Ulica Grunwaldzka w Poznaniu jest ważnym traktem komunikacyjnym, który łączy serce miasta z jego obrzeżami. To jedna z kluczowych ulic Grunwaldu, która pełni istotną rolę w lokalnym ruchu drogowym.
Pełniąc funkcję głównej arterii, ulica ta nie tylko ułatwia przemieszczanie się mieszkańców, ale także przyciąga turystów oraz osoby przyjezdne, chcące zobaczyć uroki Poznania. Stanowi ona ważny szlak zarówno dla samochodów, jak i pieszych, co czyni ją wielofunkcyjną przestrzenią w urbanistycznym krajobrazie miasta.
Historia
W 1895 roku zainaugurowana została działalność pierwszej elektrowni w Poznaniu, zlokalizowanej przy ul. Grunwaldzkiej 1, na rogu z ul. Bukowską. Rozwój komunikacji tramwajowej na tej ulicy rozpoczął się 22 czerwca 1902, kiedy to wybudowano tor tramwajowy, który łączył ul. Roosevelta z ul. Ułańską, gdzie mieściły się koszary wojskowe. W 1909 roku zrealizowano szybką budowę drugiego toru, który miał za zadanie połączyć ulice Matejki oraz Ułańską.
Na przestrzeni lat trasa tramwajowa była przedłużana; w 1926 roku dotarła do ul. Przybyszewskiego, a pięć lat później – do Ostroroga, aby 30 grudnia 1936 roku połączyć się z Kasztelanami, obejmując także obszar Palacza oraz Osiedle Grunwaldzkie. Po odbudowie po zniszczeniach II wojny światowej, 7 czerwca 1945 roku wznowiono kursy tramwajowe z Błoni Grunwaldzkich.
Historia ul. Grunwaldzkiej jest również związana z wydarzeniami politycznymi; 23 września 1921 roku u zbiegu z ul. Śniadeckich miały miejsce pierwsze publiczne wiece komunistyczne w Poznaniu, które prowadził Zygmunt Piękniewski. Wzięło w nich udział około 6 000 osób, które protestowały przeciwko zbrojnej interwencji Piłsudskiego w ZSRR oraz domagały się poprawy warunków życiowych i uwolnienia więźniów politycznych.
Od 1924 roku, na wylocie ulicy, Automobilklub Wielkopolski organizował ogólnopolski wyścig samochodowy i motocyklowy „Trójkąta szos” o długości 34 km. Zawody odbywały się corocznie do 1927 roku i zostały przerwane głównie z powodu złego stanu nawierzchni. Ulica była także istotnym miejscem podczas Powszechnej Wystawy Krajowej w 1929 roku, będąc jedną z granic terenów wystawowych; obecnie przylega do terenu MTP.
W latach 1962–1964 ulica przeszła modernizację oraz rozbudowę, a kolejne przebudowy miały miejsce w latach 70. XX wieku oraz w okresach 1988-1989, 1998-2009 (grunwaldzka/w wojskowa) i 2011–2013. Dzisiaj na znacznej części ul. Grunwaldzkiej (od skrzyżowania z ulicą Matejki do ulicy Malwowej) znajdują się dwie jezdnie, a prawie cała długość, zwłaszcza po stronie południowej, jest wyposażona w drogę rowerową.
Nazwy
- od 1900: Kaiserin-Victoria-Strasse (do ul. Jugosłowiańskiej),
- od 1909: Auguste-Victoria-Strasse (do ul. Jugosłowiańskiej),
- od 15 listopada 1919: ul. Grunwaldzka (całość),
- od 1939: Tannenbergstrasse (do ul. Jugosłowiańskiej),
- od 1943: Oppelner Strasse (od ul. Jugosłowiańskiej w kierunku południowo-zachodnim),
- od 1946: ul. Budziszyńska (od ul. Jugosłowiańskiej w kierunku południowo-zachodnim),
- od 1950: ul. Grunwaldzka (całość).
Obiekty przy ulicy
Ulica Grunwaldzka w Poznaniu to miejsce, w którym znajduje się wiele interesujących obiektów. Zaczynając od centrum miasta, warto wspomnieć o:
- Międzynarodowych Targach Poznańskich,
- pomniku Tadeusza Kościuszki,
- hali sportowej KS Enea Energetyk Poznań (nr 1),
- budynku dawnej elektrowni (nr 1),
- Willę Flora (nr 3),
- Collegium Heliodori Święcicki (d. Chemicum) (nr 6),
- I Liceum Ogólnokształcące im. K. Marcinkowskiego (między Grunwaldzką a Bukowską),
- kamienica (nr 7),
- kamienica (nr 15),
- budynek jeżyckiej straży pożarnej (nr 16a),
- dom oficerski przy ul. Szylinga – w pobliżu,
- szpital przy ul. Grunwaldzkiej (nr 18, dawny Hotel Polonia),
- siedziba redakcji Głosu Wielkopolskiego (nr 19),
- kamienica Bolesława Richelieu (nr 20a),
- kamienica (nr 23),
- zespół handlowo-mieszkaniowy (nr 29-35) (tzw. zespół Rondo),
- Osiedle Ułańskie – w pobliżu,
- Kaplica ewangelicko-augsburska (nr 48),
- Kaplica I Zboru Chrześcijan Baptystów „Wspólnota Nowego Narodzenia” (nr 53),
- Park Manitiusa z Pomnikiem Zwycięstwa,
- kościołem św. Jana Kantego (nr 86),
- Gospodą Targową (rozebrana),
- Abisynią,
- Delpharm (nr 189; do 2021 r. GlaxoSmithKline, dawniej Polfa),
- biurowcem Pixel,
- torami odstawczymi przy pętli Budziszyńska (nieużywane od 5 listopada 2012 r.),
- Park ks. Feliksa Michalskiego,
- Cmentarz komunalny na Junikowie.
Komunikacja miejska
Na ulicy Grunwaldzkiej w Poznaniu funkcjonuje kilka linii miejskiego transportu, które zostały uruchomione na zlecenie Zarządu Transportu Miejskiego. Oto szczegóły dotyczące poszczególnych linii:
- Tramwajowe:
- 1 Franowo – Junikowo (kursuje pomiędzy pętlą Junikowo a rondem Jana Nowaka-Jeziorańskiego),
- 3 Błażeja – Budziszyńska,
- 6 Junikowo – Miłostowo,
- 15 Junikowo – Połabska.
- Autobusowe dzienne:
- 193 Górczyn – Osiedle Sobieskiego,
- 716 Junikowo – Głuchowo/Stawna (linia podmiejska).
- Autobusowe nocne:
- 214 Junikowo – Radojewo (funkcjonuje pomiędzy pętlą Junikowo a ulicą Matejki),
- 224 Boranta – Junikowo Stacja (między pętlą Junikowo a ulicą Matejki),
- 257 Dopiewo/Dworzec kolejowy – Junikowo (kursuje pomiędzy pętlą Junikowo a ulicą Malwową).
Te informacje są istotne dla wszystkich mieszkańców oraz odwiedzających, którzy korzystają z transportu publicznego w Poznaniu.
Przypisy
- Delpharm i GSK ogłaszają zakończenie przejęcia zakładu produkcyjnego w Poznaniu przez Delpharm. GSK PL, 29.10.2021 r. [dostęp 12.12.2021 r.]
- Mapa sieci połączeń ZTM Poznań. Zarząd Transportu Miejskiego w Poznaniu, 02.08.2021 r. [dostęp 19.08.2021 r.]
- Mapa sieci połączeń nocnych ZTM Poznań. Zarząd Transportu Miejskiego w Poznaniu, 02.08.2021 r. [dostęp 19.08.2021 r.]
- Ostatecznie opuściliśmy Budziszyńską. MPK Poznań, 05.11.2012 r. [dostęp 12.12.2021 r.]
- Darek Preiss, Wreszcie powstaje droga rowerowa. I nie tylko, w: Informator Osiedlowy, Poznań, nr 91/92, I-VI 2020, s. 1.
- Przebudowa ul. Grunwaldzkiej do układu dwujezdniowego na odcinku od ul. Smoluchowskiego do ul. Malwowej. i2012poznan.pl.
- Grunwaldzka: remont od 6 lutego? w: epoznan.pl z 02.02.2012 r.
- Zarząd Dróg Miejskich: Historia ZDM. [dostęp 29.11.2012 r.]
- Teresa Ziółkowska: Sport automobilowy w Poznaniu w: Kronika Miasta Poznania nr 3/1974 s. 44-45.
- Mirosław Grzywacz, Aleksander Kirych: Komunikacja masowa w Poznaniu w latach 1945-1970 w: Kronika Miasta Poznania nr 4/1974 s. 25.
- Henryk Kondziela, Marian Olszewski: Miejsca pamiątkowe związane z dziejami ruchu robotniczego w Poznaniu w: Kronika Miasta Poznania 2/1966, s. 42.
- Ireneusz Rutkowski: 75 lat elektrowni poznańskich w: Kronika Miasta Poznania nr 4/1979 s. 55.
- Jerzy Marchwicki, Edmund Nadolski: 100 lat komunikacji miejskiej w: Kronika Miasta Poznania nr 4/1979 s. 23.
- Jan Wojcieszak: Tramwaje elektryczne w Poznaniu w: Kronika Miasta Poznania nr 2/1998 s. 333-334.
- Sprawozdania w: Kronika Miasta Poznania nr 2/1990 s. 150.
- Jerzy Marchwicki, Edmund Nadolski: 100 lat komunikacji miejskiej w: Kronika Miasta Poznania nr 4/1979 s. 27-29.
- Mirosław Grzywacz, Aleksander Kirych: Komunikacja masowa w Poznaniu w latach 1945-1970 w: Kronika Miasta Poznania nr 4/1974 s. 19.
- Lech Ławicki: PWK w 1929 w: Kronika Miasta Poznania nr 1/1976 s. 49.
- Lech Ławicki: Jubileusze w: Kronika Miasta Poznania nr 4/1973 s. 111.
- Antoni Gąsiorowski: Nazwy poznańskich ulic w: Kronika Miasta Poznania nr 3-4/1984 s. 34-35.
- Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania z 2008 r.
- Zarząd Dróg Miejskich: Spis dróg publicznych w administracji ZDM stan na luty 2016 w formacie PDF. [dostęp 14.12.2016 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Ulice i place":
Ulica Józefa Piłsudskiego w Poznaniu | Ulica 23 Lutego w Poznaniu | Ulica Bałtycka w Poznaniu | Ulica Bolesława Krzywoustego w Poznaniu | Ulica Bukowska w Poznaniu | Ulica Czechosłowacka w Poznaniu | Ulica Działowa w Poznaniu | Ulica Franciszka Ratajczaka w Poznaniu | Ulica Franciszkańska w Poznaniu | Ulica Franklina Roosevelta w Poznaniu | Stary Rynek w Poznaniu | Rynek Łazarski | Rybaki (Poznań) | Rondo Żegrze | Rondo Jana Nowaka-Jeziorańskiego | Plac Spiski w Poznaniu | Plac Orawski w Poznaniu | Plac Międzymoście w Poznaniu | Plac Kolegiacki w Poznaniu | Plac Bernardyński w PoznaniuOceń: Ulica Grunwaldzka w Poznaniu