Radojewo

---

Nazwa

Nazwa tej miejscowości posiada swoje źródła w terminach związanych z radością oraz radowaniem się. Takie pochodzenie znajdują odzwierciedlenie w średniowiecznych zapisach dotyczących miejscowości, które obejmują zarówno Radojewo, jak i Radujewo. Zapis o miejscowości występujący pod nazwą Raduiewo odnaleziono w łacińskim dokumencie, który został wystawiony w Poznaniu w roku 1280 i był sygnowany przez króla polskiego Przemysła II. Interesujące jest również to, że nazwa Radujewo funkcjonowała jeszcze w XIX wieku.

Historia

Radojewo ma długą historię, sięgającą czasów średniowiecznych. Po raz pierwszy wieś pojawia się w dokumentach w 1252 roku, kiedy to została wymieniona w fundacyjnym akcie klasztoru cysterek w Owińskach, którego autorem był Przemysł I. Przez wiele lat Radojewo pozostawało w rękach zakonnic, aż do 1797 roku, kiedy to w wyniku III rozbioru Prusacy skonfiskowali majątek zakonu. Wieś łączył z Owińskami prom przeprawowy kursujący przez rzekę Wartę.

Radojewo zdobyło pewną popularność w historii, szczególnie kiedy w 1806 roku przez wieś podążał Napoleon Bonaparte, który przyjechał, aby odwiedzić klasztor w Owińskach. Wycieczkę cesarza opisał jeden z jego towarzyszy, Dezydery Chłapowski, relacjonując, jak 13 grudnia 1806 roku Napoleon przebywał w okolicach Winiar, a następnie po trudnych polach i błotach dotarł do Radojewa, gdzie skorzystał z promu do Owińsk. Tam miał okazję oglądać klasztor.

Właścicielem skonfiskowanego majątku został Zygmunt Otto von Treskow, berliński bankier, który w 1825 roku zbudował dla swojego syna, Heinricha Baltazara, piękny pałac w Radojewie. Został on wzniesiony na skarpie, co nadało mu malowniczy widok na dolinę rzeki. Pałac był połączony osią widokową z główną siedzibą rodziny w Owińskach. W jego otoczeniu stworzono piętnastohektarowy park krajobrazowy, który zharmonizował się z pobliskimi lasami. Jego projektantem był Piotr Lenné, królewski ogrodnik z Poczdamu. W parku zbudowano sztuczną ruinę, a także kaplicę oraz cmentarz dla rodziny von Treskow.

W północnej części wsi, po drugiej stronie Radojewa, znajdowały się zabudowania folwarku, który liczył aż 1142 hektary. Radojewo pozostało w rękach rodziny von Treskow aż do 1945 roku. W XIX wieku funkcjonowała tutaj cegielnia, która dostarczała materiały budowlane do Twierdzy Poznań oraz innych obiektów.

W 1987 roku obszar Radojewa o powierzchni 698,46 ha został przyłączony do Poznania, przechodząc do gminy Suchy Las. W latach 1987–1990 Radojewo należało do dzielnicy Stare Miasto, a w 2001 roku utworzono jednostkę pomocniczą miasta, znaną jako Osiedle Morasko. Ta zmiana była efektem reform funkcjonalnych jednostek pomocniczych w Poznaniu, ponieważ Osiedle Radojewo miało stosunkowo mało mieszkańców, wynoszących mniej niż 1 tys.

Osobny artykuł na temat tego miejsca można przeczytać w pracy zatytułowanej Pałac w Radojewie.

Stan obecny

Na obszarze Radojewa obecnie realizowane są atrakcyjnie zlokalizowane, niewielkie kompleksy willowe, takie jak Osiedle Lubczykowa Góra, Nowa Wieś Dolna, oraz Nowa Wieś Górna. Centrum tej dzielnicy wciąż zachowuje podmiejski charakter, co przyciąga mieszkańców poszukujących spokoju i bliskości natury.

Nieopodal znalazł się pałac, który aktualnie znajduje się w rękach miasta. Jego historia jest dość burzliwa; po przekształceniu w szkołę, a następnie w budynek mieszkalny, obecnie stoi on opuszczony i niszczeje. Dodatkowo, w części dawnego parku planowane jest utworzenie rezerwatu o nazwie Kokoryczowe Wzgórze, co ma na celu ochronę lokalnej flory i fauny.

Na północny stronach pałacu wznosi się kapliczka, która została ufundowana przez rodzinę Kurowskich w okresie międzywojennym. W jej wnętrzu znajduje się figura Matki Boskiej Różańcowej, a sama kapliczka zbudowana jest z bloków kamiennych, ozdobiona krzyżem oraz kwiatowym otoczeniem, co nadaje jej szczególnego uroku.

W związku z bogatymi walorami ekologicznymi oraz kulturowymi, planowane jest utworzenie Cysterskiego Parku Kulturowego Owińska – Radojewo, co podkreśli znaczenie tego obszaru. Ponadto, 29 lipca 2023 roku otwarto nową betonową kładkę pieszo-rowerową przez rzekę Warta, która łączy Radojewo z Owińskami, zapewniając mieszkańcom oraz turystom wygodne połączenie między tymi miejscowościami.

Warto również wspomnieć, że na północ od Radojewa, tuż poza granicami miasta, rozpościerają się tereny poligonu wojskowego w Biedrusku, co dodaje dodatkowej warstwy do lokalnego charakteru tego miejsca.

Przyroda

Radojewskie lasy, znane z bogatej różnorodności biologicznej, są jednym z dziewięciu lokalnych miejsc w Poznaniu, w których można spotkać największego polskiego grzyba – purchawicę olbrzymią (Calvatia gigantea).

W obrębie parku występuje wiele gatunków roślin, w tym zarówno dzikie, jak i zdziczałe rośliny parkowe. Do najciekawszych zaliczają się:

• śnieżyczka przebiśnieg,
• złoć żółta,
• złoć łąkowa,
• zawilec gajowy,
• zawilec żółty,
• ziarnopłon wiosenny,
• kokorycz pusta i pełna,
• miodunka ćma,
• rannik zimowy,
• lepiężnik różowy,
• przylaszczka pospolita,
• bez lilak,
• porzeczka alpejska,
• forsycja,
• jaśminowiec i wiele innych.

Wśród drzew przeważają głównie dąb szypułkowy oraz wiąz polny, które pokrywają znaczną część terenu, a na ich podszyciu znaleźć można fiołek wonny, fiołek Rivina oraz przytulię czepną. Wzdłuż głównej alei posadzono szpalery lip drobnolistnych, a między stawami wyrasta imponujący okaz platana klonolistnego.

Jeśli chodzi o grzyby, to oprócz purchawicy olbrzymiej, w okolicy można napotkać:

• smardza jadalnego,
• pochwiaka pochwiastego (gatunek rzadki i zagrożony w Polsce),
• sromotnika bezwstydnego,
• płomiennicę zimową oraz
• gąsówkę nagą.

Samorząd

Radojewo, w aspekcie administracyjnym, funkcjonuje jako osiedle samorządowe w obrębie Miasta Poznania. W jego strukturze władzy wyróżnia się zebranie ogólne mieszkańców, które pełni rolę organu stanowiącego. Z kolei zarząd, wybierany przez mieszkańców, działa jako organ wykonawczy, odpowiadający za realizację podejmowanych decyzji.

Warto zaznaczyć, że od 20 marca 2011 roku funkcjonuje nowa Rada Osiedla, co miało miejsce w dniu wyborów do tego gremium. Wówczas powstało Osiedle Morasko-Radojewo, a jego Rada składa się z przedstawicieli mieszkańców zarówno Radojewa, jak i Moraska, co pozwala na lepsze zintegrowanie obu społeczności.

Legenda

W latach 60. XX wieku Tadeusz Piszczek spisał ciekawą legendę związaną z Radojewem, która koncentruje się na dwudziu głazach narzutowych. Opowieść ta dotyczy Jagne, prostej dziewczyny z tej miejscowości, którą matka wysłała po wodę. Jej matka potrzebowała wody do przygotowania klusek, jednak Jagna w trakcie drogi spotkała Jasia, miłego pasterza owiec. Więź między nimi nawiązała się szybko, a Jaś zaczął grać na fujarce w tak urokliwy sposób, że Jagna zupełnie zapomniała o swoim zadaniu.

Jednak po upływie dwóch godzin, jej matka, zaniepokojona, przybyła wściekła i zawołała: „Obyście zamienili się w kamienie!” Co było niezwykłe, natychmiast wypełniło się jej życzenie. I tak, w jedną noc, obydwoje – Jagna i Jaś – zamienili się w kamienie. Co roku, w Zaduszki, z tych kamieni można usłyszeć jęki młodych, niewinnych ludzi, co stanowi poruszający element tej lokalnej legendy.

Komunikacja

Radojewo jest dzielnicą zlokalizowaną mniej więcej 10 km od centralnej części miasta. Ta część aglomeracji cieszy się dogodnym połączeniem z innymi obszarami dzięki różnorodnym kursom autobusowym.

Wśród linii autobusowych, które obsługują Radojewo, wyróżniają się:

• linie miejskie 167,
• linie miejskie 188,
• linie miejskie 198 (w wybrane dni robocze),
• linia 214, która funkcjonuje jako nocna,
• podmiejska linia 348 (z Przebędowa do Poznania),
• podmiejska linia 911 (z Biedruska do Poznania).

---

Oceń: Radojewo

---