Jezioro Strzeszyńskie to unikalny zbiornik wodny znajdujący się w województwie wielkopolskim, w obrębie Poznania, będącego częścią malowniczego Pojezierza Poznańskiego. Stanowi ono istotny element systemu hydrologicznego regionu oraz pełni funkcję ekologiczną i rekreacyjną. Jezioro stanowi źródło rzeki Bogdanki, która jest kluczowym elementem zachodniego klina zieleni miasta Poznań.
Warto zauważyć, że w tej chwili jedynym dopływem, który zasila Jezioro Strzeszyńskie, jest Rów Złotnicki. Ten kanał odwadnia obszary rolnicze oraz zabudowane tereny miejscowości, w tym gminę Suchy Las. W ciągu ostatnich lat, w 2018 roku, w dolinie cieku znalazł się nowoczesny zbiornik retencyjny z zastosowaniem filtra gruntowo-roślinnego. Inwestycja ta znacząco wydłużyła czas przepływu wody oraz wspomaga procesy samooczyszczania zbiornika, co jest możliwe dzięki obecności roślinności wodnej.
Charakterystyka
Jezioro Strzeszyńskie charakteryzuje się linie brzegową o długości 4,5 km, co sprawia, że jego okolice są idealnym miejscem do wypoczynku. Powierzchnia zlewni bezpośredniej tej akweny wynosi 133 hektary, z czego ponad połowa, około 60%, to obszary leśne, podczas gdy 35% pokrywają użytki rolne oraz łąki.
Wokół jeziora rozciągają się tereny wykorzystywane głównie w celach rekreacyjnych, co znacząco wpływa na jego popularność.
Nad akwenem znajduje się plaża trawiasto-piaszczysta, oraz miejskie kąpielisko Strzeszynek, które ma maksymalną pojemność 700 osób. W trakcie sezonu letniego miejsce to jest strzeżone przez wykwalifikowanych ratowników, a jego standardy regularnie sprawdzane są przez Powiatowy Inspektorat Sanitarny w Poznaniu.
Atrakcyjność rekreacyjna okolic jeziora Strzeszyńskiego, a zwłaszcza kompleks sportowy oraz zróżnicowana infrastruktura motelowo-kempingowo-restauracyjna, zlokalizowana w pobliżu ulicy Koszalińskiej, przyciągają licznych mieszkańców oraz turystów.
Dane morfometryczne
Powierzchnia jeziora Strzeszyńskiego, według różnych źródeł, wynosi od 32,0 ha do 34,9 ha. Zwierciadło wody znajduje się na wysokości od 76,6 m n.p.m. do 77,3 m n.p.m.. Średnia głębokość akwenu wynosi 8,2 m lub 8,4 m, natomiast maksymalna głębokość to 17,8 m.
W 1994 roku wody jeziora zakwalifikowano do II klasy czystości. Niestety, w latach 2010 oraz na wiosnę 2011 roku odnotowano znaczny dopływ zanieczyszczeń mineralnych, głównie azotanów i fosforanów, poprzez Rów Złotnicki. To zjawisko spowodowało gwałtowny wzrost trofii wody, przemieniając ją z mezotrofii w eutrofię, a także prowadząc do licznych problemów, takich jak: śnięcie ryb, zakwity glonów i sinic, a także odtlenienie jeziora poniżej głębokości 7 m, co wiązało się z nieprzyjemnym zapachem siarkowodoru.
Największym zagrożeniem dla osób kąpiących były masowe zakwity toksycznych pikocyjanobakterii. W konsekwencji, w 2011 roku kąpielisko praktycznie przestało funkcjonować, co wzbudziło liczne protesty oraz zaangażowanie mieszkańców i organizacji lokalnych w poszukiwaniu przyczyn tych nagłych, niekorzystnych zmian jakości wody. W działaniach tych aktywnie uczestniczyły takie grupy jak: Stowarzyszenie My-Poznaniacy, Zielony Strzeszyn, Polski Klub Ekologiczny, Rada Osiedla Strzeszyn, Zarząd Osiedla Grzybowego w Suchym Lesie oraz władze Gminy Suchy Las i Miasta Poznań.
W wyniku tych działań, na początku 2012 roku podjęto decyzję o przeprowadzeniu zabiegów rekultywacyjnych, stosując koagulant żelazowy w celu wiązania fosforu mineralnego. Dodatkowo, w 2013 roku w najgłębszym miejscu jeziora zainstalowano aerator, napędzany siłą wiatru.
Szata roślinna
W okolicach jeziora można zaobserwować różnorodną szatę roślinną, która ma kluczowe znaczenie dla lokalnego ekosystemu. Brzegi zbiornika są otoczone przez gęste szuwary, w których dominują takie gatunki jak trzcina pospolita, pałka szerokolistna oraz pałka wąskolistna.
W szczególności przy północno-zachodnim brzegu można dostrzec imponujące skupiska kłoci wiechowatej, która jest jedynym znanym stanowiskiem w Poznaniu. To zachwycające zjawisko podkreśla unikalność łowiska.
W płytkich zatokach można znaleźć grzybienie białe, które tworzą malownicze zbiorowiska, wzbogacając bioróżnorodność regionu. W jeziorze żyją również rzadsze gatunki, takie jak rogatka krótkoszyjkowego, co czyni ten obszar jeszcze bardziej wyjątkowym.
Strome zbocza, które otaczają wodę, porastają lasy grądowe, dodając naturalnego uroku krajobrazowi oraz stanowiąc habitat dla wielu rodzajów fauny. Całość tworzy harmonijny obraz, w którym woda i roślinność współistnieją w doskonałej równowadze.
Kultura i edukacja
Od 2011 roku Leszek Możdżer organizuje na plaży nad Jeziorem Strzeszyńskim coroczne wiosenne festiwale jazzowe znane jako Enter Music Festival. Ta muzyczna inicjatywa przyciąga miłośników jazzu z różnych zakątków kraju. W pobliżu plaży znajduje się także łączka edukacyjna, która prezentuje rośliny typowe dla regionu jeziora, co umożliwia odwiedzającym poznanie lokalnej flory.
Na terenie Strzeszynka powstała także galeria plenerowa Visual Park, gdzie w 2014 roku prof. Andrzej Bednarczyk z ASP w Krakowie zrealizował instalację pod tytułem Sen Guliwera, która, według autor, jest największym komiksem na świecie. Dzieło jest dostępne do podziwiania poprzez lunetę z przeciwległego brzegu jeziora. W ramach Visual Parku znajduje się także kilka innych rzeźb plenerowych.
Galeria Visual Park
W Visual Parku możemy znaleźć następujące prace:
- Obraz pożerający narzędzia rekreacji (Bartosz Kokosiński, 2015),
- Malum (Cyryl Zakrzewski, 2013),
- Naprężenie (Sławomir Sobczak, 2012/2013),
- Formy nadbrzeżne (Waldemar Rudyk, 2015),
- Niedźwiedzica (autor nieznany, około 1975),
- Space Delusions (Filip Wierzbicki-Nowak, 2012),
- Gwiazda/Star (Jarosław Fliciński, 2016),
- Sen Guliwera (Andrzej Bednarczyk, 2014),
- Axis (Sławomir Brzoska, 2014),
- Living Sugar (Maurycy Gomulicki, 2016),
- Struktury ulotne – Trzcina (Piotr Korzeniowski, 2015).
Przypisy
- Zagospodarowanie retencyjne zlewni Rowu Złotnickiego - Dofinansowania Ingenis [online], ingenis.pl [dostęp 23.04.2024 r.]
- Kąpielisko [online], poznan.pl [dostęp 23.04.2024 r.]
- KĄPIELISKA W POZNANIU | Środowisko | Poznan.pl [online], poznan.pl [dostęp 23.04.2024 r.]
- NataliaN. Jakubowska, ElżbietaE. Szeląg-Wasielewska, Toxic Picoplanktonic Cyanobacteria—Review, „Marine Drugs”, 13 (3), 2015, s. 1497–1518, DOI: 10.3390/md13031497
- TomaszT. Joniak, NataliaN. Jakubowska, ElżbietaE. Szeląg-Wasielewska, Degradation of the recreational functions of urban lake: A preliminary evaluation of water turbidity and light availability (Strzeszyńskie Lake, western Poland), „Polish Journal of Natural Sciences”, 28 (1), 2013, s. 43–51 [dostęp 25.08.2022 r.]
- Kamila Kmieć, Jezioro Kierskie i Strzeszyńskie, w: Kronika Miasta Poznania, nr 3/2013, s. 50, ISSN 0137-3552
- "Władze Poznania mają to gdzieś". Protest ws. Strzeszynka. Gazeta.pl, 24.08.2013 r.
- MałgorzataM. Fiszer i inni, Effects of eutrophication on vendace, Coregonus albula (L.). I. Limnological characteristics of selected lakes in Wielkopolska, „Archives of Polish Fisheries”, 20 (2), 2012, DOI: 10.2478/v10086-012-0011-5
- Marcin Idczak, Największy komiks powstał nad jeziorem, w Głos Wielkopolski, dodatek Leżak, 07.07.2014 r., s. 18
- red. Katarzyna Jankowiak-Gumna, Visual Park. Przewodnik, Fundacja Europejskie Forum Sztuki, Poznań, 2016, ISBN 978-83-943117-1-1
- a b c AdamA. Choiński, Katalog jezior Polski, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 544, ISBN 83-232-1732-7
- a b Według IRŚ za AdamA. Choiński, Katalog jezior Polski, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 544, ISBN 83-232-1732-7
- MonikaM. Zgrabczyńska, Osobliwości florystyczne użytku ekologicznego „Strzeszyn” w dolinie Bogdanki, „Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią”, 57, 2008, s. 61–67
Pozostałe obiekty w kategorii "Jeziora i stawy":
Jezioro Umultowskie | Staw Baczkowski | Staw Olszak | Stawy przy Kampusie UAM Morasko | Zbiornik Czapnica | Stara Baba | Zimna Woda (Poznań) | Staw Browarny (Poznań) | Staw Antoninek | Staw Młyński (Naramowice) | Jezioro Kierskie | Staw Kachlarski | Jezioro Maltańskie | Szachty (Poznań) | Stawy Sołackie | Staw Rozlany | Kajka | Karpętaj | Głęboki Dół (staw) | Jezioro Rusałka (Poznań)Oceń: Jezioro Strzeszyńskie