Stanisław Milczyński

---

Życiorys

Dzieciństwo i młodość

Stanisław Milczyński przyszedł na świat 4 kwietnia 1918 roku w Poznaniu jako siódme dziecko w rodzinie Andrzeja Milczyńskiego (1873–1921) oraz Franciszki, z domu Balcerek (ur. 1887). Po ukończeniu edukacji w 1937 roku w Liceum Handlowym im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, przystąpił do formacji wojskowej. W 1938 roku ukończył Dywizyjny Kurs Podchorążych Rezerwy 14 DP, który odbył się przy 57 Pułku Piechoty Wielkopolskiej w Poznaniu. W sierpniu 1939 roku, po zakończeniu drugiego roku nauki, został przydzielony na praktykę do 70 Pułku Piechoty w Pleszewie.

II wojna światowa

W ramach swojej służby wojskowej, do 10 września 1939 roku podlegał 70 pułkowi piechoty, po czym został skierowany do ośrodka zapasowego w Skierniewicach, gdzie jednak nigdy nie dotarł. Włączył się w obronę Warszawy i po kryzysie stolicy, trafił do niewoli niemieckiej. Po aresztowaniu przez gestapo przeszedł brutalne tortury, ale po pewnym czasie udało mu się powrócić do Warszawy. 13 września 1939 roku otrzymał stopień podporucznika, ze starszeństwem na dzień 1 września 1939 roku w korpusie oficerów piechoty, jednak rozkaz ten nigdy mu nie został przekazany. Jak sam relacjonował: „w transporcie do Niemiec, do niewoli, przejeżdżałem przez Poznań. Zdążyłem zdjąć naszywki podchorążego i pójść do niewoli rzekomo jako kapral. Żołnierze do [stopnia] kaprala byli zwolnieni do domu. W ten sposób wróciłem do domu”.

Od października 1939 roku był zaangażowany w Służbie Zwycięstwu Polski oraz w Związku Walki Zbrojnej w Poznaniu. Następnie przeprowadził się do Kalisza, gdzie dołączył do Narodowej Organizacji Wojskowej. W 1943 roku przeniósł się do Warszawy, by aktywnie uczestniczyć w konspiracyjnej działalności Armii Krajowej, będąc dowódcą Kompanii Dywersji Bojowej „Kedywu” w Rejonie V „Obroży”, która przeprowadziła ponad 30 akcji o charakterze dywersyjnym oraz likwidacyjnym. W trakcie powstania warszawskiego pełnił rolę dowódcy kompanii „Krawiec” w Rejonie V oraz na Mokotowie. W pierwszych dniach walki kierował szturmem na pozycje reflektorów przeciwlotniczych w Kabatach, co zakończyło się sukcesem. Jako dowódca kompanii „Krawiec” uczestniczył w trudnych bitwach, przechodząc przez szlak bojowy od Lasu Kabackiego, przez Lasy Chojnowskie, Sadybę, Mokotów aż do Śródmieścia. Dwukrotnie odniósł rany, a następnie ewakuowano go kanałami do Śródmieścia. Po kapitulacji powstania trafił do szpitala wojennego dla jeńców w Zeithain, a potem do Stalagu IV-B w Mühlbergu.

Na emigracji

11 lipca 1945 roku, już na emigracji, wstąpił do 2 Korpusu Polskiego we Włoszech. W 1946 roku poślubił i związał swoją przyszłość z Polskim Korpusem Przysposobienia i Rozmieszczenia. W okresie od września 1949 do czerwca 1952 roku studiował w Centralnej Szkole Sztuki i Rzemiosła w Londynie, gdzie ukończył edukację z wyróżnieniem. W czerwcu 1953 roku wraz z rodziną wyjechał do Kanady, gdzie osiedlił się w Toronto. Tam zajmował się pracą jako stolarz, cieśla oraz kierownik robót budowlanych, a także prowadził własne firmy. W 1983 roku przeszedł na emeryturę. Pomimo zakończenia kariery zawodowej, pozostał aktywny w polskim środowisku emigracyjnym, uczestnicząc w działalności stowarzyszeń takich jak Stowarzyszenie Polskich Kombatantów, Środowisko „Obroża” w Światowym Związku Żołnierzy Armii Krajowej oraz w Kole Byłych Żołnierzy Armii Krajowej w Toronto. Był jednym z kluczowych fundatorów tablic pamiątkowych w kilku kościołach, w tym w Wilanowie, Powsinie oraz Pyrach pod Warszawą, upamiętniających żołnierzy Armii Krajowej.

W swojej kariery literackiej opublikował dziennik dotyczący swoich doświadczeń wojennych pt. „Dziennik por. Gryfa 1939–1945”. 6 czerwca 2007 roku w Warszawie uczestniczył w wywiadzie udzielonym Robertowi Markiewiczowi, który został zarchiwizowany w Archiwum Historii Mówionej. Zmarł 26 stycznia 2016 roku w Toronto, w wieku 97 lat. Wyraził pragnienie, by spocząć wśród swoich towarzyszy broni z czasów walk o niepodległość. Jego pogrzeb odbył się 21 maja 2016 roku na Cmentarzu Powstańców Warszawskich w Powsinie.

Awanse

Stanisław Milczyński, w swojej wojskowej karierze, zdobywał poszczególne stopnie awansów, które dokumentują jego rozwój w służbie wojskowej. Oto etapy jego awansów:

• plutonowy podchorąży rezerwy (1938),
• podchorąży (1939),
• podporucznik (1 września 1939),
• porucznik (ok. 1943),
• kapitan,
• major (27 października 2000).

Ordery i odznaczenia

Stanisław Milczyński, niezwykła postać w historii, był odznaczony wieloma prestiżowymi nagrodami, które odzwierciedlają jego odwagę oraz zaangażowanie.

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari, przyznany 4 października 1947,
• Krzyż Walecznych, zdobyty aż trzykrotnie,
• Złoty Krzyż Zasługi,
• Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami,
• Krzyż Armii Krajowej,
• Warszawski Krzyż Powstańczy,
• Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939,
• Krzyż Partyzancki,
• Medal Wojska, przyznany czterokrotnie,
• War Medal,
• Medal „Pro Memoria”,
• Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939”,
• wiele innych odznaczeń zarówno polskich, jak i kanadyjskich.

---

Oceń: Stanisław Milczyński

---