Bernard Zygmunt Milski jest postacią znaną w polskim środowisku wydawniczym. Urodził się 16 sierpnia 1856 roku w Poznaniu, gdzie również spędził większość swojego życia.
Był nie tylko wydawcą i drukarzem, ale także aktywnym działaczem patriotycznym, co czyni go ważnym przedstawicielem swojej epoki. Jego działalność miała znaczący wpływ na życie kulturalne i społeczne tamtych czasów.
Milski zmarł 24 stycznia 1926 roku w Poznaniu, pozostawiając po sobie trwały ślad w polskiej historii. Jego wkład w rozwój polskiego wydawnictwa oraz propagowanie wartości patriotycznych świadczy o jego oddaniu dla kraju.
Życiorys
Bernard Milski był istotną postacią wśród ruchów patriotycznych, szczególnie na terenie Poznania. W latach 1891–1901 pełnił funkcję nakładcy oraz redaktora naczelnego pierwszego polskiego dziennika „Gazeta Gdańska”, który był wydawany w Gdańsku oraz na Kaszubach. Dziennik ten ukazywał się od 1 kwietnia 1891 roku, a jego oferta obejmowała również niedzielne dodatki „Gwiazdka Niedzielna” oraz „Anioł Stróż”. Milski był także wydawcą broszur i książek o tematyce patriotycznej, które były szeroko kolportowane w ramach trzech zaborów.
W 1901 roku Milski rozpoczął wydawanie „Gońca Wielkopolskiego”, gazety, która miała na celu informowanie o bieżących sprawach regionu Poznańskiego. W roku 1900, Milski wzbudził kontrowersje, wydając w Gdańsku „Krzyżaków” autorstwa Henryka Sienkiewicza, co naruszało prawa autorskie do tego dzieła, będące w posiadaniu firmy Gebethner i Wolff. Pomimo tego, wydrukował on ponad 50 polskich książek, w tym całą Trylogię oraz „Krzyżaków”, a nawet wygrał proces w sądzie, który przeciwko niemu wniosła krakowska firma Geberthner i Spółka. Praca ta, wydana w porozumieniu z Henrykiem Sienkiewiczem, sprzedawana była po zaledwie 2 marki za wszystkie cztery tomy.
Redakcja „Gazety Gdańskiej” kierowana przez Milskiego została odtworzona na potrzeby filmowych scen do produkcji pt. „Miasto z morza”. Co więcej, jego grobowiec, odbudowany przez miasto Poznań, zawiera inskrypcję według Jana Kochanowskiego: „Jeśli komu droga otwarta do nieba To tym, co służą Bogu i Ojczyźnie”, i znajduje się na poznańskiej Cytadeli.
Rodzina
Bernard Milski był synem Wincentego Milskiego oraz Martyny ze Stańczewskich. Jego synem był Lutosław Bernard Milski, a wnuczką Lidzia Milska-Odolińska.
Ocena działalności
Bernard Milski, urodzony i wychowany w Wielkopolsce, wniósł znaczący wkład w obronę języka polskiego na Pomorzu Gdańskim oraz wśród Kaszubów. Podobnie jak wielu innych patriotów, miał istotny wpływ na budowę poczucia dumy narodowej w trudnych czasach niewoli rozbiorowej.
Jego postać jest trwale związana z powstaniem „Gazety Gdańskiej”, która zadebiutowała w kwietniu 1891 r. W działalności redakcyjnej, wydawniczej oraz społecznej Milski zyskał uznanie i jego prace zostały uwiecznione w licznych publikacjach naukowych.
O jego zasługach pisali renomowani historycy, publicyści oraz literaturoznawcy, tacy jak:
- Andrzej Bukowski, m.in. w 'Polskim Słowniku Biograficznym’ z 1976 roku,
- Tadeusz Oracki, np. w 'Słowniku Biograficznym Warmii, Mazur i Powiśla XIX i XX wieku’ z 1983 roku,
- Andrzej Romanow, w 'Zasłużeni ludzie Pomorza Nadwiślańskiego z okresu zaboru pruskiego: szkice biograficzne’ z 1979 roku,
- Lech Słowiński, w 'Z dziejów walki o tożsamość narodową pod pruskim zaborem’ z 1979 roku,
- Ewa Czerniakowska, w 'Bernard Zygmunt Milski (1856-1926): zasłużony dziennikarz, wydawca i działacz społeczny w Wielkopolsce, na Pomorzu i Mazurach’ z 2010 roku.
Pozostali ludzie w kategorii "Media i komunikacja":
Roman Leitgeber | Janusz Ostrowski (1886–1960) | Maciej Samcik | Maciej Narożny | Zdzisław Beryt | Mrokas | Jan Adamczewski | Czesław Kędzierski | Jerzy Dreyza | Radosław Kot | Stanisław Brandowski | Zbigniew Mikołajczak | Maja Staśko | Roman Waschko | Marzena Burczycka-Woźniak | Paweł Kozacki | Wojciech Drygas (dziennikarz) | Henryk Tycner | Włodzimierz Filipek | Ewa WanatOceń: Bernard Milski