Zbigniew Tadeusz Zielonka, znany polski filolog, historyk, a także utalentowany prozaik, eseista oraz publicysta, urodził się 12 sierpnia 1929 roku w Poznaniu. Jego życie zakończyło się 24 stycznia 2021 roku w Słupsku.
Był to człowiek o wielu talentach, który nie tylko tworzył dzieła literackie, ale również zajmował się scenariopisarstwem telewizyjnym. Zielonka wyróżniał się przede wszystkim jako naukowiec, stając się prekursorem badań z zakresu geografii życia literackiego, co miało istotny wpływ na rozwój tego obszaru wiedzy.
Życiorys
Zbigniew Zielonka przyszedł na świat 12 sierpnia 1929 roku w Poznaniu. Po ukończeniu Liceum Ogólnokształcącego w Kcyni w 1950 roku, zdecydował się na dalszą edukację, kończąc studia z zakresu filologii polskiej na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza.
W latach 1954–1974 Zbigniew Zielonka pełnił funkcję nauczyciela w szkołach średnich w Opolu, przekazując swoją wiedzę młodzieży. W 1974 roku obronił pracę doktorską, co pozwoliło mu na podjęcie pracy w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Słupsku. Jego kariera naukowa rozwijała się dalej, gdy w latach 1999–2005 był związany z Bałtycką Wyższą Szkołą Humanistyczną w Koszalinie, gdzie prowadził badania i wykłady.
Niestety, 24 stycznia 2021 roku Zbigniew Zielonka zmarł w Słupsku. Jego pamięć pozostaje nie tylko w dziełach, które stworzył, ale również w sercach tych, którzy mieli przyjemność go znać. Ostateczny spoczynek znalazł na cmentarzu komunalnym w Opolu, gdzie został pochowany w alei zasłużonych.
Twórczość literacka
W 1954 roku Zbigniew Zielonka zadebiutował jako autor, publikując swoje pierwsze dzieła na łamach czasopisma „Wici”. Jego wkład w literaturę polską jest nie do przecenienia, a gatunki, które eksploruje, pokazują jego wszechstronność i głębokie zainteresowanie tematyką historyczną oraz kulturową.
Powieści historyczne
- W Jemielnicy sądny dzień (1956),
- Orły na sarkofagu (1964),
- Klucz ziemi (1965),
- Ziemie wschodząca (1973),
- Księga Henrykowska (1979),
- Henryk Prawy (1982).
Monografie
- Śląsk – ogniwo tradycji: rozważania o historii i kulturze (1981),
- Geografia życia literackiego polskiego kręgu kulturowego na Śląsku (1994),
- Praojce, Ojce i my. Powrót do „Starego kościoła miechowskiego” (2006).
Opracowania monograficzne
- Papa Musioł: rzecz o Karolu Musiole i Opolu mieście (1993),
- Jakub Kania (1998).
Nagrody
Zbigniew Zielonka został uhonorowany licznymi nagrodami i odznaczeniami, które podkreślają jego dorobek artystyczny oraz wkład w kulturę. Oto zestawienie wyróżnień, które zdobył w trakcie swojej kariery:
- w 1964 roku przyznano mu nagrodę miesięcznika „Odra”,
- w 1968 roku otrzymał nagrodę miasta Opola,
- w 1976 roku uhonorowano go odznaką honorową „Zasłużony Opolszczyźnie”,
- w 1980 roku otrzymał odznakę honorową „Za zasługi dla województwa słupskiego”,
- w 1996 roku zdobył nagrodę Wojewody Słupskiego za całokształt pracy twórczej,
- w 1997 roku zyskał nagrodę Artystyczną Wojewody Opolskiego za rok 1996,
- w tym samym roku (1997) przyznano mu nagrodę Rektora Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Słupsku I stopnia za osiągnięcia w działalności naukowej,
- w 2002 roku uhonorowano go medalem Komisji Edukacji Narodowej,
- w 2006 roku zdobył medal im. Anny Łajming,
- w 2009 roku otrzymał nagrodę II stopnia Prezydenta Miasta Słupska,
- w 2010 roku przyznano mu nagrodę Marszałka Województwa Pomorskiego za wybitne zasługi w dziedzinie twórczości artystycznej oraz upowszechniania i ochrony kultury,
- w 2016 roku uhonorowano go brązowym medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”,
- w 2016 roku zdobył także nagrodę im. Karola Miarki,
- w 2019 roku przyznano mu medal Solidarności.
Przypisy
- Krawiec-Złotkowska i Złotkowska 2023, s. 29.
- Krawiec-Złotkowska i Złotkowska 2023, s. 11.
- Krawiec-Złotkowska i Złotkowska 2023, s. 10.
- Krawiec-Złotkowska i Złotkowska 2023, s. 9.
- Krawiec-Złotkowska i Złotkowska 2023, s. 7.
- Krawiec-Złotkowska i Złotkowska 2023, s. 25.
- Pawlak, s. 483.
- Zmarł Profesor Zbigniew Zielonka | Akademia Pomorska w Słupsku. Akademia Pomorska w Słupsku. [dostęp 04.11.2021 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Adam Heymowski | Aleksander Szulc | Michał Sobkowski | Władysław Findeisen | Zofia Ostrowska-Kębłowska | Andrzej Grzybkowski | Maria Hrabowska | Jan Węglarz | Witalis Ludwiczak | Zygmunt Vetulani (informatyk) | Piotr Niewiedział | Ilona Czamańska | Zygmunt Antoni Piotrowski | Monika Baer | Hanna Waligóra | Jacek Zygmunt Rożynek | Jerzy Baksalary | Wojciech Burszta | Piotr Żukowski | Zbigniew Osiński (teatrolog)Oceń: Zbigniew Zielonka