Liceum Ogólnokształcące św. Marii Magdaleny w Poznaniu

---

Historia

Data powstania

Powstanie szkoły pozostaje przedmiotem dyskusji wśród historyków i szkolnych tradycjonalistów. Za oficjalny moment jej założenia uznaje się rok 1303, kiedy to powstała szkoła przy farze św. Marii Magdaleny, zgodnie z upoważnieniem biskupa Andrzeja Zaremby, udzielonym dwa lata wcześniej. Z tej przyczyny szkoła przyjęła swoją nazwę od patrona, którym był prawdopodobnie św. Tomasz z Akwinu, znany jako opiekun podstawowego szkolnictwa w czasach średniowiecznych.

Warto również zauważyć, że w epoce renesansu, placówka zyskała złą sławę, co było konsekwencją nauczania osób związanych z ruchem protestanckim, na przykład Grzegorza Pawła z Brzezin. Te wydarzenia prowadziły do incydentów o podłożu religijnym, co negatywnie wpływało na wizerunek szkoły.

Powstanie Kolegium Jezuickiego w 1573 roku oznaczało przejęcie kontrolowania nie tylko kościoła, lecz także samej szkoły oraz innych przynależnych budynków. Pomimo tego, szkoła parafialna funkcjonowała niezależnie od kolegium do 1579 roku, co sprawiało, że obie instytucje często bywały mylone.

Po kasacji zakonu jezuitów w 1773 roku, Kolegium Jezuickie przekształcono w szkołę wydziałową, z odnowionymi strukturami i przedstawicielami Komisji Edukacji Narodowej, którzy mieli na celu poprawienie stanu edukacji. Ostatecznie, budynki pojezuickie stały się bazą dla nowo powstałej struktury edukacyjnej, która miała na celu kształcenie młodzieży.

XIX i XX wiek

Od 1802 roku placówka zaczęła wprowadzać zmiany związane z pruskimi normami edukacyjnymi, według dokumentów z 1799 roku. Znanym wydarzeniem, które miało miejsce w 1828 roku, był koncert Fryderyka Chopina, odbywający się w budynkach byłego Kolegium Jezuickiego, które obecnie stanowi urząd miasta Poznania.

W 1834 roku szkoła uległa podziałowi na dwa odrębne gimnazja: gimnazjum Fryderyka Wilhelma, przeznaczone dla protestantów, i gimnazjum św. Marii Magdaleny dla katolików. Zmiana ta miała istotny wpływ na dalszy rozwój kształcenia w regionie, co jest istotne dla zrozumienia dalszych losów placówki.

Po wydarzeniach związanych z nieudanym atakiem na poznańską cytadelę w 1846 roku, doszło do interwencji władz pruskich, które zmusiły nauczycieli do przeszukiwania mieszkań uczniów, co wywołało opór pedagogów. Wśród tych, którzy sprzeciwili się, byli m.in. Antoni Jerzykowski oraz Hipolit Cegielski, którzy zostali zwolnieni z pracy.

W 1858 roku szkoła została przeniesiona z ul. Gołębiej do nowego budynku, zaprojektowanego przez Friedricha Butzke, znajdującego się przy Placu Bernardyńskim. Po tragicznych wydarzeniach Polskiego Powstania Styczniowego, szkoła przeżyła trudności, związane z czystkami edukacyjnymi i procesami germanizacji.

W 1873 roku odbyły się obchody z okazji 300-lecia szkoły, na których nie dopuszczono głosu polskojęzycznych absolwentów. W odpowiedzi zorganizowano równoległe obchody w Bazarze, w czasie których wystąpił Karol Libelt, podkreślając ważność tradycji polskiego szkolnictwa.

W 1919 roku, po przejęciu instytucji przez polskie władze, nowym rektorem został ks. Julian Janicki. Następnie, w 1929 roku, Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego zezwoliło na przejęcie przez Uniwersytet im. Adama Mickiewicza cennych zbiorów bibliotecznych, co było ważnym krokiem w kierunku integracji historycznych zasobów edukacyjnych.

Wśród pracowników szkoły był również Władysław Filipiak, powstaniec wielkopolski i bohater wojennych, który otrzymał odznaczenie Orderu Virtuti Militari za swoje zasługi.

W 1939 roku, za swoje osiągnięcia, szkoła została uhonorowana Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski przez prezydenta Ignacego Mościckiego. Uroczystość ta była połączona z odsłonięciem tablicy pamięci w kościele św. Franciszka, upamiętniającą uczniów poległych w wojnie polsko-bolszewickiej.

Osobiste tragedie szkoły nasiliły się po II wojnie światowej. Grono pedagogiczne oraz studenci mieli reputację przeciwników nowych władz, co doprowadziło do zamknięcia placówki w 1950 roku po tragicznych wydarzeniach. Jednak z czasem, w 1997 r., uczniowie i nauczyciele zostali zrehabilitowani, co podkreśliło potrzebę uczciwego podejścia do historii.

W latach 1948-1979 w gmachu szkoły przy placu Bernardyńskim funkcjonowało VII Liceum Ogólnokształcące im. Dąbrówki, co stanowiło istotny fragment historii tego miejsca.

Współczesność

Od 1958 roku w obronie szkoły stanęło Stowarzyszenie Absolwentów, które podjęło działania mające na celu remont i przywrócenie placówki do stanu użyteczności. Po długim procesie reaktywacji, Liceum Ogólnokształcące św. Marii Magdaleny zostało przywrócone do życia 1 września 1990 roku.

W duchu średniowiecznych tradycji, szkoła powołała do życia Bractwo św. Tomasza z Akwinu, skupiające uczniów, których celem było propagowanie wartości edukacyjnych i prowadzenie dyskusji na temat współczesnych wyzwań edukacyjnych. Przewodniczył mu wicedyrektor Jerzy Sokół, który dążył do odnowienia więzi między uczniami a tradycją szkoły.

Dyrekcja

W czasach Akademii Wielkopolskiej (1774–1781) na czoło wychodził ks. Józef Feliks Rogaliński, który kierował placówką w tym okresie. Następnie, w latach 1774–1793, szkoła przeszła różne etapy, w trakcie których pełnili funkcje dyrekcyjne księża: ks. Jan Paprocki i ks. Józef Przyłuski.

Rok 1793 zaznacza początek istnienia Gimnazjum poznańskiego, które działało do roku 1815. Jego dyrektorzy w tym czasie to: ks. Józef Przyłuski do 1802, E.W.A. Wolfram oraz ks. Jan Gorczyczewski, który sprawował nadzór w latach 1809–1812, a potem ks. Ignacy Przybylski do roku 1815.

W ciągu kolejnych lat szkoła przemieniła się w Königliches Marien-Gymnasium, które istniało od 1815 do 1918. W tym okresie dyrektorami byli: Jan Samuel Kaulfuss (1815–1824), Johann Friedrich Jacob, Michał Stoc (1824–1831), Michał Stoc (1831–1842), ks. dr Jakub Prabucki (1842–1846), dr Johann Brettner (1846–1866), dr Robert Enger (1866–1873), dr August Uppenkamp (1873–1878), dr Hermann Deiters (1878–1883), Otto Meinertz (1883–1895), Heinrich Schröer (1895–1912) oraz Egon Heinrich Huckert (1912–1919).

Kolejne przemiany nastąpiły w 1919 roku, kiedy to powstało Gimnazjum św. Marii Magdaleny, które funkcjonowało aż do 1950 roku. Jego dyrekcję pełnili ks. Julian Janicki (1919–1920), Dezydery Ostrowski (1920–1930), Benedykt Stanisław Bińkowski (1930–1937), Jan Duda (1937–1939) i Mieczysław Dubas (1945–1950).

Ostatecznie, w 1990 roku zainaugurowano działalność Liceum Ogólnokształcącego św. Marii Magdaleny. Jego pierwszym dyrektorem został mgr Michał Ratajczak (1990–1994), a po nim sprawowała tę funkcję mgr Lucyna Woch (1994–2018). Od 2018 roku dyrekcję obejmuje mgr Jerzy Sokół.

Miejsce w rankingach

W rankingu liceów, który został opracowany przez portal WaszaEdukacja.pl, nasza placówka zajmuje wysokie lokaty w stolicy Wielkopolski.

• W roku 2017 osiągnęliśmy 4. miejsce w Poznaniu,
• W roku 2018 również 4. miejsce w Poznaniu,
• W 2019 roku spadliśmy na 5. miejsce w Poznaniu,
• W 2020 roku nastąpił awans na 3. miejsce w Poznaniu,
• W roku 2021 ponownie zajęliśmy 3. miejsce w Poznaniu.

Pedagodzy

W Liceum Ogólnokształcącym św. Marii Magdaleny w Poznaniu pracowało wielu wybitnych pedagogów, którzy przyczynili się do rozwoju tej instytucji. Oto lista niektórych z nich:

• Wojciech Bąk,
• Antoni Bronikowski,
• Hipolit Cegielski,
• Robert Enger,
• Juliusz Hammling,
• Robert Hassencamp,
• Antoni Jerzykowski,
• Czesław Latawiec,
• Ferdynand Marten,
• Jan Baptysta Motty,
• Marceli Motty,
• Fritz Pfuhl – twórca pierwszego w Niemczech szkolnego ogrodu botanicznego przy Liceum,
• Antoni Popliński,
• Juliusz August Schönborn,
• Zofia Suchcitzowa,
• dr Kazimierz Szulc – pedagog, projektodawca i współzałożyciel Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, publicysta, organizator powstania styczniowego,
• August Wannowski,
• Leon Wituski.

Absolwenci

W historii Liceum Ogólnokształcącego św. Marii Magdaleny w Poznaniu wielką rolę odegrali jego absolwenci, którzy przyczynili się do rozwoju różnych dziedzin wiedzy oraz kultury. Wśród nich znajdują się znakomite postacie, takie jak:

• Stanisław Staszic (1755–1826) – znany pisarz polityczny, geolog i pionier spółdzielczości,
• Józef Hoene-Wroński (1776–1853) – matematyk, fizyk oraz ekonomista,
• ks. abp Leon Przyłuski (1789–1865) – arcybiskup poznańsko-gnieźnieński i prymas Polski w latach 1845–1865,
• Ignacy Prądzyński (1792–1850) – dowódca wojska polskiego podczas bitwy pod Iganiami,
• Paweł Edmund Strzelecki (1797–1873) – uczestnik powstania listopadowego oraz badacz Australii i Tasmanii, przyjęty do klasy V, gdzie później kontynuował naukę w szkole pijarów,
• Karol Marcinkowski (1800–1846) – chirurg oraz ginekolog, a także aktywny uczestnik powstania listopadowego i filantrop,
• Gustaw Potworowski (1800–1860) – polityk i gospodarz,
• Jan Wilhelm Cassius – kalwiński pastor, społecznik oraz patriota Wielkopolski pierwszej połowy XIX wieku,
• Jan Konstanty Żupański (1804–1883) – tłumacz ekonomicznych dzieł, księgarz oraz działacz kulturalny,
• Ludwik Gąsiorowski (1807–1863) – lekarz oraz historyk medycyny,
• dr Karol Libelt (1807–1875) – filozof i publicysta, uczestnik powstania listopadowego, lider niepodległościowy,
• Teodor Teofil Matecki (1810–1886) – lekarz i działacz społeczny, inicjator wystawienia pomnika Mickiewicza w Poznaniu,
• dr Hipolit Cegielski (1813–1868) – nauczyciel i lider społeczny,
• Piotr Kobyliński (1814–1896) – prałat oraz kulturalny i społeczny działacz, którego działania dotyczyły również tłumaczenia i publicystyki,
• Robert Remak (1815–1865) – histolog i pionier embriologii,
• Maksymilian Jackowski (1815–1905) – społecznik i gospodarz,
• Witold Milewski (1817–1889) – matematyk i pedagog,
• dr Marceli Motty (1818–1898) – filozof oraz społecznik,
• Władysław Niegolewski (1819–1885) – współorganizator nieudanej akcji na Cytadelę w 1846 roku,
• prof. Antoni Małecki (1821–1913) – filolog klasyczny i rektor Uniwersytetu Lwowskiego,
• Felicjan Sypniewski (1822–1877) – przyrodnik,
• Edmund Taczanowski (1822–1879) – generał, kluczowy uczestnik walk o niepodległość,
• Henryk Szuman (1822–1910) – prawnik i aktywista,
• Leon Wegner (1824–1873) – ekonomista i jeden z twórców Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk,
• Kazimierz Kantak (1824–1886) – więzień polityczny, poseł Sejmu Pruskiego,
• ks. abp Józef Cybichowski (1828–1887) – biskup gnieźnieński oraz poznański,
• Kazimierz Jarochowski (1828–1888) – publicysta i współzałożyciel Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk,
• Jan Kanty Działyński (1829–1880) – społecznik, gospodarz, oraz aktywista powstania wielkopolskiego,
• ks. Augustyn Szamarzewski (1832–1891) – więzień polityczny, obrońca języka polskiego,
• Kazimierz Chłapowski (1832–1916) – społeczny działacz i członek parlamentu,
• Edward Likowski (1836–1915) – arcybiskup i prymas z lat 1914–1915,
• Gustaw Rzeźniewski (1836–1883) – działacz patriotyczny i kapłan,
• Ludwik Jażdżewski (1838–1911) – działacz mniejszości polskiej w Niemczech,
• prof. Józef Rivoli (1838–1926) – profesor nauk leśnych,
• dr Roman Szymański (1840–1908) – filozof i powstaniec styczniowy,
• ks. abp Florian Stablewski (1841–1906) – arcybiskup poznańsko-gnieźnieński,
• Stanisław Sławski (1841–1913) – prawnik i powstaniec,
• Ludwik Mizerski (1843–1923) – prezes Koła Polskiego,
• Józef Kościelski (1845–1911) – poeta oraz dramatopisarz,
• dr Zygmunt Celichowski (1845–1923) – historyk i bibliotekarz,
• Roman May (1846–1887) – chemik oraz nauczyciel,
• Stanisław Jerzykowski (1847–1927) – lekarz oraz współzałożyciel Towarzystwa Czytelni Ludowych,
• prof. Kazimierz Morawski (1852–1925) – rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego,
• Bolesław Kapuściński (1850–1921) – członek Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk,
• prof. Antoni Danysz (1853–1925) – historyk kultury,
• dr Władysław Witkowski (1854–1927) – działacz kulturalny w Ostrowie Wlkp.,
• Wojciech Bartecki (1855–1919) – działacz narodowy,
• Ludwik Zachariasz Cichowicz (1857–1940) – adwokat,
• ks. Wincenty Głębocki (1858–1903) – pedagod,
• prof. Bronisław Dembiński (1858–1939) – poseł,
• Jan Kasprowicz (1860–1926) – wybitny poeta i dramaturg,
• Wojciech Trąmpczyński (1860–1952) – adwokat i polityk,
• prof. Stanisław Trzebiński (1861–1930) – lekarz,
• August Adolf Cieszkowski (1861–1932) – ziemianin,
• Bernard Chrzanowski (1861–1944) – adwokat oraz społecznik,
• dr Bolesław Krysiewicz (1862–1932) – lekarz dziecięcy,
• prof. Stefan Tadeusz Studniarski (1868–1942) – profesor Uniwersytetu Poznańskiego,
• ks. dr Jan Władysław Hozakowski – biblista i historyk,
• Witold Leitgeber (1870–1903) – wydawca,
• ks. bp Stanisław Okoniewski (1870–1944) – biskup chełmiński,
• Roger Sławski (1871–1963) – architekt,
• Franciszek Hutten-Czapski (1873–1953) – poseł oraz pierwszym starosta wrzesiński,
• Kazimierz Ruciński (1873–1945) – architekt oraz historyk,
• Kazimierz Filip Wize (1873–1953) – lekarz psychiatra oraz tłumacz,
• dr Witold Celichowski (1874–1944) – adwokat,
• Albert Steuer (1874–1967) – kanonik poznański,
• Bogusław Dobrzycki (1875–1948) – inżynier kolejowy,
• Jarogniew Drwęski (1875–1921) – pierwszy polski prezydent Poznania,
• Cyryl Ratajski (1875–1942) – prezydent Poznania oraz minister,
• prof. Jan Władysław Studniarski (1876–1946) – dyrektor elektrowni,
• Wacław Suchowiak (1876–1950) – inżynier,
• Mieczysław Meissner (1877–1938) – społecznik,
• Michał Sobeski (1877–1939) – profesor Uniwersytetu Poznańskiego,
• bł. ks. Narcyz Putz (1877–1942) – męczennik Kościoła,
• Kazimierz Cwojdziński (1878–1948) – matematyk oraz profesor,
• Bolesław Knast (1879–1939) – kupiec oraz poseł,
• Andrzej Kopa (1879–1956) – pułkownik oraz działacz,
• Antoni Banaszak (1881–1932) – prawnik,
• Stanisław Sławski (1881–1943) – powstaniec,
• Kazimierz Boening (1882–1939) – adwokat oraz przedsiębiorca,
• Leon Preibisz (1882–1951) – prawnik oraz historyk sztuki,
• ks. bp Karol Radoński (1883–1951) – biskup włocławski,
• Alfred F.S. Meissner (1883–1952) – chirurg-stomatolog,
• ks. bp Tadeusz Paweł Zakrzewski (1883–1961) – biskup pomocniczy,
• Bolesław Marchlewski – dziennikarz oraz prawnik,
• Kazimierz Ulatowski (1884–1975) – architekt oraz historyk architektury,
• dr Stanisław Celichowski (1885–1947) – prawnik,
• ks. Julian Wilkans (1886–1942) – dziekan Wojska Polskiego,
• Jerzy Cegielski (1887–1940) – podpułkownik artylerii,
• dr Józef Tuchołka (1887–1985) – inżynier i dyrektor górniczy,
• Franciszek Unrug (1887–1945) – ziemianin oraz członek Armii Krajowej,
• Jan Kaczmarek (1894–1981) – pułkownik łączności,
• Kazimierz Starkowski (1895–1940) – porucznik rezerwy oraz tenisista,
• prof. Wiktor Dega (1896–1995) – ortopeda oraz ekspert WHO,
• Jerzy Wojciech Rychłowski (1897–1929) – major pilot Wojska Polskiego,
• prof. Janusz Zeyland (1897–1944) – lekarz oraz organizator biura leczenia gruźlicy,
• inż. Antoni Palluth (1900–1944) – radiotechnik i kryptolog,
• Felicjan Cieszkowski-Dembiński (1901–1981) – profesor w dziedzinie rolnictwa,
• Wacław Taranczewski (1903–1987) – artysta malarz,
• Henryk Kompf (1905–1979) – laryngolog,
• Feliks Krawiec (1906–1939) – botanik,
• Henryk Zygalski (1906–1978) – matematyka oraz kryptolog,
• Kazimierz Malinowski (1907–1977) – profesor humanistyczny oraz muzeolog,
• Muzeum Narodowe w Poznaniu,
• Przemysław Warmiński (1908–1939) – tenisista i hokeista,
• Lech Karol Neyman (1908–1948) – adwokat oraz żołnierz,
• ks. Tadeusz Kirschke (1908–1996) – kapelan diaspora we Francji,
• Stanisław Sroka (1909–1967) – prezydent Poznania oraz minister,
• prof. Michał Sczaniecki (1910–1977) – prawnik oraz profesor UAM w Poznaniu,
• prof. Witalis Ludwiczak (1910–1988) – hokeista oraz profesor prawa,
• Jerzy Waldorff (1910–1999) – autor i krytyk muzyczny,
• Witold Kochański (1911–1992) – filolog oraz filozof,
• ks. kard. Adam Kozłowiecki (1911–2007) – misjonarz w Zambii oraz przewodniczący Papieskich Dzieł Misyjnych,
• Adam Niebieszczański (1911–2007) – działacz narodowy oraz publicysta,
• Leon Marszałek (1912–1996) – działacz ZHP oraz redaktor,
• dr Karol Hoffmann (1913–1971) – lekkoatleta,
• prof. Olech Szczepski (1914–1980) – pediatra i rektor uczelni,
• ks. Wacław Eborowicz (1915–1994) – duchowny oraz profesor,
• Jerzy Klinger (1918–1976) – prawosławny duchowny i teolog,
• o. Marian Żelazek SVD (1918–2006) – misjonarz oraz działacz społeczny,
• prof. inż. dypl. Jerzy Doerffer (1918–2006) – rektor Politechniki Gdańskiej,
• ks. prałat prof. Marian Wolniewicz (1919–2005) – wykładowca oraz tłumacz,
• Włodzimierz Wołowski (1920–1992) – żołnierz Armii Krajowej,
• prof. Stefan Stuligrosz (1920–2012) – rektor Akademii Muzycznej w Poznaniu,
• prof. Czesław Jackowiak (1923–1994) – specjalista w prawie pracy,
• ks. abp Marian Przykucki (1924–2009) – biskup chełmiński,
• Zbigniew Bartkowiak (1924–2010) – pediatra oraz epidemiolog,
• ks. kan. prof. Aleksander Bystry (1925–2003) – wykładowca teologii oraz publicysta,
• Zbigniew Pędziński (1928–1967) – krytyk literacki,
• Lech Domeracki (1929–2020) – polityk oraz minister sprawiedliwości,
• prof. Wojciech Łączkowski (1933–2023) – prawnik oraz sędzia Trybunału Konstytucyjnego,
• Tomasz Sójka (ur. 1975) – prawnik oraz profesor,
• ks. dr Jan Słowiński (ur. 1977) – duchowny katolicki,
• Honza Zamojski (ur. 1981) – artysta współczesny,
• Emilia Kiereś (ur. 1981) – autorka książek dla dzieci oraz młodzieży,
• Bartosz Frąckowiak (ur. 1982) – reżyser teatralny,
• Malina Prześluga (ur. 1983) – dramatopisarka oraz dramaturg w Teatrze Animacji w Poznaniu,
• Wojciech Piątek (ur. 1983) – prawnik,
• ks. dr Jan Frąckowiak (ur. 1984) – duchowny rzymskokatolicki,
• Artur Marciniak (ur. 1987) – piłkarz, który reprezentował Polskę na Mistrzostwach Europy U-19 i Mistrzostwach Świata U-20.

Nagrody i odznaczenia

W historii Liceum Ogólnokształcącego św. Marii Magdaleny w Poznaniu ważne miejsce zajmują liczne wyróżnienia oraz nagrody, które świadczą o jego wysokiej renomie oraz znaczeniu w środowisku edukacyjnym.

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 1939 roku,
• Zasłużony dla Miasta Poznania, otrzymany w 2003 roku,
• Odznaka Honorowa „Za zasługi dla województwa wielkopolskiego”, przyznana w 2003 roku,
• Statuetka Hipolita Cegielskiego „za wysoką jakość kształcenia i wychowania, w hołdzie Jej założycielom i pedagogom”, przyznana w 2009 roku.

---

Oceń: Liceum Ogólnokształcące św. Marii Magdaleny w Poznaniu

---