Michał Jerzy Sobkowski, urodzony 5 lutego 1962 roku w Poznaniu, jest uznawanym polskim chemikiem, który osiągnął stopień doktora habilitowanego nauk chemicznych. Specjalizuje się w chemii organicznej, szczególnie koncentrując się na chemii naturalnych organicznych związków fosforu.
Obecnie, jako pracownik naukowy oraz były Zastępca Dyrektora ds. Naukowych Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN, kieruje Zakładem Chemii Komponentów Kwasów Nukleinowych. Jego prace badawcze obejmują mechanistyczne, syntetyczne i stereochemiczne podejścia do analizy analogów nukleotydów oraz oligonukleotydów.
Dodatkowo, Michał Sobkowski ma na swoim koncie także osiągnięcia w postaci współautorstwa nowego systemu nazewnictwa stereochemicznego P-chiralnych pochodnych nukleotydów, co podkreśla jego znaczącą rolę w dziedzinie chemii organicznej.
Życiorys
Michał Sobkowski jest synemEugenii i Władysława Sobkowskich. W 1981 roku ukończył VIII Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, aby następnie w 1986 roku ukończyć studia z zakresu chemii na Wydziale Chemii Uniwersytetu Adama Mickiewicza. Po obronie swojej pracy magisterskiej, która nosiła tytuł „Poszukiwania optymalnej metody benzylowania grupy 2′-hydroksylowej nukleozydów”, związał się z Instytutem Chemii Bioorganicznej PAN, pracując pod kierunkiem docenta Adama Kraszewskiego.
W roku 1997, Michał obronił pracę doktorską zatytułowaną „Chemiczna synteza nieradioizotopowych sond molekularnych.” W czasie przygotowań do obrony, zdobył doświadczenie jako współautor siedemnastu publikacji naukowych, co znacząco wpłynęło na jego karierę akademicką. Na podstawie pracy „Chemia i stereochemia reakcji H-fosfonianów nukleozydów z alkoholami” uzyskał stopień doktora habilitowanego w 2011 roku.
Od 2012 roku pełni funkcję profesora nadzwyczajnego w IChB PAN, na co dzień kierując Zespołem Stereochemii Nukleotydów, który działa w ramach Zakładu Chemii Kwasów Nukleinowych. Poza tym, od 2015 roku Michał jest członkiem rady naukowej IChB PAN, gdzie w kadencji 2023–2026 pełni funkcję zastępcy przewodniczącego. Lata 2016–2021 to czas, w którym zajmował stanowisko zastępcy dyrektora IChB PAN do spraw naukowych.
Od 2018 roku Michał jest również członkiem rady nadzorczej Wielkopolskiego Centrum Zaawansowanych Technologii. Wcześniej, był aktywnym członkiem rady nadzorczej Fundacji ICHB PAN, co podkreśla jego zaangażowanie w rozwój naukowy i technologiczny w Polsce.
Projekty badawcze
W latach 2002–2005, prowadząc projekt pod auspicjami KBN, pełnił funkcję kierownika grantu, realizując badania związane z stereoselektywnością w kontekście tworzenia wiązania internukleotydowego poprzez metodę H-fosfonianową. Projekt ten nosił tytuł: „Źródła stereoselektywności podczas tworzenia wiązania internukleotydowego metodą H-fosfonianową. Badania metodyczne i aplikacyjne”.
W późniejszych latach, od 2012 do 2015, prowadził kolejny istotny projekt, będąc kierownikiem grantu NCN. Jego tematem było: „Opracowanie stereospecyficznych czynników fosforylujących zawierających nukleofilowe grupy katalityczne”.
Michał Sobkowski był także aktywny w badaniach dotyczących amidofosforanowych pochodnych, które stanowią analogi nukleotydów. Skupiał się na poszukiwaniach efektywnych metod syntezy arylonukleozydoamidofosforanodiestrów oraz prowadził prace nad nukleozydo 5′-difosforanami. Jego badania przyczyniły się do ulepszenia dostępności syntetycznej różnorodnych analogów 5’-difosforanów nukleozydów.
Staże zagraniczne
W swoim dorobku Michał Sobkowski może pochwalić się dwoma znaczącymi stażami zagranicznymi, które miały kluczowe znaczenie dla jego kariery naukowej.
- 1990: staż naukowy na Uniwersytecie w Bayreuth, Niemcy,
- 1998–2000: staż podoktorski na Uniwersytecie w Ulm, Niemcy.
Publikacje
Michał Sobkowski to autor lub współautor około 50 naukowych publikacji w prestiżowych czasopismach klasyfikowanych na liście filadelfijskiej. Do jego osiągnięć można również zaliczyć dwa patenty oraz liczne komunikaty konferencyjne.
Wśród jego prac znajduje się rozdział zatytułowany „Oligonukleotydowe sondy molekularne o detekcji nieradioizotopowej”, który został opublikowany w zbiorze „Na pograniczu chemii i biologii”. Na koniec listopada 2011 roku, według danych ze Scopusa, jego 51 publikacja została cytowana 517 razy przez 281 różnych prac. Wskaźnik Hirscha dla Sobkowskiego wyniósł 11.
Współpraca z takimi autorami jak Adam Kraszewski i Jacek Stawiński była szczególnie owocna, gdyż razem opublikowali ponad 40 wspólnych prac.
Najważniejsze badania prowadzone przez Michała Sobkowskiego dotyczyły arylowych H-fosfonianów. Koncentrowały się one na syntezie 3′-H-fosfonianów deoksyrybonukleozydów oraz rybonukleozydów, które uzyskano poprzez transestryfikację H-fosfonianu difenylu. Dodatkowo, prowadził badania nad
wpłwem dwufunkcyjnych związków, takich jak aminoalkohole, na proces transestryfikacji.
W ramach swoich badań, Michał Sobkowski zajmował się również dysproporcjonacją H-fosfonianów difenylowych, syntezą związków h-fosfamidanowych aktywowanych związkami chloru z H-fosfonianów i amin, a także opracowaniem syntezy alkilowych monoestrów H-fosfonianowych oraz siarkowych pochodnych fosfonianów.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Władysław Findeisen | Zofia Ostrowska-Kębłowska | Andrzej Grzybkowski | Maria Hrabowska | Jan Węglarz | Witalis Ludwiczak | Zygmunt Vetulani (informatyk) | Teodor Teofil Matecki | Ernst Kantorowicz | Tomasz Dietl | Aleksander Szulc | Adam Heymowski | Zbigniew Zielonka | Piotr Niewiedział | Ilona Czamańska | Zygmunt Antoni Piotrowski | Monika Baer | Hanna Waligóra | Jacek Zygmunt Rożynek | Jerzy BaksalaryOceń: Michał Sobkowski