Witold Maciej Kapuściński, znany jako wybitny lekarz, urodził się 25 maja 1882 roku w Poznaniu. Jego życie zakończyło się 19 czerwca 1951 roku, również w Poznaniu, gdzie spędził większość swojej kariery zawodowej.
Był on nie tylko okulistą, ale także profesorem oraz dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Poznańskiego, który później przekształcił się w Akademię Medyczną. Kapuściński miał kluczowy wkład w rozwój okulistyki w Polsce, a jego działalność akademicka miała znaczący wpływ na przyszłe pokolenia lekarzy.
Dodatkowo, pełnił role w takich organizacjach jak Polskie Towarzystwo Okulistyczne oraz Wydział Lekarski Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, gdzie jego ekspertyza i pasja przyczyniły się do rozwoju medycyny w regionie.
Życiorys
Pochodzenie i edukacja
Witold Maciej Kapuściński był synem Bolesława Kapuścińskiego, uznanego lekarza z Poznania, oraz Stanisławy z Bendów. Miał siostrę, Irenę, która później wyszła za okulistę profesora Jana Stasińskiego. Swoje pierwsze kroki w edukacji stawiał w poznańskim Gimnazjum im. Bergera. Następnie podjął studia medyczne, z szczególnym zainteresowaniem okulią, na kilku renomowanych uczelniach, takich jak uniwersytety w Genewie, Berlinie, Monachium oraz Lipsku. Na Uniwersytecie we Fryburgu (Fryburg Bryzgowijski) uzyskał dyplom lekarski oraz tytuł doktora w 1908 roku.
Praca zawodowa przed rokiem 1914
Po uzyskaniu doktoratu, Witold rozwijał swoją karierę w uniwersyteckiej klinice okulistycznej w Berlinie, gdzie pracował pod okiem profesora Michela. Później, jako asystent, współpracował z profesorami Schoelerem i Hippelą w Halle. Dodatkowo, kontynuował naukę, odbywając staże w specjalistycznych placówkach w Wiedniu, Zurychu oraz Lyonie. Od 1912 roku prowadził prywatną praktykę lekarską w Poznaniu, równocześnie publikując swoje prace naukowe w „Nowinach Lekarskich”. Przed wybuchem I wojny światowej planował rozpocząć pracę na Uniwersytecie Jagiellońskim pod patronatem profesora Bolesława Wicherkiewicza, ale wojna pokrzyżowała jego plany.
Lata 1914–1922
W czasie I wojny światowej Witold pozostał w Poznaniu, gdzie w 1917 roku został zmobilizowany do niemieckiej armii. Pełnił rolę ordynatora w wojskowym szpitalu okulistycznym. Po wybuchu powstania wielkopolskiego objął oddział oczny w III Szpitalu Okręgowym Wojska Polskiego, gdzie pozostawał do 1922 roku, mając stopień kapitana lekarza.
Lata 1922–1939
W okresie międzywojennym, żyjąc w Poznaniu, po zakończeniu służby wojskowej, Witold Kapuściński prowadził wykłady z okulistyki na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Poznańskiego. Ponadto, był odpowiedzialny za organizację kliniki ocznej. W 1922 roku uzyskał habilitację, a w dalszej karierze awansował na:
- zastępcę profesora oraz kierownika katedry (1923),
- profesora nadzwyczajnego (1924),
- profesora zwyczajnego (1936).
II wojna światowa i lata powojenne
W czasie II wojny światowej Witold przebywał w Warszawie, a we wrześniu 1939 roku w oblężonym mieście zorganizował wojskowy szpital okulistyczny. W okresie okupacji niemieckiej prowadził wykłady na tajnym Uniwersytecie Ziem Zachodnich, a po upadku powstania warszawskiego na Uniwersytecie Ziem Zachodnich w Krakowie. W marcu 1945 roku powrócił do Poznania, gdzie został pierwszym po wojnie dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Poznańskiego oraz kierował kliniką okulistyczną zorganizowaną w Szpitalu Miejskim, a następnie w Szpitalu Przemienienia Pańskiego. Zmarł nagle 19 czerwca 1951 roku w Poznaniu, a jego pochówek odbył się 23 czerwca 1951 na cmentarzu parafialnym Bluszczowa (kwatera I-L-55/56).
Publikacje i działalność w stowarzyszeniach naukowych
Witold Kapuściński był wybitnym specjalistą, który opublikował łącznie 68 artykułów naukowych, pisanych w języku polskim, francuskim, angielskim oraz niemieckim. Wśród jego najważniejszych prac znajdują się:
- Studia doświadczalne i kliniczne w sprawie istoty schorzeń jagliczych spojówki, rozprawa habilitacyjna (1911),
- Studia doświadczalne nad jaskrą (1924),
- Kilka uwag o operacji zaćmy w torebce (1924).
Warto zaznaczyć, że rozpoczął prace nad podręcznikiem okulistyki, jednakże niestety nie zdążył go ukończyć. Wyniki swoich badań prezentował z dużym powodzeniem na międzynarodowych zjazdach okulistów zarówno we Francji, jak i w Niemczech.
W latach 1935–1950 Kapuściński pełnił zaszczytną funkcję prezesa Polskiego Towarzystwa Okulistycznego; od 1950 roku był jego członkiem honorowym. Ponadto, od 1936 roku był członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności, a od 1945 roku aktywnie uczestniczył w jej pracach jako członek czynny.
Wiele zasług Kapuścińskiego wiązało się również z jego przynależnością do prestiżowych stowarzyszeń, takich jak:
- International Council of Ophtalmology (Councilium Ophtalmologicum),
- Societé Francaise d’Ophtalmologie,
- redakcja czasopisma „British Journal of Ophthalmology”,
- Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk (gdzie przewodniczył Wydziałowi Lekarskiemu).
Życie prywatne
Witold Kapuściński zawarł związek małżeński z Janiną Psarską, co było istotnym elementem jego życia osobistego. Para doczekała się jednego syna, Witolda Juliusza, który wyróżnił się jako profesor okulistyki. Oprócz swojej kariery naukowej, Witold Juliusz okazał się również utalentowanym poetą i prozaikiem.
Bibliografia uzupełniająca
W tej sekcji przedstawiamy ważne źródła dotyczące Witolda Kapuścińskiego, które mogą być pomocne dla osób pragnących zgłębić jego dorobek naukowy.
- Magdalena Paciorek (Instytut Historii Nauki PAN), Witold Maciej Kapuściński, [w:] „Słownik biograficzny polskich nauk medycznych XX wieku. Profesorowie warszawscy połowy XX wieku”, Warszawa 2004/2005, s. 94–97,
- Władysław Melanowski, Prof. dr Witold Kapuściński. Wspomnienie pośmiertne, Klinika Oczna, 1951, nr 4, s. 173–175.
Pozostali ludzie w kategorii "Medycyna i zdrowie":
Ksawery Rowiński | Janina Pohl-Mizerska | Edward Bryk | Jan Fibak | Bożena Raszeja-Wanic | Jacek Wysocki (pediatra) | Zbigniew Bartkowiak | Zdzisław Mierzyński | Krzysztof Słowiński (lekarz) | Tomasz Cieszyński | Janusz Zeyland | Jacek Moll | Ryszard Koczorowski | Grzegorz Bręborowicz | Zdzisław Krysiński | Jacek Łuczak (lekarz) | Piotr Janaszek | Dawid Murawa | Janusz Skowronek | Jan SteffenOceń: Witold Kapuściński