Ulica Bolesława Krzywoustego to jedna z najważniejszych ulic w Poznaniu, której początek znajduje się namoście Królowej Jadwigi. Jej trasa prowadzi w kierunku południowo-wschodnim, aż do granicy miasta. Stanowi ona jedną z głównych arterii komunikacyjnych w Poznaniu, która nie tylko łączy centrum z autostradą A2, ale również umożliwia sprawną komunikację dla mieszkańców Szczepankowa i Rataj.
Co istotne, ulica Bolesława Krzywoustego jest jedną z dłuższych w mieście. Na odcinku od ronda Rataje kierująca się w stronę granicy, nazywana jest potocznie Trasą Katowicką. Patronem tej ulicy jest Bolesław III Krzywousty, co podkreśla jej historyczne znaczenie.
Warto dodać, że przed reformą sieci drogowej w 1985 roku, arteria ta była częścią drogi państwowej nr 38, co dowodzi jej ważności w regionalnej infrastrukturze transportowej.
Historia
Budowa
Ulica Bolesława Krzywoustego ma długą i burzliwą historię, sięgającą czasów przed II wojną światową. Stanowiła ważny szlak, łączący ulicę Serafitek z ulicą Nowe Rataje. W planach znajdowało się też jej dalsze przedłużenie, jednak przed wojną pozostała w stanie wizji, pozostając częściowo niezabudowaną.
Po wojnie, w latach 1952-1977, ulica zyskała obecną formę poprzez realizację w dwóch etapach. W pierwszym etapie, w 1952 roku, oddano do użytku odcinek od mostu do ronda Rataje. W późniejszych latach, w latach 1974-1977, przebudowany został ten odcinek oraz wybudowana nowa trasa w kierunku Katowic, która miała w sumie długość 24 kilometrów, przy czym odcinek miejski wyniósł 9 kilometrów.
Lata 70. XX wieku
Wczesne lata 70. XX wieku to czas intensywnych prac nad rozbudową drogi, którą zleciło Biuro Projektów Budownictwa Komunalnego. Drawad dostawca, Zarząd Dróg i Mostów, odpowiedzialny był za inwestycję, natomiast układanie nawierzchni zlecono Oddziałowi Budowy Dróg z Garbów, nieopodal Swarzędza. Chronologia prac rozpoczęła się 4 marca 1974 roku i zakończyła 26 czerwca 1977 roku.
Na tym odcinku powstało 7 obiektów inżynieryjnych, w tym estakada, cztery wiadukty oraz dwa przejścia podziemne. W trakcie realizacji budowy, konieczne okazało się także uregulowanie biegu pobliskich rzek. Taki proces skanalizowania dotyczył m.in. rzeki Piaśnicy, której długość wynosiła 1070 metrów. Przeprowadzono także budowę systemu kanalizacji deszczowej o długości 2482 metrów.
Dodatkowo, na placu budowy przejścia podziemnego Lecha, zlikwidowano cmentarz parafialny oraz kaplicę, które przetrwały od 1939 roku. Obliczenia wykonawców oszacowały, że na wybudowanej powierzchni ulicy było w sumie 233,000 metrów kwadratowych.
W trakcie budowy 16 marca 1976 roku miejsce to wizytowali prominentni działacze: Edward Babiuch, Jerzy Zasada oraz Stanisław Cozaś.
Nazwa
Przed II wojną światową ulica nosiła miano Alei Bolesława Krzywoustego. W okresie 1939-1943 ulica zyskała nową nazwę jako Frundsbergallee, a następnie została przemianowana na Fritz Todt-Allee. Dopiero w 1946 roku, Polska przywróciła jej pierwotną nazwę Bolesława Krzywoustego. W trakcie budowy przedłużenia drogi w latach 1974-1977, nowo utworzony odcinek zyskał nazwę ul. Nowoostrowską z uwagi na fragmentaryczne przebieganie w kierunku dawnej ulicy Ostrowskiej lub nieformalnie Trasy Katowickiej.
W roku 1976 Miejska Rada Narodowa zdecydowała o zmianie nazwy ulicy Nowoostrowskiej na Krzywoustego na całej długości ulicy, co obejmowało fragment od ronda Rataje do granic miasta, nawet jeśli przez pewien czas posługiwano się jeszcze jej starą nazwą.
Przebieg i charakter ulicy
Części ulicy w zarządzie ZDM Poznań
Odcinek powiatowy
Początek ulicy Bolesława Krzywoustego znajdujemy przy moście Królowej Jadwigi. Następnie, ulica prowadzi w linii prostej do ronda Rataje. Po wschodniej stronie ulokowane jest osiedle Piastowskie oraz skwer Milana Kwiatkowskiego. Odcinek ten charakteryzuje się dwiema 2-pasmowymi jezdniami z wydzielonym torowiskiem tramwajowym, które umiejscowione jest na terenie zieleni. W rejonie ronda Rataje występują już 3 pasy ruchu. Całkowita długość tego odcinka wynosi 686 metrów i został on zrealizowany równolegle z mostem Królowej Jadwigi w 1952 roku. Ulica jest częścią I ramy komunikacyjnej Poznania. W 2001 roku, szacunkowe dane wskazywały na to, że przez odcinek ten przejeżdżało codziennie około 40 000 pojazdów, a w szczytowych godzinach liczba ta wynosiła nawet 3 000.
Odcinek wojewódzki
W latach 1985-2000 przebieg Bolesława Krzywoustego pokrywał się z drogą krajową nr 42. Następnie, do grudnia 2014 roku, była to część drogi krajowej nr 11, której obecny przebieg omija Poznań poprzez zachodnią obwodnicę oraz fragment autostrady. Ulica, zaczynając od ronda Rataje, stopniowo skręca w kierunku południowym. Na tej trasie przechodzi obok osiedli, takich jak Jagiellońskie, Oświecenia, a także w rejonie Obrzycy oraz nieistniejącej bocznicy ŚKP. Przebieg ulicy obejmuje również Chartowo z sąsiadującymi osiedlem Lecha i osiedlem Czecha, a także Piaśnicą, Żegrze z osiedlem Orła Białego, oraz Franowo, gdzie znajduje się Wielkopolska Gildia Rolno-Ogrodnicza, Kinepolis i stacja kolejowa Poznań Franowo. Na odcinku drogi do Szczepankowa usytuowane są 2 jezdnie o 3 pasach ruchu, oddzielone pasem zieleni, po czym pasy zwężają się do dwóch w każdym kierunku. Ten fragment trasy jest bezkolizyjny, a jego zakończenie znajduje się na węźle autostradowym Poznań Krzesiny z autostradą A2. Budowa tego odcinka odbywała się w latach 1974-1977. Począwszy od grudnia 2014 roku do 29 września 2015 roku, odcinek był klasyfikowany jako droga gminna, a od 1 stycznia 2016 roku znajduje się w ciągu drogi wojewódzkiej nr 433.
Części ulicy w zarządzie GDDKiA
Odcinek drogi ekspresowej S11
Na odcinku, który jest częścią drogi ekspresowej S11, przebieg ulicy zgodny jest z trasą tej drogi. Rozpoczyna się on na węźle autostradowym z autostradą A2 i kończy przy granicy miasta, wskazanej przez znak drogowy w okolicy ul. Podjaryszki i Nad Krzesinką. Droga ta ma dwie 2-pasmowe jezdnie oraz szerokie pobocze, które oddzielone jest pasem zieleni. To również jest odcinek bezkolizyjny, który powstał w latach 1974-1977, a jego remont miał miejsce w okresie od 3 kwietnia 2006 do 7 czerwca 2009 roku, w ramach modernizacji 14-kilometrowego fragmentu tej drogi.
Obiekty inżynierskie
W tej sekcji zebrane zostały obiekty inżynierskie usytuowane wzdłuż ulicy Bolesława Krzywoustego w Poznaniu, uporządkowane wg odległości od ronda Rataje.
Nazwa | Rodzaj | Budowa | Wykonawcy | Długość | Zdjęcie | Uwagi |
---|---|---|---|---|---|---|
Tunel Jagielloński | Przejście podziemne | 1 maja 1974 – 27 sierpnia 1976 | Konstrukcja: Przedsiębiorstwo Robót Kolejowych nr 10 Wykończenie: Komunalne Przedsiębiorstwo Budowlane Nr 2 | 40 m | Brak | Usytuowany w osi dawnej ul. Ostrowskiej z przed 1974 roku (aktualnie asfaltowy chodnik prowadzący do przejścia). |
Estakada nad doliną Obrzycy | Estakada żelbetowa | około 1974 – 1976 | Roboty palowe: Poznańskie Przedsiębiorstwo Robót Inżynieryjnych Budownictwa Przemysłowego „Hydrobudowa-9” Konstrukcja: Płockie Przedsiębiorstwo Robót Mostowych | około 550 m | Brak | 2 oddzielne jezdnie 3-pasmowe, 2 x 1 chodnik (bez dojść). |
Tunel Lecha | Przejście podziemne | około 1974 – 1976 | Konstrukcja: Przedsiębiorstwo Robót Kolejowych nr 10 Wykończenie: Komunalne Przedsiębiorstwo Budowlane Nr 2 | 40 m | Brak | Położony na terenie byłego cmentarza parafialnego. |
Wiadukt Jedności Słowiańskiej | Wiadukt żelbetowy | około 1975 – 1976 | Roboty palowe: Przedsiębiorstwo Robót Kolejowych Nr 15 w Warszawie Konstrukcja i wykończenie: Płockie Przedsiębiorstwo Robót Mostowych | Brak | Brak | 2 oddzielne jezdnie 3-pasmowe oraz 2 x 1 chodnik (bez dojść). |
Wiadukt ruchu lokalnego (Ostrowska-Wiatraczna) | Wiadukt żelbetowy | około 1976 | Roboty palowe: Przedsiębiorstwo Robót Kolejowych Nr 15 w Warszawie Konstrukcja i wykończenie: Płockie Przedsiębiorstwo Robót Mostowych | 115 m | Brak | 1 jezdnia 2-pasmowa, 1 chodnik oraz dodatkowy chodnik (szer. 0,4 m bez dojścia). |
Wiadukt na skrzyżowaniu z ul. Szwedzką | Wiadukt żelbetowy | XXI wiek | Brak | Brak | Brak | Brak |
Wiadukt kolejowy na Franowie | Wiadukt żelbetowy | 1975 – 1977 2007-2008 (remont) | Roboty palowe: Przedsiębiorstwo Robót Kolejowych Nr 15 w Warszawie Konstrukcja i wykończenie: Przedsiębiorstwo Robót Kolejowych Nr 10 Remont: Przedsiębiorstwo Usług Technicznych INTERCOR Sp. z o.o. | 535 m | Brak | 2 oddzielne jezdnie 3-pasmowe oraz 2 x 1 chodnik. |
Węzeł autostradowy Poznań-Krzesiny | Wiadukt | 2003 | Brak | Brak | Brak | Brak |
Wiadukt tarnowski (Krzesinki) | Wiadukt żelbetowy | około 1976 – 1977 | Roboty palowe: Przedsiębiorstwo Robót Kolejowych Nr 15 w Warszawie Wykonawca: Płockie Przedsiębiorstwo Robót Mostowych | 131 m | Brak | 1 jezdnia 2-pasmowa. W grudniu 2002 roku wiadukt został uszkodzony przez zbyt wysoki pojazd ciężarowy przejeżdżający pod nim. |
Kładka dla pieszych | Brak | XXI wiek | Brak | Brak | Brak | Brak |
Przypisy
- Rada Miasta Poznania: UCHWAŁA NR XVII/202/VII/2015 RADY MIASTA POZNANIA z dnia 29.09.2015 r. w sprawie pozbawienia dróg kategorii dróg gminnych. Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego. [dostęp 05.01.2016 r.]
- Zarządzenie nr 61 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 23.12.2015 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim. GDDKiA. [dostęp 05.01.2016 r.]
- spis dróg publicznych w administracji ZDM [online], ZDM w Poznaniu, 31.08.2021 r.
- Zarządzenie nr 6 Generalnego Dyrektora Dróg Publicznych z 09.05.2000 r. w sprawie nowych numerów dróg krajowych [online], Rzeczpospolita, 04.07.2000 r.
- Wydarzenia w Poznaniu (s. 81). Kronika Miasta Poznania nr 1/1981. [dostęp 26.05.2012 r.]
- Sprawozdania (s. 136). Kronika Miasta Poznania nr 3/1976. [dostęp 25.05.2012 r.]
- Nazwy poznańskich ulic. Kronika Miasta Poznania 3-4/1984. [dostęp 25.05.2012 r.]
- Urząd Miasta Poznania: ZGiKM GEOPOZ-wykaz nieistniejących nazw ulic. [dostęp 07.07.2012 r.]
- Poznański most Królowej Jadwigi. [w:] Kronika Miasta Poznania [on-line]. nr 3/2001. [dostęp 25.05.2012 r.]
- było to zgodnie z międzywojenną konwencją, według której ulice prawobrzeżnej części Poznania miały nosić nazwy królów panujących przed datą lokacji miasta (1253)
- obecnie są to okolice przejścia podziemnego Jagiellońskie
- cykl pracy przewidywał 52 miesiące prac, do 30.06.1978 zatem budowę ulicy ukończono z jednorocznym wyprzedzeniem
- pozostałością cmentarza są drzewa, m.in. nietypowe dla zabudowy Rataj drzewa iglaste
- odcinek widoczny na mapach sprzed oddania do użytku Trasy Katowickiej, np. w 1976
- prace w okresie od 01.05.1974 do 28.03.1975
- prace w okresie od 01.09.1975 do 20.07.1976
- w 1976 oddano do użytku jedną nitkę wiaduktu
- wiadukt ruchu lokalnego Ostrowska-Wiatraczna
- wiadukt Jedności Słowiańskiej
- a b Uchwała nr 192 Rady Ministrów z dnia 02.12.1985 r. w sprawie zaliczenia dróg do kategorii dróg krajowych (M.P. z 1986 r. nr 3, poz. 16)
- Poznań, wyd. trzynaste, Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1978. Brak numerów stron w książce
- a b Kronika Miasta Poznania 3/1938, s. 332
Pozostałe obiekty w kategorii "Ulice i place":
Ulica Bukowska w Poznaniu | Ulica Czechosłowacka w Poznaniu | Ulica Działowa w Poznaniu | Ulica Franciszka Ratajczaka w Poznaniu | Ulica Franciszkańska w Poznaniu | Ulica Franklina Roosevelta w Poznaniu | Ulica Gnieźnieńska w Poznaniu | Ulica Gołębia w Poznaniu | Ulica Górna Wilda w Poznaniu | Ulica Gwarna w Poznaniu | Ulica Bałtycka w Poznaniu | Ulica 23 Lutego w Poznaniu | Ulica Józefa Piłsudskiego w Poznaniu | Ulica Grunwaldzka w Poznaniu | Stary Rynek w Poznaniu | Rynek Łazarski | Rybaki (Poznań) | Rondo Żegrze | Rondo Jana Nowaka-Jeziorańskiego | Plac Spiski w PoznaniuOceń: Ulica Bolesława Krzywoustego w Poznaniu