Wola to jedna z charakterystycznych dzielnic Poznania, która funkcjonuje również jako jednostka obszarowa w ramach Systemu Informacji Miejskiej. Ta część miasta stanowi ważny element lokalnej infrastruktury i jest znana z bogatej historii oraz dynamicznego rozwoju.
Osiedle Wola położone jest w otoczeniu innych dzielnic, w tym:
Każda z tych dzielnic posiada swoje unikalne cechy, które razem tworzą zróżnicowany krajobraz kulturowy i społeczny Poznania.
Nazwa
Nazwa wola w języku staropolskim odnosi się do osady, która została zwolniona od wszelkich obciążeń wobec właściciela. Choć można przypuszczać, że poznańska Wola może być związana z tą staropolską tradycją, jej historia nie sięga aż tak daleko w przeszłość. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że nazwa ta została nadana osadzie, sięgając po znane w Polsce terminy, bez głębszego uzasadnienia historycznego.
Położenie
Wola, zgodnie z danymi zawartymi w Systemie Informacji Miejskiej, jest obszarem wytyczonym przez konkretne granice. Od północy oraz wschodu granice tego terenu zaczynają się przy ulicy Lutyckiej, a następnie biegną wzdłuż rzeki Bogdanki. W dalszej kolejności przebiegają na południe w kierunku torów kolejowych, pozostałych na trasie do ulicy Polskiej, a potem ulicą Polską oraz Dąbrowskiego, kierując się ostatecznie ku Fortowi VII, przy czym osiedle Lotnictwa Polskiego zostaje wyłączone z tego terenu.
Wartym uwagi jest fakt, że Ulica J. H. Dąbrowskiego skutecznie rozdziela Wolę na dwie wyraźne części: północną oraz południową. To rozgraniczenie jest istotne dla zrozumienia struktury urbanistycznej tego obszaru.
Historia
Początki Woli sięgają czasów, gdy stanowiła ona integralną część wsi Krzyżowniki, która obecnie również znajduje się w granicach Poznania. W 1900 roku do miasta włączono południową część Woli, zamykając ten proces w 1925 roku z kształtowaniem granic północnej części. Warto przypomnieć, że w styczniu 1919 roku na Woli miały miejsce zacięte walki, które miały na celu zdobycie byłego wojskowego lotniska w Ławicy.
W tej dzielnicy, przy ul. Tatrzańskiej, funkcjonowała pierwsza większa stacja obsługi samochodów osobowych w Poznaniu, której budowa miała miejsce w latach 60. XX wieku. Przez wiele lat, od 1954 do 1990 roku, obszar Woli był częścią dzielnicy Jeżyce, co miało istotny wpływ na jego rozwój i tożsamość lokalną.
W 1992 roku utworzono jednostkę pomocniczą pod nazwą Osiedle Poznań-Wola, co stanowiło krok w kierunku dalszej samodzielności tej części Poznania. Kolejnym ważnym krokiem miało miejsce w 1999 roku, kiedy to powstało Osiedle Lotników Wielkopolskich. W odpowiedzi na zmieniające się potrzeby mieszkańców, 1 stycznia 2011 roku przeprowadzono reformę w zakresie funkcjonowania jednostek pomocniczych, co zaowocowało połączeniem Osiedla Wola oraz Osiedla Lotników Wielkopolskich w jednolitą jednostkę administracyjną – Osiedle Wola.
Zabudowa
Obszar Woli charakteryzuje się głównie zabudową jednorodzinną oraz szeregową. W kontekście budynków wielorodzinnych, dominują w tym rejonie bloki osiedlowe, w szczególności te zlokalizowane na osiedlu Lotnictwa Polskiego. Funkcjonujący przemysł w Woli jest reprezentowany przez Wojskowe Zakłady Motoryzacyjne, a także drobny biznes, który w dużej mierze związany jest z branżą motoryzacyjną wzdłuż drogi nr 92.
Na terenie osiedla można znaleźć wiele istotnych punktów, takich jak galeria handlowa usytuowana przy ul. Tatrzańskiej, pocztę, samorząd osiedlowy, zespół szkół oraz kościół św. św. Cyryla i Metodego, który znajduje się przy ul. Wigury. Na wschodnim skraju Woli funkcjonuje również hotel Campanile, oferujący noclegi dla odwiedzających.
Linia kolejowa nr 351 przebiega równolegle do drogi nr 92, łącząc Poznań ze Szczecinem. Jest to jedna z pierwszych tras kolejowych, które dotarły do Poznania, a torowiska tej linii stanowią północną granicę gęsto zabudowanego obszaru Woli.
Na granicy Woli z Marcelinem znajduje się Fort VII, którego historia wiąże się z martyrologią z czasów II wojny światowej, co czyni go ważnym punktem historycznym w regionie.
Dodatkowo, przy ul. Wzlotowej 13 znajduje się dom Najświętszego Serca Pana Jezusa, erygowany 8 stycznia 1977 roku. Należy on do Zgromadzenia Sióstr Zmartwychwstania Pańskiego i był poświęcony przez biskupa Mariana Przykuckiego. Przez pewien czas, aż do 1985 roku, przy tym obiekcie funkcjonowało także przedszkole, co świadczy o wszechstronnym charakterze tej społeczności.
Hipodrom Wola
Na Woli znajduje się stadnina koni, która ma długą historię oraz uznanie wśród miłośników jeździectwa. Warto odwiedzić także Hipodrom Wola, który przyciąga zarówno pasjonatów, jak i tych, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę z końmi.
Obszary te, które są częścią większych terenów leśnych, stają się popularnym miejscem weekendowych spacerów mieszkańców Poznania. Warto zarezerwować chwilę, by odkryć uroki tej okolice, gdzie dolina Bogdanki oraz Jezioro Rusałka oferują piękne widoki i relaks w bliskim kontakcie z naturą.
Kapliczka
Na ul. Beskidzkiej 6 w 1996 roku, Irena Strzelecka, zdecydowała się na niezwykły gest, który miał szczególne znaczenie dla lokalnej społeczności. Na swojej posesji postawiła kapliczkę Matki Boskiej Różańcowej, która już w 2005 roku wzbogaciła się o napis przypominający o wielkiej postaci Kościoła, Janie Pawle II: „W 2005 odszedł do nieba nasz Ojciec Święty Polak”.
Fundatorka kapliczki, podczas trudnych chwil związanych z chorobą, przekonywała, że miała wyjątkowe doświadczenie mistyczne, w trakcie którego usłyszała głos Matki Boskiej wołający ją do działania: „Chcę tu być przypomnieniem dla wielu!”. Ten głęboki przekaz zyskał znaczenie, które wykraczało poza indywidualne przeżycie i stał się źródłem duchowej siły dla wszystkich w okolicy.
Kapliczka nie jest tylko miejscem modlitwy, ale także stoi w wyjątkowej lokalizacji, tam gdzie tradycyjnie stawiane są ołtarze procesyjne na święto Bożego Ciała, co podkreśla jej religijne i kulturowe znaczenie w regionie.
Toponimia
W kontekście Woli w Poznaniu, nazwy ulic mają różne źródła toponimiczne, które można podzielić na cztery główne kategorie. Pierwszą z nich są nazwy odnoszące się do lotnictwa, wśród których znajdziemy takie uliczki jak: Szybowcowa, Balonowa, Przelot, Wzlotowa oraz Pilotów.
Kolejną grupę stanowią uliczki nazwane na cześć znanych lotników, w tym bohaterów związanych z Wielkopolską. Przykładowo, można tu wymienić Bohdana Arcta, Franciszka Żwirki oraz Franciszka Hynka, a także Antoniego Kocjana, którzy byli znaczącymi postaciami w historii polskiego lotnictwa.
Trzecia kategoria to nazwy zaczerpnięte z rzek i jezior polskich, w tym tych, które obecnie nie znajdują się na obszarze Polski. Można do nich zaliczyć uliczki takie jak: Lednicka, Notecka, Niemeńska oraz Dniestrzańska.
Ostatnia z wymienionych grup odnosi się do nazw polskich pasm górskich, które również znalazły swoje miejsce w toponimii Woli. Uliczki takie jak Tatrzańska, Karkonoska, Czarnohorska, Bieszczadzka oraz ogólna Wierchowa, wskazują na inspirację górskich krajobrazów Polski.
Warto również zaznaczyć, że istnieje kilka nazw, które nie mieszczą się w powyższych kategoriach. Należy do nich Sytkowska, której nazwa pochodzi od pobliskiego Sytkowa, a także część ulic Polskiej i Lutyckiej, które mają swoje unikalne źródło nazewnictwa.
Komunikacja
W okolicy Woli funkcjonuje kilka zróżnicowanych linii autobusowych, które są zarządzane przez ZTM Poznań. Oto szczegółowe zestawienie obecnych połączeń.
Lp | Typ linii | Trasa | Przewoźnik |
---|---|---|---|
156 | dzienna | Krzyżowniki ↔ Ogrody | MPK Poznań Rokbus Rokietnica |
161 | dzienna | Krzyżowniki ↔ Ogrody | MPK Poznań Rokbus Rokietnica |
186 | dzienna | Kiekrz ↔ Ogrody | MPK Poznań Rokbus Rokietnica |
239 | nocna | Poznań Główny ↔ Wichrowa | MPK Poznań |
241 | nocna | Poznań Główny ↔ Tarnowo Podgórne/Centrum | MPK Poznań |
801 | podmiejska | Baranowo/Os. Rubinowe ↔ Ogrody | TPBUS Tarnowo Podgórne |
802 | podmiejska | Ogrody ↔ Tarnowo Podgórne/Centrum | TPBUS Tarnowo Podgórne |
803 | podmiejska | Junikowo ↔ Ogrody | TPBUS Tarnowo Podgórne |
804 | podmiejska | Ogrody ↔ Sierosław/Działki | TPBUS Tarnowo Podgórne |
811 | podmiejska | Lusówko/Pętla ↔ Ogrody | TPBUS Tarnowo Podgórne |
812 | podmiejska | Grzebienisko/Pętla ↔ Ogrody | TPBUS Tarnowo Podgórne |
813 | podmiejska | Kaźmierz/Rynek ↔ Ogrody | TPBUS Tarnowo Podgórne |
821 | podmiejska | Lusówko/Kościół ↔ Ogrody | TPBUS Tarnowo Podgórne |
833 | podmiejska | Ogrody ↔ Starzyny/Rynkowa | Rokbus Rokietnica |
834 | podmiejska | Ogrody ↔ Żydowo/Pętla | Rokbus Rokietnica |
W miejscowości znajduje się również stacja kolejowa Poznań Wola, usytuowana w pobliżu Smochowic. W bezpośredniej okolicy stacji można dostrzec ulicę Lutycką, która stanowi ważny element komunikacyjny tej części miasta.
Znaczącą cechą infrastruktury komunikacyjnej w tej dzielnicy są tunele piesze, które zostały wykute pod ulicą Dąbrowskiego. Umożliwiają one bezpieczne przechodzenie mieszkańców pomiędzy południową a północną częścią Woli, szczególnie w rejonach ul. Pilotów oraz Tatrzańskiej.
Ruch samochodowy odbywa się natomiast pod wiaduktem, który znajduje się przy ul. Przelot. To tutaj zlokalizowane są trakty, które prowadzą do stacji Poznań Wola oraz dodatkowych linii kolejowych, co stanowi uzupełnienie dla transportu towarowego, które kiedyś obsługiwało ruch do pobliskiego lotniska Ławica.
Przypisy
- EleonoraE. Henschke EleonoraE., Życie i działalność Zgromadzenia Sióstr Zmartwychwstania Pańskiego w Archidiecezji Poznańskiej w latach 1919-1992, Poznań: Zgromadzenie Sióstr Zmartwychwstania Pana Naszego Jezusa Chrystusa, 05.06.2022 r.
- Załącznik nr 1 do uchwały nr LXXV/1063/V/2010 Rady Miasta Poznania z dnia 09.07.2010 r. w sprawie połączenia Osiedla Wola i Osiedla Lotników Wielkopolskich w jedno Osiedle o nazwie Wola w ramach reformy funkcjonalnej jednostek pomocniczych w Poznaniu, Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego 2010, Nr 180, poz. 336. [dostęp 29.03.2020 r.]
- Joanna i Jerzy Sobczakowie, Poznań – kapliczki przydrożne, Wydawnictwo Miejskie, Poznań, 2010, ss.23-24.
- Bogdan Walczak, Co mówią nazwy?, w: Kronika Miasta Poznania, nr 3/2013, s.68, ISSN 0137-3552
- Zarząd Transportu Miejskiego w Poznaniu: Mapa sieci połączeń ZTM Poznań. ztm.poznan.pl, 09.01.2019 r. [dostęp 18.01.2019 r.]
- Zarząd Transportu Miejskiego w Poznaniu: Mapa sieci połączeń nocnych ZTMPoznań. ztm.poznan.pl, 09.01.2019 r. [dostęp 18.01.2019 r.]
- Uchwała Nr XI/79/III/99 Rady Miasta Poznania z dnia 16.03.1999 r. w sprawie utworzenia Osiedla Lotników Wielkopolskich w Poznaniu.
- Uchwała Nr LXVI/343/92 Rady Miasta Poznania z dnia 27.10.1992 r. w sprawie powołania Osiedla Poznań-Wola.
- a b System Informacji Miejskiej – Mapa Jednostek Obszarowych. Zarząd Dróg Miejskich w Poznaniu. [dostęp 20.02.2018 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Dzielnice":
Zieliniec (Poznań) | Trójpole | Urbanowo (Poznań) | Golęcin | Berdychowo (Poznań) | Chartowo (Poznań) | Dzielnica Cesarska w Poznaniu | Franowo | Karolin (Poznań) | Kopylnik | Winogrady | Wilda | Sytkowo | Święty Wojciech (Poznań) | Smochowice | Bonin (Poznań) | Psarskie (Poznań) | Pogodno (Poznań) | Nadolnik (Poznań) | Marcelin (Poznań)Oceń: Wola (Poznań)