Głuszyna (Poznań)


Głuszyna to osiedle położone w granicach miasta Poznań, które znajduje się w jego południowo-wschodniej części, nieopodal malowniczej rzeczki Głuszynki. Obszar ten charakteryzuje się nie tylko panoramicznymi widokami, ale także bogatą historią.

Na przestrzeni wieków Głuszyna była określana jako wisząca wieś duchowna, która należała do biskupstwa poznańskiego. W XVI wieku, a konkretnie pod koniec tego stulecia, znajdowała się w obrębie powiatu poznańskiego wówczas dominującego województwa poznańskiego.

Historia

Najstarsze informacje dotyczące wsi Głuszyna swoją historię zawdzięczają Kronikom Jana Długosza, w których wieś została wymieniona w kontekście najazdu Krzyżaków na Wielkopolskę w 1331 roku. Warto zauważyć, że w 1797 roku w Głuszynie przyszedł na świat Paweł Edmund Strzelecki, słynny polski podróżnik i odkrywca. Jego dziedzictwo jest uhonorowane w tym miejscu przez dwa pomniki (obelisk i głaz).

Dnia 24 stycznia 1945 roku, w tej wsi odbyło się istotne spotkanie między generałami radzieckimi: Wasilijem Czujkowem oraz Michaiłem Katukowem. To wydarzenie było kluczowe dla dalszych działań wojskowych, podczas którego ustalono, że wojska Czujkowa będą zdobywały Poznań, a Katukow wyruszy najszybciej w kierunku Odry.

Głuszyna została administracyjnie włączona w granice Poznania już w 1942 roku. Przez wiele lat, od 1954 do 1990 roku, wieś stanowiła część dzielnicy Nowe Miasto. W 1995 roku, Głuszyna uzyskała status jednostki pomocniczej miasta, tworząc Osiedle Głuszyna.

Obiekty i zabytki

W sercu historycznej wsi Głuszyna można odnaleźć piękny, XIII-wieczny kościół św. Jakuba Większego Apostoła. Warto zwrócić uwagę na znajdujące się tam XIX-wieczne organy, które zostały stworzone przez niemieckiego organmistrza Friedricha Ladegasta. To tylko jeden z naszych lokalnych skarbów. Nieopodal, przy ul. Głuszyna, znajduje się cmentarz założony po 1815 roku, a także cmentarz przy ul. Daszewickiej z 1925 roku.

W Głuszynie możemy również zobaczyć dwie niezwykle cenne kapliczki przydrożne. Murowana kapliczka Matki Boskiej Różańcowej, znajdująca się w pobliżu posesji Daszewicka 8, ma swoje korzenie sprzed I wojny światowej, chociaż dokładna data jej budowy pozostaje nieznana. Przed wybuchem II wojny światowej, kondukty pogrzebowe często zatrzymywały się w tym miejscu, by złożyć modlitwę przed wyruszeniem na cmentarz. Istnieją przekazy mówiące o tym, że kapliczka została zbudowana przez gospodarza Mączyńskiego jako forma podziękowania za odkrycie skarbu.

Drugą kapliczką, którą warto wymienić, jest kapliczka Niepokalanego Poczęcia NMP, umiejscowiona na murze przy posesji Głuszyna 143. Na początku XX wieku w tym miejscu rosła topola z obrazem religijnym. Jednak w 1921 roku Jakub Grześkowiak, właściciel tej posesji, był zmuszony do wycięcia drzewa w celu zbudowania muru. Chcąc zachować sakralny charakter tego miejsca, postanowił zainstalować niszę z oszkloną kapliczką maryjną. Niestety, podczas II wojny światowej obiekt ten został zniszczony, ale w 1956 roku figura została odbudowana. Na jej podstawie umieszczono inskrypcję o treści: Matko Niepokalana módl się za nami.

Wzdłuż ulicy Głuszyna można zobaczyć również krzyże przydrożne, położone przy posesjach: 12a, 138 i 184. Warto dodać, że trzeci z nich został przeniesiony z Piotrowa na skutek budowy osiedla dla lotników, które miało miejsce w regionie.

Aby zgłębić temat, polecamy osobny artykuł dotyczący kapliczek przydrożnych na Głuszynie i Spławiu w Poznaniu. Na terenie Głuszyny znajduje się także osiedle mieszkaniowe, które pierwotnie powstało z myślą o rodzinach lotników stacjonujących na wojskowym lotnisku w Krzesinach. Dodatkowo, w miejscowości działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej, utworzona 20 września 1948 roku.

Przyroda i rekreacja

W rejonie Głuszyny, na południe od niej, do rzeki Kopla uchodzi niewielki dopływ, znany jako Głuszec. W latach 1977–1978 opracowano innowacyjny plan przekształcenia doliny Kopla oraz Głuszca w obszerne miejsce wypoczynkowo-rekreacyjne, które miało mieć znaczenie ponadregionalne. Projekt ten obejmował obszar o powierzchni 2100 ha, zaplanowany dla około 50.000 użytkowników.

Plan zakładał, że znaczna część doliny zostanie zalana przez sztuczny zbiornik retencyjny, w sąsiedztwie którego miały by powstać różnorodne porty, mariny, kempingi oraz ośrodki wypoczynkowe. Dodatkowo planowano utworzenie kilku wysp w tym rejonie. Ogólną koncepcję tego ambitnego przedsięwzięcia stworzyła Lidia Wejchert, której projekt zdobył prestiżową nagrodę II stopnia przyznaną przez Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska w 1979 roku.

Jednakże, pomimo wyjątkowych założeń, miasto ostatecznie skierowało swoją uwagę na rozwój rekreacji nad Maltą. Dodatkowo, obecność bazy lotniczej w Krzesinach postawiła skuteczną przeszkodę dla zrealizowania tego szeroko zakrojonego projektu po przystąpieniu Polski do NATO.

Warto również zaznaczyć, że Kościół pw. św. Jakuba stanowi ważny punkt wyjścia dla Drogi Cierpliwości, która jest jednym z przyrodniczych szlaków pielgrzymkowych, znanych jako Rogalińskie Drogi. Szlaki te zostały utworzone z okazji 200-lecia kościoła pw. św. Marcelina w Rogalinie. Dla tego właśnie szlaku wydano broszurę przyrodniczą pt. „Miejsca «magiczne» w Poznaniu-Głuszynie”, która zawiera informacje na temat lokalnej flory, symboliki roślin oraz ekologii przy cmentarzach.

Komunikacja

W miejscowości Głuszyna można korzystać z wygodnych połączeń autobusowych. Linia 158 umożliwia dotarcie do pętli Starołęka, co jest szczególnie przydatne dla osób podróżujących w tym kierunku. Dodatkowo, linia nocna 221 oferuje możliwość dojazdu do Garbar, co czyni komunikację jeszcze bardziej dostępną.

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r.
  2. OSIEDLE GŁUSZYNA - bip.poznan.pl [online], poznan.pl [dostęp 23.04.2024 r.]
  3. MichałM. Wójkiewicz MichałM., SylwiaS. Ufnalska SylwiaS., Droga Cierpliwości w Duchu Świętym, Parafia pw. św. Marcelina, Rogalin, październik 2021 [dostęp 14.05.2024 r.]
  4. AnetaA. Czarna AnetaA., Miejsca „magiczne” w Poznaniu-Głuszynie, Parafia pw. św. Marcelina, Rogalin, październik 2021 [dostęp 14.05.2024 r.]
  5. SylwiaS. Ufnalska SylwiaS., O jubileuszu kościoła i przyrodniczych szlakach w Rogalinie [online], Gazeta Mosińsko-Puszczykowska, 01.11.2021 r. [dostęp 09.11.2021 r.]
  6. BarbaraB. Miczko-Malcher BarbaraB., Spotkania z kulturą - 07.11.2021 r. [online], radiopoznan.fm [dostęp 09.11.2021 r.]
  7. Rogalińskie Drogi Ducha Świętego – Parafia pw. Świętego Marcelina w Rogalinie [online] [dostęp 11.11.2021 r.]
  8. Rozkład jazdy: Linia 158, przystanek Głuszyna OSIR » Zarząd Transportu Miejskiego w Poznaniu [online], www.ztm.poznan.pl [dostęp 07.04.2021 r.]
  9. Katarzyna Mądry, Kapliczki, krzyże i figury przydrożne w Starołęce, Głuszynie, Krzesinach, Garaszewie i Marlewie, w: Kronika Miasta Poznania, nr 4/2009, s.62,66-67, ISSN 0137-3552
  10. Projekt - Miasto. Wspomnienia poznańskich architektów 1945-2005, HenrykH. Marcinkowski i inni, Poznań: Wydawnictwo Miejskie Posnania, 2013, s. 296-301, ISBN 978-83-7768-069-8
  11. TadeuszT. Świtała TadeuszT., Poznań 1945. Kronika Wydarzeń, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1986, s. 20
  12. Helena Szafran, Miasto Poznań i okolica, Poznań, PTPN, 1959 (seria "Wielkopolska w Oczach Przyrodnika", nr 3), mapa przy s.96
  13. Uchwała Nr LXXII/540/II/98 Rady Miasta Poznania z dnia 19.05.1998 r. w sprawie utworzenia Osiedla Głuszyna w Poznaniu
  14. Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 245.

Oceń: Głuszyna (Poznań)

Średnia ocena:4.84 Liczba ocen:16