Hotel Bazar w Poznaniu

---

Historia

Historia Hotelu Bazar w Poznaniu rozpoczęła się 24 czerwca 1838 roku, kiedy to ustanowiono Spółkę Akcyjną Bazar. W jej skład wszedł zespół wpływowych osobistości, w tym lekarz i społecznik – Karol Marcinkowski, a także ziemianie, tacy jak Józef Łubieński, Józef Szułdrzyński, Maciej Mielżyński, sędzia Gregor, mistrz ciesielski Antoni Krzyżanowski oraz kupiec Stanisław Powelski. Co ciekawe, większość akcjonariuszy stanowili właśnie ziemianie.

Statutowym obowiązkiem spółki była promocja zbawiennych inicjatyw, co w praktyce oznaczało, że akcjonariusze rezygnowali z całości lub części zysku, przekazując go na cele społeczne. Dodatkowo, zasady wydzierżawiania lokali zobowiązywały do wynajmu jedynie Polakom.

W tym samym roku komitet zatwierdził projekt znanego architekta Ernsta Steudenera, a budowa hotelu rozpoczęła się pod okiem architektów E. Steudenera oraz A. Krzyżanowskiego. Gmach Bazar przy ul. Nowej (obecnie Paderewskiego), stanowiącej połączenie Rynku z Al. Wilhelmowskimi (dzisiaj Al. Marcinkowskiego), wzniesiono z wielką starannością. Kamień węgielny został wmurowany 21 listopada 1839 roku, a sam proces budowy zakończono w 1842 roku.

Początkowo obiekt nie sięgał do Al. Wilhelmowskich, a jego rozwój umożliwiło wykupienie przyległej kamienicy. Dzięki temu, w latach 1898-1899, zrealizowano budowę drugiego skrzydła według projektu Rogera Sławskiego. Warto zaznaczyć, że był to wówczas największy świecki gmach w mieście, aż do momentu powstania Zamku Cesarskiego.

W Hotelu Bazar miały swoje siedziby różnorodne inicjatywy. Zorganizowały tam działalność takie podmioty, jak Centralne Towarzystwo Gospodarskie, Bank Włościański (do 1898 roku), a także Towarzystwo Naukowej Pomocy dla Młodzieży Wielkiego Księstwa Poznańskiego. Organizacje te obejmowały między innymi Towarzystwo Ludoznawcze oraz Towarzystwo Wykładów Ludowych, a także Kasyno Towarzyskie, które później przekształciło się w Koło Towarzyskie. W Bazarze miało również miejsce wydawanie prasy, gdzie powstały takie tytuły jak Dziennik Poznański, Kurier Poznański i Orędownik.

Warto dodać, że w hotelu obradował Centralny Komitet Wyborczy, który przygotowywał polskie listy kandydatów do Sejmu Pruskiego oraz Parlamentu Rzeszy. Znanym gościem Hotelu Bazar był Hipolit Cegielski, który prowadził tu swój „sklep żelazny”. Koło towarzyskie skupiało polskich patriotów różnych klas społecznych, a w 1858 roku, według danych policji, 78 z 295 członków koła uznano za „skompromitowanych politycznie”. Warto podkreślić, że w 1848 roku hotel stał się siedzibą Komitetu Narodowego – rządu powstania w 1848 roku, znanego jako Wiosna Ludów.

W lokalu gościł również Ignacy Jan Paderewski, którego pamiętne wystąpienie 26 grudnia 1918 roku zapoczątkowało wydarzenia prowadzące do wybuchu powstania wielkopolskiego. W okresie międzywojennym Bazar zyskał status luksusowego hotelu, słynącego z wykwintnej restauracji, w której serwowano ogromny wybór win.

Po inwazji Niemiec we wrześniu 1939 roku obiekt przemianowano na Posener Hof. Powrócenie do pierwotnej nazwy nastąpiło w styczniu 1945 roku, jednak ten sam rok przyniósł mu dramatyczny los – hotel spłonął. Wskutek decyzji władz państwowych, w końcu maja 1949 roku, hotel miał przyjąć gości na targi międzynarodowe, mimo braku jakichkolwiek projektów budowlanych. Odbudową kierował Henryk Marcinkowski, opierając się głównie na monografii spółki Bazar z 1938 roku, zawierającej jedynie plany kondygnacji.

Interesującym elementem wystroju hotelu była socrealistyczna polichromia zatytułowana Lech, Czech i Rus, której autorami byli malarze pod przewodnictwem Alfreda Lenicy. W 1950 roku hotel został przejęty przez Orbis, jednak nie wykazał on zainteresowania dokończeniem odbudowy obiektu. Po 1990 roku budynek powrócił do przedwojennej spółki Bazar Poznański, która zabrała się za jego remont.

Opis budynku

Budowla hotelu Bazar w Poznaniu zachwyca fasadą od ul. Paderewskiego, która została zaprojektowana w stylu neoklasycystycznym. Charakteryzuje się ona podniesionym portykiem, sięgającym aż do poziomu dachu, który jest podzielony pilastrami. Całość wieńczy trójkątny tympanon, a po bokach wyróżniają się dwie czworoboczne wieże, dodające monumentalności budowli. Z kolei skrzydło znajdujące się od strony Al. Marcinkowskiego zbudowane zostało w stylu neobarokowym, zgodnie z wizją architekta Rogera Sławskiego.

Wyjątkowym wydarzeniem w historii budynku było odsłonięcie 19 października 2011 roku brązowej tablicy, upamiętniającej niezwykłe koncerty Henryka Wieniawskiego oraz Józefa Wieniawskiego. Na tablicy można było zapoznać się z treścią, która zawierała cenne informacje: „W tym hotelu mieszkał i koncertował w latach 1854–1878 kompozytor i wirtuoz skrzypiec Henryk Wieniawski z bratem Józefem”. Dodatkowo zamieszczono słowa: „Wasze melodyje w duszach pieszczone, trwać będą w sercach Wielkopolany”.

Odznaczenie miało swoją oprawę, podczas której odsłonięcia dokonali znakomity skrzypek Maksim Wiengierow oraz dyrektor Międzynarodowych Konkursów im. Henryka Wieniawskiego Andrzej Wituski. W ceremonii uczestniczył także prezes Fundacji Rozwoju Miasta Poznania Ryszard Olszewski, a wydarzenie miało miejsce w trakcie XIV Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. H. Wieniawskiego.

Tworzenie tablicy zainicjowało Towarzystwo Muzyczne im. Henryka Wieniawskiego wspólnie z Fundacją Rozwoju Miasta Poznania. Jej autorstwo przypadło w udziale utalentowanemu rzeźbiarzowi Romanowi Kosmala, który w wyjątkowy sposób uwiecznił te ważne dla kultury wydarzenia.

Goście

Hotel Bazar to miejsce, które gościło wiele znanych osobistości w swojej historii. Niezwykle zróżnicowana lista gości obejmuje najróżniejsze postacie, które odwiedzały ten prestiżowy obiekt w Poznaniu. Wśród tych, którzy mieli zaszczyt skorzystać z gościnności Bazar, znajdują się:

• Aleksandr Alechin,
• Władysław Anders,
• Adam Asnyk,
• Michał Bobrzyński,
• Zygmunt Celichowski,
• Józef Chociszewski,
• Bernard Chrzanowski,
• Andrzej Chwalba,
• August Cieszkowski,
• Richard Coudenhove-Kalergi,
• Adorján Divéky,
• Józef Dowbor-Muśnicki,
• James Eric Drummond,
• Irena Dubiska,
• Charles Joseph Dupont,
• Benedykt Dybowski,
• Wawrzyniec Benzelstjerna Engeström,
• Stanisław Estreicher,
• Oswald Frank,
• Charles de Gaulle,
• Franciszek Ksawery Godebski,
• Ferdynand Goetel,
• Roman Górecki,
• Władysław Grabski,
• Stanisław Gruszczyński,
• Adam Grzymała-Siedlecki,
• Józef Haller,
• Adolf Hitler,
• Philipp Hoyoll,
• Witold Hulewicz,
• Kazimiera Iłłakowiczówna,
• Tadeusz Jackowski,
• Krzysztof Jakowicz,
• Cezary Jellenta,
• Juliusz Kaden-Bandrowski,
• Marcin Kasprzak,
• Apolinary Kątski,
• Jan Kiepura,
• Franciszek Kleeberg,
• Edmund Knoll-Kownacki,
• Raul Koczalski,
• Gertruda Konatkowska,
• Wojciech Korfanty,
• Józef Kotarbiński,
• Józef Ignacy Kraszewski,
• Leopold Kronenberg,
• Bolesław Krysiewicz,
• Eugeniusz Kwiatkowski,
• Karol Libelt,
• Ferenc Liszt,
• Waldemar Łazuga,
• Jadwiga Łuszczewska,
• Józef Majer,
• Karol Miarka,
• Nuna Młodziejowska-Szczurkiewiczowa,
• Helena Modrzejewska,
• Jędrzej Moraczewski,
• Kajetan Morawski,
• Marceli Motty,
• Tomasz Nałęcz,
• Zofia Nałkowska,
• Ferdynand Ossendowski,
• Ignacy Jan Paderewski,
• Jan Parandowski,
• Carlotta Patti,
• Józef Piłsudski,
• Bohdan Podoski,
• Edward Poniński,
• Władysław Raczkiewicz,
• Janusz Radziwiłł,
• Maria Rodziewiczówna,
• Antoni Roman,
• Henri Le Rond,
• Józef Rostafiński,
• Jan Rymarkiewicz,
• Leon Sapieha,
• Władysław Seyda,
• Wanda Siemaszkowa,
• Henryk Sienkiewicz,
• Wacław Sieroszewski,
• Stanisław Skwarczyński,
• Walery Sławek,
• Felicjan Sławoj-Składkowski,
• Władysław Syrokomla,
• Józef Śliwiński,
• Stanisław Tarnowski,
• Edward Taylor,
• Bronisław Trentowski,
• Aniela Tułodziecka,
• Henryk Wieniawski,
• Józef Wieniawski,
• Stanisław Wojciechowski,
• Jan Woźnicki,
• Władysław Marian Zawadzki,
• Emil Zegadłowicz,
• Józef Zeyland,
• Florian Znaniecki.

Bazar w literaturze

W 1928 roku w Bazarze miała miejsce wyjątkowa wizyta szachisty Aleksandra Alechina, który zorganizował 32 pojedynki symultaniczne. To niezwykłe wydarzenie zainspirowało Piotra Bojarskiego do napisania powieści kryminalnej pt. Arcymistrz, wydanej w 2015 roku. Co ciekawe, na okładce tej książki znajduje się grafika ukazująca sam budynek Bazar.

Bazar to również tło dla powieści kryminalnej Zgubna trucizna, której autorką jest Katarzyna Kwiatkowska. Akcja powieści rozgrywa się w lutym 1901 roku, a także w tej publikacji umieszczono grafikę z wizerunkiem Bazar na okładce. Te literackie odniesienia podkreślają unikalną rolę Bazar w kulturze i historii Poznania.

---

Oceń: Hotel Bazar w Poznaniu

---