Marek Jędraszewski

Duchowieństwo i religia

Marek Jędraszewski, który przyszedł na świat 24 lipca 1949 roku w Poznaniu, jest znanym polskim duchownym rzymskokatolickim oraz profesorem nauk teologicznych. Przez długie lata pełnił szereg znaczących ról w strukturach kościelnych.

W okresie od 1997 do 2012 roku, był biskupem pomocniczym w Poznaniu, a następnie, od 2012 do 2017 roku, został arcybiskupem metropolitą łódzkim. Jego działalność w tej roli była ceniona wśród wiernych oraz współpracowników.

Warto również podkreślić, że w latach 2014–2024 pełnił funkcję zastępcy przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski, co potwierdza jego wkład w życie duchowe kraju.

Obecnie, od 2017 roku, zajmuje stanowisko arcybiskupa metropolity krakowskiego, gdzie kontynuuje swoją misję duszpasterską oraz akademicką.

Życiorys

Młodość i wykształcenie

Marek Jędraszewski przyszedł na świat 24 lipca 1949 roku w Poznaniu, gdzie z matczynych powiązań rodzinnych wywodzi się z tradycji Bambrów. W 1967 roku z powodzeniem ukończył egzamin maturalny w I Liceum Ogólnokształcącym im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Na początku lat 90. XX wieku podejmował się pisania dla Gazety Wyborczej, koncentrując się na komentarzach związanych ze sportem. Zasłynął jako oddany kibic Lecha Poznań.

W latach 1967–1973 uczęszczał na studia do Arcybiskupiego Seminarium Duchownego w Poznaniu oraz na Papieski Wydział Teologiczny. Dnia 24 maja 1973 roku przyjął święcenia kapłańskie z rąk arcybiskupa metropolity poznańskiego Antoniego Baraniaka. W 1974 roku uzyskał licencjat z teologii na Papieskim Wydziale Teologicznym na podstawie pracy dotyczącej „Problematyki osoby w filozofii Gabriela Marcela”. Kontynuował naukę na Wydziale Filozofii Papieskiego Uniwersytetu Gregoriańskiego w Rzymie, gdzie zdobył licencjat z filozofii w 1977 roku oraz doktorat w 1979 roku. Jego praca licencjacka pt. „La filosofia del simbolo religioso di Paul Ricoeur” została doceniona poprzez przyznanie złotego medalu Uniwersytetu Gregoriańskiego, natomiast praca doktorska „Le relazioni intersoggettive nella filosofia di Levinas” otrzymała złoty medal od Ojca Świętego Jana Pawła II.

Prezbiter

W latach 1973–1975 pełnił rolę wikariusza w parafii św. Marcina w Odolanowie, znajdującej się nieopodal Ostrowa Wielkopolskiego. W 1996 roku został wikariuszem biskupim ds. nauki i kultury w archidiecezji poznańskiej oraz przewodniczącym Wydziału Duszpasterstwa Akademickiego w Kurii Arcybiskupiej w Poznaniu. W tym samym roku rozpoczął pracę jako konsultor Komisji Nauki Wiary Episkopatu Polski i zorganizował poznański etap pielgrzymki Jana Pawła II do Polski w 1983 roku. Od 1987 do 1996 roku był członkiem redakcji „Przewodnika Katolickiego”, a od 1990 jego redaktorem naczelnym.

Działalność naukowo-dydaktyczna

Marek Jędraszewski uzyskał habilitację w 1991 roku na Wydziale Filozoficznym Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, broniąc dysertacji „Jean-Paul Sartre i Emmanuel Levinas – w poszukiwaniu nowego humanizmu”. W 2002 roku otrzymał tytuł profesora nauk teologicznych. Od 1980 do 1996 roku pełnił funkcję adiunkta na Papieskim Wydziale Teologicznym w Poznaniu, a następnie był docentem do 1998 roku, kiedy to po utworzeniu Wydziału Teologicznego na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego. W latach 1998–2012 był kierownikiem Zakładu Filozofii Chrześcijańskiej na tym wydziale. Dodatkowo, w latach 1980–1987 sprawował urząd prefekta Arcybiskupiego Seminarium Duchownego w Poznaniu, a w połowie lat 80. prowadził wykłady dla studentów u ojców augustianów w Krakowie. W 1996 roku rozpoczął pracę jako profesor wizytujący Papieskiego Uniwersytetu Laterańskiego w Rzymie. Jest autorem licznych publikacji dotyczących katolickiej teologii, w tym kontrowersyjnego artykułu opublikowanego w 2017 roku w “Łódzkich Studiach Teologicznych”, w którym przywołał nieistniejącą kronikę Kpinomira.

Biskup

17 maja 1997 roku papież Jan Paweł II mianował go biskupem pomocniczym archidiecezji poznańskiej oraz biskupem tytularnym Forum Popilii. Uroczystość jego święceń biskupich miała miejsce 29 czerwca 1997 roku w archikatedrze poznańskiej, gdzie głównym konsekratorem był Juliusz Paetz. Jako zawołanie biskupie przyjął motto „Scire Christum” (Znać Chrystusa) i objął funkcję wikariusza generalnego w archidiecezji poznańskiej. 11 lipca 2012 roku papież Benedykt XVI mianował go arcybiskupem metropolitą łódzkim, a jego ingres do katedry w Łodzi odbył się 8 września 2012 roku. 29 czerwca 2013 roku papież Franciszek nałożył mu paliusz w bazylice św. Piotra.

8 grudnia 2016 roku Marek Jędraszewski został przeniesiony na urząd arcybiskupa metropolity krakowskiego, a osobiście poinformowano go o tej decyzji przez papieża 28 listopada 2016 roku w Rzymie. 28 stycznia 2017 roku objął archidiecezję krakowską po ingresie do katedry wawelskiej. 29 czerwca 2017 roku odebrał paliusz z rąk papieża Franciszka, a dnia 22 października 2017 roku uroczyście został mu nałożony przez arcybiskupa Salvatore Pennacchia, nuncjusza apostolskiego w Polsce. W nową rolę jako arcybiskup metropolita krakowski włączył się w funkcję wielkiego kanclerza Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. W czerwcu 2024 roku ogłosił, że złożył rezygnację z pełnionej funkcji w związku z osiągnięciem wieku 75 lat.

W trakcie pełnienia swoich obowiązków jako biskup pomocniczy archidiecezji poznańskiej, był zaangażowany w działania Konferencji Episkopatu Polski, w tym w Radzie Stałej, Komisji Wychowania Katolickiego oraz Sekcji Nauk Filozoficznych. W latach 2012 oraz 2014 ponownie został wybrany do Rady Stałej. W 2014 do 2024 roku pełnił rolę zastępcy przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski. Jako członek Zespołu ds. Wizyty Józefa Świętego w Polsce, a także współprzewodniczący Komisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu RP i KEP, jego wkład w duszpasterstwo młodzieżowe oraz akademickie był znaczący. W 30 listopada 2013 roku papież Franciszek mianował go członkiem Kongregacji ds. Edukacji Katolickiej. W swojej posłudze konsekrował m.in. biskupa pomocniczego łódzkiego Marka Marczaka oraz biskupów pomocniczych krakowskich Janusza Mastalskiego i Roberta Chrząszcza. Był także współkonsekratorem podczas sakr biskupa pomocniczego łowickiego Wojciecha Osiala oraz biskupa diecezjalnego Port Pirie Karola Kulczyckiego i nuncjusza apostolskiego na Madagaskarze Tomasza Grysy.

Krytyka jego stwierdzeń, często uznawanych za homofobiczne, dotyczyła takich kwestii jak niemoralność sztucznego zapładniania czy sprzeciw wobec protestów związanych z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego w 2020 roku. W homilii z okazji 75. rocznicy wybuchu powstania warszawskiego w 2019 roku parafrazował wiersz Józefa Szczepańskiego, używając wyrazu „tęczowa zaraza” jako określenia ideologii LGBT, co wywołało zarówno oburzenie, jak i wsparcie wśród różnych środowisk.

Odznaczenia i wyróżnienia

W ubiegłym roku, prezydent Rzeczypospolitej PolskiejAndrzej Duda przyznał Markowi Jędraszewskiemu Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski. To prestiżowe odznaczenie stanowi uhonorowanie jego zasług dla kraju.

W 2018 roku, Marek Jędraszewski zyskał również Medal 100-lecia Odzyskania Niepodległości, który jest symbolem pamięci o wydarzeniach sprzed stu lat.

Wśród licznych wyróżnień, w 2015 roku, otrzymał statuetkę Złotego Hipolita oraz tytuł Wybitnej Osobistości Pracy Organicznej przyznany przez poznańskie Towarzystwo im. Hipolita Cegielskiego. Został również doceniony jako Małopolanin Roku 2017 przez Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski.

W 2019 roku na mocy decyzji Klubów „Gazety Polskiej”, otrzymał tytuł Człowieka Roku, a rok później wyróżniony został Nagrodą im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego, przyznaną przez Zarząd Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

W 2020 roku Jędraszewski został laureatem Nagrody im. Sługi Bożego Jerzego Ciesielskiego oraz nagrody Feniks Złoty, przyznawanej przez Stowarzyszenie Wydawców Katolickich. Znaczące osiągnięcia zwieńcza uhonorowanie go w 2024 roku Platynowym Medalem Polonia Minor.

Publikacje

Marek Jędraszewski to wybitny myśliciel i autor licznych publikacji, które wniosły istotny wkład w rozwój myśli filozoficznej oraz refleksji teologicznej w Polsce. W jego dorobku można wymienić wiele znaczących tytułów, które ukazują różnorodność poruszanych tematów.

  • 1986: Jan Paweł II w Poznaniu, Poznań, ISBN 83-7014-032-7,
  • 1986: Filozofia i modlitwa, Poznań, ISBN 83-85008-28-4,
  • 1990: Wobec innego: relacje międzypodmiotowe w filozofii Emmanuela Lévinasa, Poznań, ISBN 83-7015-159-0,
  • 1991: Antropologia filozoficzna: prolegomena i wybór tekstów, Poznań, ISBN 83-7015-199-X,
  • 1992: Obrazki z Pniew, Poznań, ISBN 83-7014-192-7,
  • 1993: Odzyskać samych siebie, Poznań, ISBN 83-7014-209-5,
  • 1994: Znak niezawodnej nadziei, Poznań, ISBN 83-7014-217-6,
  • 1996: Pejzaże rzymskie, Poznań, ISBN 83-7014-253-2,
  • 1996: Jeszcze pięć lat: rozważania u schyłku drugiego tysiąclecia, Poznań, ISBN 83-7014-260-5,
  • 1997: Modlitewnik filozofów, Poznań, ISBN 83-7014-288-5,
  • 1999: Homo: capax Alterius, capax Dei: Emmanuela Levinasa myślenie o człowieku i Bogu, Poznań, ISBN 83-86360-31-3,
  • 2001: Filozofia i modlitwa, Poznań, ISBN 83-7033-389-3,
  • 2003: Edyta Stein: filozof i łaska wiary, Poznań, ISBN 83-7015-680-0,
  • 2004: Wybrać większą wolność: Karol Wojtyła o człowieku, Poznań, ISBN 978-83-7015-729-6,
  • 2005: X ważnych rozmów: Marek Jędraszewski odpowiada na pytania Marianny Wielgosz, Poznań, ISBN 83-7015-858-7,
  • 2006: Pasja według Czerwca ’56 : droga krzyżowa upamiętniająca 50. rocznicę Powstania Poznańskiego 1956 : Poznań, Wielki Wtorek, 11 kwietnia 2006, Poznań, ISBN 83-7015-930-3,
  • 2006: Tu na tym miejscu…: rzecz na 50. rocznicę Powstania Poznańskiego ’56, Poznań, ISBN 83-7015-900-1,
  • 2006: Dekalog: rozważania wygłoszone w ramach cyklu Verba Sacra z okazji obchodów 1050. rocznicy Chrztu Polski, Poznań, ISBN 978-83-8065-006-0,
  • 2007: Poznać Boga i człowieka: Augustyn, Marcel, Stein, Levinas, Poznań, ISBN 978-83-7516-043-7,
  • 2007: Wybrać większą wolność: godność człowieka – niezbywalnym prawem i fundamentem ładu społecznego, Poznań, ISBN 978-83-89250-26-1,
  • 2008: Tu zaczęły się dzieje…: Jan Paweł II, Poznań, 20 czerwca 1983, Poznań, ISBN 978-83-87487-34-8,
  • 2009: Teczki na Baraniaka. T. 1, Świadek, Poznań, ISBN 978-83-60598-46-7,
  • 2009: Teczki na Baraniaka. T. 2, Kalendarium działań SB, Poznań, ISBN 978-83-60598-47-4,
  • 2010: Człowiek drogą (do) Boga, Poznań, ISBN 978-83-61884-77-4,
  • 2011: Bóg filozofów i Bóg Jezusa Chrystusa, Poznań, ISBN 978-83-61884-15-6,
  • 2011: Kościół w Poznaniu: czasy biskupa Jordana i kardynała Augusta Hlonda, Poznań, ISBN 978-83-61884-67-5,
  • 2012: Sacratissimo Cordi Polonia Restituta – Najświętszemu Sercu Polska odrodzona: osiemdziesiąta rocznica odsłonięcia i poświęcenia Najświętszego Serca Pana Jezusa, Poznań, ISBN 978-83-62298-35-8,
  • 2013: Dziennikarz – między prawdą a kłamstwem: VII Ogólnopolska Konferencja Pamięć i tożsamość Polaków – dziś, Łódź, 19 października 2013, Łódź, ISBN 978-83-62934-29-4,
  • 2015: Polsko, uwierz w swoją wielkość, Kraków, ISBN 978-83-7553-182-4,
  • 2015: Dialogi w katedrze 2013, Łódź, ISBN 978-83-62934-53-9,
  • 2016: Pielgrzymka odwagi i nadziei, Kraków, ISBN 978-83-7553-214-2,
  • 2016: Obrazki z Pniew – i nie tylko, Poznań, ISBN 978-83-7014-791-4,
  • 2016: Dialogi w katedrze 2014, Łódź, ISBN 978-83-62934-76-8,
  • 2017: Kto szuka prawdy szuka Boga, Kraków, ISBN 978-83-8043-230-7,
  • 2019: Droga krzyżowa narodu polskiego, Kraków, ISBN 978-83-8043-424-0,
  • 2020: Św. Jan Paweł II Wielki: na drodze Chrystusa, Kraków, ISBN 978-83-7553-292-0,
  • 2020: Ucząc się nowej nadziei: człowiek – rodzina – naród: recepcja myśli św. Jana Pawła II Wielkiego, Wadowice, ISBN 978-83-947917-5-9.

Jego prace obejmują szeroką gamę tematów, od refleksji nad myślą Jana Pawła II, przez tematykę antropologii, aż po badania nad etyką i relacjami międzyludzkimi. Wiele z tych dzieł stało się wkładem do polskiej kultury duchowej oraz akademickiej, inspirując kolejne pokolenia intelektualistów.

Oceń: Marek Jędraszewski

★★★★★
Średnia ocena:4.94 Liczba ocen:12