Jacek Banaszkiewicz

---

Życiorys

Jacek Banaszkiewicz przyszedł na świat w Poznaniu, jako syn Ryszarda Banaszkiewicza. W 1957 roku jego rodzina podjęła decyzję o przeprowadzce do Jeziornej, miejscowości znajdującej się w pobliżu Warszawy. Wspaniałą edukację rozpoczął w Liceum Ogólnokształcącym im. Tadeusza Reytana w Warszawie, na którym uzyskał świadectwo dojrzałości w 1965 roku. Następnie, poświęcając się studiowaniu historii, w 1970 ukończył naukę na Uniwersytecie Warszawskim. Jego praca dyplomowa, pod tytułem „Próba charakterystyki średniowiecznych neuroz społecznych na przykładzie tańców w kościołach i ruchów biczowników”, została napisana pod kierunkiem Stanisława Piekarczyka.

W 1970 roku, na swoim macierzystym uniwersytecie, podjął pracę jako asystent stażysta. Cztery lata później, w 1974 roku, zainicjował przewód doktorski, a w latach 1974–1996 zajmował posadę w Instytucie Historii PAN, gdzie przez pierwsze trzy lata działał jako doktorant. W 1977 roku obronił swoją pracę doktorską, która była poświęcona Kronice Dzierzwy, pod opieką Jerzego Dowiata. Dodatkowo, w latach 1980–1982 odbył stypendium na niemieckim Uniwersytecie w Tybindze.

W 1984 roku uzyskał stopień naukowy habilitacji, a od 1986 roku kontynuował pracę w IH PAN jako docent. W międzyczasie, w latach 1996–2012, dał się poznać jako wykładowca w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Od 1993 roku jest związany z Uniwersytetem Marii Curie-Skłodowskiej, gdzie pełni funkcję kierownika Zakładu Historii Powszechnej Średniowiecznej w ramach Instytutu Historii na Wydziale Humanistycznym UMCS. W dniu 22 listopada 1999 roku, otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych, w dyscyplinie historii.

Powrócił na Uniwersytet PAN w 2012 roku, obejmując stanowisko profesora zwyczajnego. Był aktywnym członkiem Stałego Komitetu Mediewistów Polskich oraz współpracował z Muzeum Historii Polski w Warszawie jako konsultant. Poza swoją karierą akademicką, prywatnie jest zwolennikiem lustracji.

Badania naukowe

Jacek Banaszkiewicz rozpoczął swoją karierę akademicką jako badacz zajmujący się historiografią późnego średniowiecza, ze szczególnym uwzględnieniem XIV wieku. Z biegiem czasu jego zainteresowania przeniosły się w kierunku studiów komparatystycznych, które koncentrowały się na tradycjach dynastycznych oraz ich fabularno-legendarnych wątkach, obecnych w wczesnym średniowieczu na obszarze słowiańsko–germańskim. To właśnie tematyka ta znalazła swoje odzwierciedlenie w jego pracy habilitacyjnej.

Aktualnie jego badania skupiają się na analizie wydarzeń oraz zjawisk historycznych zachodzących w wieku X, przy czym szczególnie interesuje go historia dwóch pierwszych Ottonów oraz ich panowania. Interesujący element jego prac badawczych stanowi konflikt pomiędzy państwami sąsiadującymi w regionie Renu dotyczący Lotaryngii, który był również przedmiotem badań w historiografii z tego okresu.

Odznaczenia, nagrody i nominacje

Jacek Banaszkiewicz jest laureatem wielu prestiżowych nagród oraz nominacji, co podkreśla jego znaczący wkład w dziedzinie literatury historycznej.

• W 1998 roku otrzymał Nagrodę I stopnia KLIO w kategorii autorskiej za swoją książkę pt. Polskie dzieje bajeczne mistrza Wincentego Kadłubka, wręczoną w Warszawie 26 listopada,
• dostał nominację do Nagrody im. Jana Długosza w 1999 roku,
• otrzymał Medal Komisji Edukacji Narodowej w 2010 roku,
• na koniec, w 2019 roku, został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski przez Andrzeja Dudę, Prezydenta RP.

Publikacje książkowe

Jacek Banaszkiewicz jest autorem wielu ważnych publikacji, które przyczyniają się do zrozumienia polskiej historii i kultury. Poniżej prezentujemy jego najważniejsze dzieła:

• Kronika Dzierzwy – XIV w. kompendium historii ojczystej, Wrocław 1979,
• Podanie o Piaście i Popielu. Studium porównawcze nad wczesnośredniowiecznymi tradycjami dynastycznymi, Warszawa 1986 [wydanie 2, Warszawa 2010],
• Polskie dzieje bajeczne mistrza Wincentego Kadłubka, Wrocław 1998,
• Takie sobie średniowieczne bajeczki, Kraków 2012,
• W stronę rytuałów i Galla Anonima, Kraków 2018,
• Na Akwizgran! Na Paryż!, Kraków 2022.

---

Oceń: Jacek Banaszkiewicz

---