Górczyn (Poznań)

---

Historia

W dokumentach datowanych na XIII wiek możemy znaleźć pierwsze wzmianki o wsi Górczyn. W 1299 roku król Władysław Łokietek nadał część wsi miastu, jednak na warunkach, które wymagały utrzymania czterech kuszników oraz stróżów. Pozostałe części wsi były w rękach mieszczan poznańskich oraz wikariusza katedralnego. W 1469 roku miasto postanowiło wykupić część enklawy należącej do Jana Słupskiego, co obrazowało jego ambicje związane z pełnym opanowaniem gospodarczym całej wsi.

W 1600 roku Piotr Górczyn, pochodzący z tej miejscowości kanonik krakowski oraz wikariusz przy katedrze poznańskiej, zainicjował proces sądowy, domagając się uznania praw do czterech łanów sołeckich. W roku 1610 zakończyły się spory sądowe, które pozwoliły miastu na przejęcie pełni praw do wsi. Folwark górczyński przynosił rocznie około 1500 złotych Polskich, stanowiąc istotny element dochodów Poznania.

W wyniku zniszczeń spowodowanych wojną oraz epidemii, które dotknęły Wielkopolskę w XVII i XVIII wieku, władze Poznania w latach 1750–1753 postanowiły przyciągnąć kolonistów z okolic Bambergu, którzy stali się znani jako Bambrzy. Według danych z pierwszego spisu powszechnego w Polsce z 1789 roku, Górczyn zamieszkiwało 263 obywateli, a w 1819 roku ich liczba spadła do 218.

Ważnym wydarzeniem była organizacja konduktu 30 lipca 1814 roku, który wyruszył z Górczyna i wprowadził do Poznania zwłoki księcia Józefa Poniatowskiego, któremu towarzyszył generał Michał Sokolnicki. Książę Kalikst Poniński powitał kondukt w Górczynie, a po drodze do Poznania dołączył do nich również generał Jan Nepomucen Umiński.

Mieszkańcy Górczyna, kierowani przez swojego sołtysa Macieja Palacza, uczestniczyli w powstaniu w 1846 roku, co wskazuje na ich zaangażowanie w sprawy regionu. Na przełomie XIX wieku w wsi istniały dwa znaczące folwarki włościańskie, które były własnością braci Palaczów. Po zniesieniu Twierdzy Poznań w 1900 roku, Górczyn został włączony do granic miasta.

W okresie zaborów, administracja pruska nadała wsi, a później części Poznania, nazwę Gortschin. Intensywny rozwój dzielnicy miał miejsce w latach 20. i 30. XX wieku. W 1929 roku powstała odrębna dla mieszkańców Górczyna parafia św. Krzyża.

Górczyn znajdował się w latach 1954–1990 w granicach dzielnicy Grunwald. W 1993 roku utworzono jednostkę pomocniczą miasta, nazwane Osiedle Górczynek. Rok później, w 1994 r. powstało Osiedle ks. Ignacego Skorupki. W 1999 roku utworzono również osiedle Górczyn, a w 2002 roku dostosowano granice osiedla Górczynek. W 2010 roku w Poznaniu przeprowadzono reformę, która doprowadziła do połączenia osiedli Górczyn, Górczynek oraz ks. Ignacego Skorupki w jedno osiedle Górczyn, działające od stycznia 2011 roku.

Architektura

Na terenach Górczyna można znaleźć wiele interesujących zabytków architektury. Ulice takie jak Palacza, Sielska, Kuźnicza i Kosynierska kryją za sobą niezwykłe ślady przeszłości, w tym zabudowy z XIX wieku, które zachowały charakter wiejskich zagród.

W latach 2004–2007 przeprowadzono modernizacje wielu z tych budynków, które zyskały nową kolorystykę oraz ocieplenie. Warto zwrócić uwagę na Wiadukt Kosynierów Górczyńskich, gdzie znajdują się pierwsze w Poznaniu modernistyczne osiedle mieszkaniowe, powstałe w latach 1927–1929 według projektu Jerzego Tuszowskiego, znane mieszkańcom jako Budowki.

W połowie lat 70. XX wieku na terenie Górczyna zaczęły wyrastać bloki mieszkalne z wielkiej płyty. Na skraju dzielnicy przy ul. Ściegiennego znajduje się również Cmentarz Górczyński, który jest nie tylko miejscem spoczynku, ale również świadectwem lokalnej historii.

Dodatkowo, Górczyn to miejsce, gdzie zlokalizowane są szkoły, takie jak Szkoła Podstawowa nr 10 im. Arkadego Fiedlera przy ul. Bosej (nazywana „Budynek A”) oraz stare Gimnazjum nr 50 na ul. Ściegiennego („Budynek B”). Inną instytucją edukacyjną jest Szkoła Podstawowa nr 69 im. Jarogniewa Drwęskiego przy ul. Winklera, która współpracuje z budynkiem starego Gimnazjum nr 53.

Oprócz szkół, w Górczynie znajdują się również dwa przedszkola: jedno w Parku Górczyńskim, a drugie przy ulicy Bosej. Teren ten, ze względu na pełne uzbrojenie w media, staje się miejscem intensywnej zabudowy. W ostatnich latach powstało tu wiele nowych budynków mieszkalnych. Można zauważyć nowoczesny obiekt wybudowany w 2010 roku przy ul. Górczyńskiej 42, a także budowy trwające obecnie przy ul. Górczyńskiej 46 oraz na ulicy Jarochowskiego, między ulicami Sielską a Górczyńską.

Komunikacja

Na Górczynie znajduje się Wiadukt Kosynierów Górczyńskich. Pod nim zlokalizowana jest stacja kolejowa Poznań Górczyn. Z tego miejsca można udać się w kierunku Zbąszynka, Zielonej Góry oraz Nowego Tomyśla, a także dotrzeć do stacji Poznań Główny. Trasa prowadząca przez Poznań Górczyn umożliwia także podróż bezpośrednio do Poznania Starołęki, bez konieczności wjazdu na Poznań Główny. Przygotowania do Euro 2012 zakładały modernizację stacji Poznań Górczyn, lecz ta nie została zrealizowana.

Po trwającym trzy lata remoncie, w dniu 14 maja 2009 roku oddano do użytku nowo zmodernizowany fragment ulicy Głogowskiej, który rozciąga się od Wiaduktu Kosynierów Górczyńskich aż do węzła Poznań Komorniki, gdzie połączono go z południową obwodnicą Poznania (autostrada A2).

Komunikacja miejska

Na pętli tramwajowej Górczyn PKM odjeżdżają tramwaje trzech linii, w tym:

• 5 → Zawady,
• 14 → Os. Sobieskiego,
• 17 → Starołęka PKM.

W bliskim sąsiedztwie wspomnianej pętli tramwajowej znajduje się również dworzec autobusowy „Górczyn PKM”, na którym zatrzymują się rozmaite linie:

• linie dzienne MPK,
• – 149 → Dębiec PKM,
• – 163 → Garbary,
• – 175 → Dębiec PKM,
• – 180 → Sycowska Centrum Handlowe,
• – 182 → Osiedle Wichrowe Wzgórze,
• – 193 → Osiedle Sobieskiego,
• linie nocne MPK,
• – 213 Dębiec PKM ↔ Mogileńska,
• – 223 Kacza ↔ Mogileńska,
• linie podmiejskie podlegające ZTM Poznań,
• – 610 → Dębiec (przewoźnik: Translub Luboń),
• – 614 → Luboń/Kręta (przewoźnik: Translub Luboń),
• – 616 → Luboń/Żabikowo (przewoźnik: Translub Luboń),
• – 701 → Komorniki/Jeziorna (przewoźnik: PUK Komorniki),
• – 702 → Komorniki/Osiedle Zielone Wzgórze (przewoźnik: PUK Komorniki),
• – 703 → Konarzewo/Pętla (przewoźnik: PUK Komorniki),
• – 704 → Głuchowo/Stawna (przewoźnik: PUK Komorniki),
• – 705 → Konarzewo/Pętla (przewoźnik: PUK Komorniki),
• – 707 → Rosnówko/PKM (przewoźnik: PUK Komorniki),
• – 710 → Komorniki/Kolumba (przewoźnik: PUK Komorniki),
• linien podmiejskie nocne podlegające ZTM Poznań,
• – 250 → Głuchowo/Stawna (przewoźnik: PUK Komorniki).

---

Oceń: Górczyn (Poznań)

---