Lech Neyman

Polityka i administracja

Lech Karol Neyman, znany pod wieloma pseudonimami, w tym „Butrym”, „Domarat”, „Matczyński”, „Robert” oraz „Karol”, był znaczącą postacią w historii Polski. Urodził się 7 lutego 1908 roku w Poznaniu, a jego życie zakończyło się tragicznie 12 maja 1948 roku w więzieniu mokotowskim w Warszawie.

Neyman był nie tylko prawnikiem, ale także oficerem Wojska Polskiego, gdzie uzyskał stopień porucznika rezerwy. Był aktywnym działaczem w organizacjach takich jak Związek Akademicki Młodzież Wszechpolska oraz Obóz Narodowo-Radykalny, co podkreśla jego zaangażowanie w sprawy narodowe i młodzieżowe w Polsce tamtych lat.

W ramach swojej działalności, Lech Neyman był członkiem Organizacji Wojskowej Związek Jaszczurczy, a także pełnił funkcję kapitana w Narodowych Siłach Zbrojnych oraz Służbie Cywilnej Narodu i Organizacji Polskiej. Pełnił również czołową rolę jako komendant Okręgu VIII Krakowskiego, a następnie Okręgu I Pomorskiego NSZ, co świadczy o jego wpływie i znaczeniu w tych strukturach.

Życiorys

Lech Neyman był synem Teodora Neymana oraz Marty z domu Matczyńska. Po zakończeniu szkoły średniej, uczęszczał doGimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu. Następnie zajął się studiami prawniczymi na Uniwersytecie Poznańskim, gdzie wstąpił do korporacji akademickiej Helionia. W latach 1931-1932 odbył służbę w Szkole Podchorążych Rezerwy, a potem podjął pracę w Prokuraturze Generalnej w Poznaniu.

Neyman był aktywnym członkiem Młodzieży Wszechpolskiej oraz Obozu Narodowo-Radykalnego. Od 1934 roku pełnił funkcję porucznika rezerwy w 56 pułku piechoty Wielkopolskiej. W 1939 roku, w czasie wojny obronnej, uczestniczył w walkach jako adiutant w tym samym pułku, w wyniku czego wielokrotnie odniósł rany, co skutkowało staniem się inwalidą wojennym.

W organizacji konspiracyjnej o nazwie Grupa „Szańca” odegrał ważną rolę, współorganizując struktury OW ZJ na Pomorzu i w Wielkopolsce w towarzystwie Stanisława Kasznicy. Po utworzeniu Narodowych Sił Zbrojnych we wrześniu 1942 roku, Neyman został członkiem Służby Cywilnej Narodu, gdzie zajmował się Wydziałem Zachodnim. Jego koncepcje, w tym przywrócenie polskiej granicy zachodniej na linię rzek Odra i Nysa Łużycka, znalazły swoje odzwierciedlenie w broszurze pt. Szaniec Bolesławów.

  • napisał kilka znaczących prac, w tym Likwidacja niemczyzny,
  • zajmował się także problemem wyznaniowym na Ziemiach Odzyskanych,
  • zakończył studium Polityczne podstawy polskiego programu morskiego wiosną 1944 roku.

W tym czasie był redaktorem naczelnym pisma „Naród i Wojsko” oraz członkiem zespołu sądowniczo-badawczego NSZ. Od października 1943 roku zasiadał w Komitecie Politycznym Organizacji Polskiej, stanowiąc tajną strukturę kierowniczą Grupy „Szańca”. Po awansie na kapitana NSZ na początku września 1944, pełnił obowiązki komendanta Okręgu VIII Krakowskiego NSZ aż do stycznia 1945 roku. W grudniu 1944 roku zasiadł w sądzie oficerskim przy Dowództwie NSZ.

Od lutego do czerwca 1945 roku był organizatorem Obszaru Zachodniego NSZ. Odpowiadał również za Okręg I Pomorski NSZ, mając swe biuro w Poznaniu, gdzie rozpoczął prace nad odtwarzaniem sieci organizacyjnej NSZ na Pomorzu i przy przygotowaniach do utworzenia komendy Okręgu w Bydgoszczy. W kwietniu 1945 roku brał udział w organizacji Okręgu VII Śląskiego NSZ, zarządzając strukturą pn. Obóz Narodowy.

15 lutego 1947 roku Neyman został aresztowany przez MBP, w towarzystwie ostatniego Komendanta Głównego NSZ, Stanisława Kasznicy. Po procesie przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Warszawie, który trwał od 11 lutego do 2 marca 1948 roku, został skazany na karę śmierci, a wyrok wykonano 12 maja 1948 roku w więzieniu mokotowskim przez rozstrzelanie. Po latach, w 2012 roku, jego szczątki odnaleziono w trakcie prac prowadzonych przez Instytut Pamięci Narodowej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie w Kwaterze „Na Łączce”, a ich identyfikacja została ogłoszona 1 lutego 2018 roku.

Warto zaznaczyć, że grób symboliczny Neymana znajduje się na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, również w Kwaterze „Na Łączce”. 3 lutego 2005 roku Wojskowy Sąd Okręgowy w Warszawie orzekł nieważność wydania wyroku śmierci na Lecha Neymana.

Odznaczenia

Lech Neyman był osobą, która zasłużyła się wyjątkowo w historii Polski. W uznaniu jego działań podczas kampanii wrześniowej przyznano mu Srebrny Krzyż Orderu Virtuti Militari V klasy. Jest to jedno z najwyższych odznaczeń wojskowych, które świadczy o niezwykłych czynach i poświęceniu.

Warto zaznaczyć, że po restytucji w 1992 roku Neyman otrzymał pośmiertnie odznaczenie Krzyż Narodowego Czynu Zbrojnego. Co ciekawe, już w 1944 roku posiadał Krzyż Srebrny pierwotnego odznaczenia o tej samej nazwie, co podkreśla jego długotrwałą i niewątpliwie wspaniałą służbę dla kraju.

Na uwagę zasługuje również fakt, że na mocy postanowienia prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 20 sierpnia 2009 roku, Neyman został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. To wyróżnienie przyznane zostało za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej oraz w uznaniu jego odważnych działań podczas II wojny światowej, kiedy to ratował życie Żydom.

Przypisy

  1. Anna Czuchra: Wojewoda wręczył odznaczenia państwowe. Wielkopolski Urząd Wojewódzki w Poznaniu, 22.04.2011 r. [dostęp 26.05.2013 r.]
  2. Kolejni bohaterowie – ofiary reżimów totalitarnych odzyskują tożsamość
  3. Leszek Żebrowski: Narodowe Siły Zbrojne. Dokumenty, struktury, personalia. Tom 3. Warszawa: Burchardt Editions, 1996, s. 103-107.
  4. Jolanta Drużyńska, Stanisław M. Jankowski: Wyklęte życiorysy. Poznań: Dom Wydawniczy REBIS, 2009, s. 242. ISBN 978-83-7510-373-1.
  5. Jolanta Drużyńska, Stanisław M. Jankowski: Wyklęte życiorysy. Poznań: Dom Wydawniczy REBIS, 2009, s. 289. ISBN 978-83-7510-373-1.
  6. Jolanta Drużyńska, Stanisław M. Jankowski: Wyklęte życiorysy. Poznań: Dom Wydawniczy REBIS, 2009, s. 308. ISBN 978-83-7510-373-1.
  7. a b c d Rafał Sierchuła: Lech Karol Neyman (1908-1948). Biografia polityczna. Poznań: WNHiS UKSW, 2012, s. 76, 78, 153-154, 208, 273.
  8. M.P. z 2010 r. nr 23, poz. 216

Oceń: Lech Neyman

★★★★★
Średnia ocena:4.7 Liczba ocen:22