Marian Senger, znany również pod pseudonimem „Cichy”, to postać, która na stałe wpisała się w historię Polski. Urodził się 29 listopada 1923 roku w Poznaniu, a zmarł tragicznie 6 lutego 1944 roku w Warszawie.
Był nie tylko harcerzem, ale również dzielnym żołnierzem, który służył w oddziale dywersji bojowej „Agat” Armii Krajowej. Zasłynął jako uczestnik heroicznej akcji przeciwko SS-Obergruppenführerowi Franzowi Kutscherze, co miało duże znaczenie w kontekście walki z niemieckim okupantem.
Życiorys
Marian Senger przyszedł na świat w Poznaniu, jednak jego młodzieńcze lata spędził głównie w Warszawie. Był uczniem Gimnazjum i Liceum im. Ks. Józefa Poniatowskiego, gdzie kształcił się w atmosferze patriotycznej i niosącej wartości. W okresie niemieckiej okupacji aktywnie uczestniczył w działaniach w polskim podziemiu zbrojnym. Od 1940 roku był członkiem żoliborskiego PET-u, znanym ze swojej wrażliwości oraz spokojnego charakteru, zyskał reputację solidnego kolegi wśród towarzyszy broni.
Po włączeniu PET-u do struktur Szarych Szeregów, Marian Senger dołączył do Hufca Centrum CR-500, będącego częścią Warszawskich Grup Szturmowych. Od 1 sierpnia 1943 roku pełnił rolę członka 1. plutonu kompanii „Agat”. Jego odwaga została poddana ciężkiej próbie 1 lutego 1944 roku, kiedy brał udział w zamachu na Franza Kutscherę, gdzie został przydzielony do ubezpieczenia.
Po obłędnej akcji nie został przyjęty w Szpitalu Maltańskim i przetransportowano go, w towarzystwie ciężko rannego dowódcy Bronisława Pietraszewicza „Lotem”, do Szpitala Przemienienia Pańskiego w Pradze. Niestety, w wyniku denuncjacji ze strony granatowego policjanta, obaj zostali tego samego dnia przeniesieni z powrotem do lewobrzeżnej Warszawy, gdzie ostatecznie trafił do Szpitala Maltańskiego, ale jego stan zdrowia uległ dalszemu pogorszeniu.
Pomimo licznych transfuzji, Marian Senger zmarł 6 lutego 1944 roku. W dniu 9 lutego tego samego roku znalazł miejsce wiecznego spoczynku na warszawskim Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kw. 24A rz. 7 m. 12).
Jego heroiczne działania nie pozostały bez echa. Zgodnie z rozkazem nr 267/BP z dnia 25 marca 1944 roku, został pośmiertnie odznaczony przez Komendanta Głównego Armii Krajowej Krzyżem Walecznych. Dodatkowo, na mocy uchwały Krajowej Rady Narodowej z 6 września 1946 roku, doceniono go Krzyżem Walecznych po raz drugi, a w 1947 roku otrzymał także Krzyż Grunwaldu III klasy.
Upamiętnienie
Marian Senger, znany jako „Cichy”, pozostawił po sobie ważne ślady w pamięci narodowej. W grudniu 1990 roku jego imię uhonorowano, nadając je jednej z ulic w warszawskimUrsynowie.
Dodatkowo, nazwisko Mariana Sengera można znaleźć na tablicy znajdującej się na pomniku, który upamiętnia wydarzenia związane z akcją Kutschera, zlokalizowanym w Alejach Ujazdowskich 23.
Przypisy
- Stanisław Ciepłowski: Wpisane w kamień i spiż. Inskrypcje pamiątkowe w Warszawie XVII–XX w.. Warszawa: Argraf, 2004 r., s. 27.
- Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998 r., s. 404.
- Juliusz Jerzy Malczewski (red.): Cmentarz Komunalny Powązki dawny Wojskowy w Warszawie. Warszawa: Wydawnictwo "Sport i Turystyka", 1989 r., s. 165.
- Piotr Stachiewicz: Akcja Kutschera. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1983 r., s. 104.
- Piotr Stachiewicz: Akcja Kutschera. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1982 r., s. 88.
- Piotr Stachiewicz: „Parasol.” Dzieje oddziału do zadań specjalnych Kierownictwa Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1984 r., s. 685.
- Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa: Akcja Kutschera. Warszawa: Wydawnictwo „Sport i Turystyka”, 1967 r., s. 7.
- Maria Dylawerska, Elżbieta Dziembowska, Zbigniew Gąsior, Danuta Kaczyńska: Akcja na Kutscherę [w:] „Wojskowy Przegląd Historyczny” nr 4. Warszawa: 1959 r., s. 91.
- Monitor Polski Nr 27, Warszawa z 26.02.1947 r., str. 13.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Józef Gołębiewski | Kazimierz Bernaczyk-Słoński | Zygmunt Wiza | Włodzimierz Chojnacki | Józef Rudzki (żołnierz) | Czesław Smoczyński | Mirosław Szyłkowski | Józef Ratajczak (major) | Marian Pokładecki | Wandolin Wolny | Stanisław Dutkiewicz | Jerzy Rychłowski | Bronisław Kirchner | Henryk Kosicki | Teofil Skrzypczak | Adam Hedinger | Bogdan Suchowiak | Jan Tchórznicki | Stefan Witek | Walenty MatyllaOceń: Marian Senger