Franciszek Bażyński

---

Życiorys

Franciszek Bażyński był synem bednarza, Jana Nepomucena oraz Marianny z Burzyńskich. Dzięki staraniom ks. Piotra Mantheja, który pełnił funkcję spowiednika dla zakonnic benedyktynek, młody Bażyński w roku 1811 został zapisany do szkoły znajdującej się przy seminarium duchownym. Po ukończeniu edukacji zdobył wykształcenie w Gimnazjum św. Marii Magdaleny. W wieku dwudziestu lat wstąpił do seminarium duchownego w Poznaniu, a następnie kontynuował naukę teologii we Wrocławiu, gdzie w 1824 roku otrzymał święcenia kapłańskie.

W tym samym roku Franciszek powrócił do Poznania i objął posadę wikariusza w kościele św. Wojciecha w październiku 1824 roku. Dwa lata później, w 1826 roku, został proboszczem w parafii w Ceradzu Kościelnym. Po 1831 roku zaprzyjaźnił się z emisariuszem Towarzystwa Demokratycznego Polskiego. W dniu 26 stycznia 1836 roku został aresztowany w Hausvoigtei w Berlinie z powodu rzekomego przynależenia do tajnej organizacji.

Frankin Bażyński przeszedł przez dwuroczny proces, po którym sąd skazał go na 15-letnie więzienie w twierdzy w Magdeburgu. Został zwolniony na mocy amnestii w 1840 roku, a w 1841 objął rolę proboszcza w Niepruszewie, a od 1845 pełnił tę funkcję w Lwówku. W 1848 roku po raz pierwszy został posłem na sejm, a swoją działalność polityczną kontynuował również w latach 1850–1852. W następnym roku, w 1849, został probożczem parafii św. Wojciecha w Poznaniu, a w 1850 roku został powołany na stanowisko radcy konsystorskiego.

Jesienią 1863 roku Bażyński ustanowił w Poznaniu Wydawnictwo Dobrych i Tanich Książek dla ludu. Niestety, w 1873 roku pruskie władze nakazały likwidację tej inicjatywy, co skutkowało jego skazaniem na dwa tygodnie więzienia. Mimo przeciwności losu, samodzielnie wspierał lokalne biblioteki ludowe, a w 1874 roku, wraz z Franciszkiem Chłapowskim, zainicjowali w Bytomiu bibliotekę, którą nazwano „Czytelnia Bytomska”.

Franciszek Bażyński zmarł w 1876 roku w Poznaniu. Jego trumna z prochami spoczęła w krypcie Zasłużonych w podziemiach kościoła św. Wojciecha w Poznaniu.

Działalność społeczno-polityczna

Ksiądz Bażyński wykazywał się niezwykle dynamiczną działalnością w sferze społecznej, edukacyjnej i politycznej. Był jednym z inicjatorów powstania Towarzystwa Wstrzemięźliwości w Lwówku, aktywnie uczestnicząc w różnych organizacjach.

Jako członek znaczących stowarzyszeń, takich jak Towarzystwo Pomocy Naukowej czy Liga Polska, jego wpływ na życie społeczne i kulturalne był nie do przecenienia. W latach 1848 oraz 1850-52 pełnił funkcję posła na sejm, reprezentując powiaty bukowski, odolanowski i ostrzeszowski.

W 1852 roku złożył mandat, co pozwoliło mu skoncentrować się na pracy związanej z promowaniem edukacji wśród ludu. Był prezesem Towarzystwa Nauk Pomocy dla Młodzieży, a także stanął na czele Ligi w Poznaniu oraz był członkiem Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.

Jako kapłan był głęboko związany z losem Ojczyzny, co przyniosło mu szacunek i uznanie wśród wszystkich warstw społecznych. Jego 50-lecie jubileuszowe w kapłaństwie było szczególnym momentem, na którym doświadczył hołdów ze strony różnych grup polskiego społeczeństwa.

---

Oceń: Franciszek Bażyński

---