Ernest Bauman, urodzony w Poznaniu w 1805 roku, to postać, która zapisała się w polskiej historii jako inżynier i uczestnik ważnych wydarzeń narodowych.
W swoim życiu, aż do śmierci 11 września 1889 roku w Sanoku, odegrał istotną rolę w powstaniu listopadowym, które miało miejsce w latach 1830-1831.
Życiorys
Ernest Bauman, urodzony w 1805 roku w Poznaniu, miał pochodzenie niemieckie, jednakże z serca odczuwał więź z Polską. Poświęcił swoje życie jako żołnierz Wojska Polskiego Królestwa Kongresowego, biorąc udział w powstaniu listopadowym jako podoficer Pułku Jazdy Poznańskiej. Jego odwaga została doceniona, gdy 15 września 1831 roku otrzymał Krzyż Srebrny Wojskowego Orderu Virtuti Militari (numer 2952), będący oznaką jego militarnych zasług.
W okolicy 1848/1849 roku, Ernest postanowił opuścić Polskę, jednak później wrócił. Jako inżynier i architekt, realizował liczne projekty. W Sanoku osiedlił się w domu oznaczonym numerem konskrypcyjnym 250. Był w związku małżeńskim z Ludwiką Dorych, z którą miał dwóch synów: Stanisława, inżyniera geometra, oraz Romana, kupca z Bochni.
Ernest Bauman odszedł z tego świata 11 września 1889 roku w Sanoku, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu przy ulicy Jana Matejki w Sanoku, gdzie został pochowany 13 września. Niestety, jego grób się nie zachował, ale na rodzinnym grobowcu zamieszczono tabliczkę pamięci Ernesta, umiejscowioną w części cmentarza przy ulicy Rymanowskiej.
W pobliżu grobowca Baumanów stanął dębowy Krzyż Powstańców, postawiony przez lokalnych harcerzy i uczniów Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku w 1923 roku. Zasadzony przez Fritz Hotze, Józefa Pudełko, Tadeusza Riedricha i Zygmunta Żyłkę-Żebrackiego, miał na celu uczczenie pamięci o polskich powstaniach niepodległościowych. Umieszczono na nim tabliczkę z napisem: Bohaterom z 1831/63 Harcerze 1923, której wykonanie zlecono Sanockiej Fabryce Wagonów.
11 listopada 1996 roku zorganizowano ceremonię poświęcenia nowego krzyża oraz odnowionej metalowej tabliczki. Fundator, ówczesny Naczelnik ZHP, Ryszard Pacławski, przewidział na tabliczce inskrypcję: Bohaterom z 1831 63 Harcerze 1923 1996. Na pionowej części krzyża przymocowano również tabliczkę z napisem: Ernest Bauman Powstaniec 1831 r. Kawaler V.M. pof. pułku jazdy pozn.
Order Virtuti Militari, który należał do Ernesta Baumana, został przekazany jego synowi Stanisławowi Baumanowi, a później trafił do jego wnuka, majora Stanisława Biedy.
Przypisy
- Wspomnienia Bolesława Józefa Biegi. biega.com. [dostęp 16.11.2014 r.]
- Stefan Stefański: Spacer po cmentarzu przy ul. Rymanowskiej. zymon.com.pl. [dostęp 17.05.2014 r.]
- Lista nazwisk osób odznaczonych Orderem Virtuti Militari. stankiewicze.com. [dostęp 28.07.2013 r.]
- Waldemar Bałda: Sowa i bocian. Opowieść o Posadzie Olchowskiej – III dzielnicy Miasta Sanoka. Kraków: 2012 r., s. 72. ISBN 978-83-935385-7-7.
- Edward Zając. Sanoczanie w powstaniu listopadowym. „Tygodnik Sanocki”. Nr 48 (264), s. 5, 25.11.1996 r.
- Edward Zając: Szkice z dziejów Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1998 r., s. 169–170. ISBN 83-909787-0-9.
- Józef Pohorski. Historia Krzyża Powstańców na sanockim cmentarzu. „Tygodnik Sanocki”. Nr 50 (162), s. 7, 16.12.1994 r.
- Józef Białynia Chołodecki: Cmentarzyska i groby naszych Bohaterów z lat 1794–1864 na terenie Wschodniej Małopolski. Lwów: Polskie Towarzystwo Opieki nad Grobami Bohaterów we Lwowie, 1928 r., s. 43.
- Księga chrztów 1892–1898. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 86.
- Księga aktów zejść rzym.-kat. Sanok 1878–1904. T. H. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 162.
- Kronika. „Gazeta Przemyska”. Nr 66, s. 2, 19.09.1889 r.
- Kronika. Zmarli. „Kurjer Lwowski”. Nr 259, s. 4, 18.09.1889 r.
- Xięga pamiątkowa w 50-letnią rocznicę powstania 1830 roku. Lwów: 1881 r., s. 151.
- Księga chrztów 1882–1892. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 218.
- Franciszek Oberc: Pomniki i tablice pamiątkowe Sanoka. Sanok: 1998 r., s. 5–6. ISBN 83-909787-1-7.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Karl Friedrich Merten | Bronisław Zamiara | Emil Materne | Herbert-Ernst Vahl | Stefan Górski | Piotr Kołodziejczyk | Stanisław Milczyński | Ignacy Tadeuszczak | Janusz Adamczak | Witold Pic | Karol Bittner | Józef Ciosański | Adam Dziembowski | Bogdan Sleboda | Adam Białoszyński | Teofil Iwanowski | Andrzej Sobieraj | Wanda Garlińska | Günther von Kluge | Michał RohdeOceń: Ernest Bauman