od 2022)

ul. Długa 1/2

• Anestezjologii i Intensywnej Terapii,
• Chirurgii Ogólnej i Naczyń,
• Hipertensjologii, Angiologii i Chorób Wewnętrznych,
• Kardiochirurgii i Transplantologii,
• Kardiologii.

ul. Szamarzewskiego 82/84

• Anestezjologii i Intensywnej Terapii,
• Chemioterapii,
• Chirurgii Onkologicznej,
• Ginekologii Onkologicznej,
• Hematologii i Transplantologii Szpiku,
• Nadciśnienia Tętniczego i Zaburzeń Metabolicznych,
• Okulistyki,
• Pulmonologii, Alergologii i Onkologii Pulmonologicznej.

os. Rusa 55

• Hospicjum Palium,

ul. Głogowska 14

• Szpital Tymczasowy MTP.

Dyrektorzy

Od	Do	Imię i nazwisko
Przed 1911	1.06.1911	Johanna Bade
Po 1.06.1911	Przed 1914	Mathilda von Mathulius
1920	_	Dr n. med. Robert Weise
1942	_	Dr n. med. Gustaw Schilke
1947	_	Prof. n. med. Karol Jonscher
1955	1956	Prof. n. med. Janusz Grądzki
1956	_	Prof. n. med. Aleksander Zakrzewski
1.02.1968	31.10.1973	Dr n. med. Jan Mularek
1.05.1977	28.02.1986	Dr n. med. Ryszard Czarnecki
1986	_	Dr n. med. Ryszard Stangierski
2000	_	Lek. Marek Marciniak
26.10.2002	_	Dr n. med. Krystyna Mackiewicz

---

Oceń: Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Poznaniu

---