Marian Zieliński, urodzony 21 listopada 1926 roku w Poznaniu, to postać, która zapisała się na kartach historii jako generał brygady Ludowego Wojska Polskiego. Jego życie zakończyło się 10 października 1977 roku w Wilczkowie.
Jako generał, Zieliński odegrał istotną rolę w strukturach wojskowych, przyczyniając się do rozwoju i organizacji sił zbrojnych w Polsce. Jego kariera wojskowa jest przykładem zaangażowania w służbę dla kraju w trudnych czasach historycznych.
Życiorys
Marian Zieliński urodził się jako syn Józefa (1901–1996), który był powstańcem wielkopolskim oraz woźnym uniwersytetu i Cecylii z Zielińskich (1899–1985). W okresie przed wybuchem II wojny światowej, aż do roku 1939, uczęszczał do szkoły podstawowej. Po wybuchu wojny, od 1942 roku, naukę kontynuował jako uczeń tokarski i tokarz w firmie „Arfa” w Poznaniu. W dniach 23–24 lutego 1945 roku wstąpił jako ochotnik do walki o miasto, biorąc udział w szturmie na cytadelę.
W roku 1945 krótko pełnił funkcję milicjanta, zajmując się ochroną Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Od maja do września tego samego roku postanowił uzupełnić swoje wykształcenie, uczęszczając do Państwowego Gimnazjum Koedukacyjnego w Poznaniu. Już od 1 września 1945 roku rozpoczął służbę w ludowym WP, stając się słuchaczem Centralnej Szkoły Oficerów Polityczno-Wychowawczych w Łodzi, gdzie kształcił się do września 1946 roku. Po ukończeniu szkoły objął wówczas stanowisko zastępcy dowódcy baterii artylerii ds. polityczno-wychowawczych w 13 Pułku Piechoty 5 Dywizji Piechoty w Sulęcinie, uzyskując stopień podporucznika.
Od listopada 1946 roku było go można spotkać jako zastępcę dowódcy dywizjonu artylerii ds. polityczno-wychowawczych, również w 15 Pułku Piechoty tej samej dywizji. Z początkiem kwietnia 1947 roku pełnił funkcję instruktora propagandy w pułku, a później, od listopada tego samego roku, objął stanowisko wykładowcy. W marcu 1948 roku Marian Zieliński został mianowany starszym instruktorem pracy z ludnością cywilną w Zarządzie Polityczno-Wychowawczym Dowództwa Okręgu Wojskowego nr III w Poznaniu. Ponadto, od kwietnia 1948 roku pełnił funkcję wykładowcy w wydziale pracy wśród oficerów w tymże Zarządzie.
W kwietniu 1949 roku zaczął pracować jako instruktor w wydziale polityczno-wychowawczym Akademii Sztabu Generalnego WP w Rembertowie. Następnie, w latach 1950–1956, uczęszczał do Wojskowej Akademii Politycznej im. W. I. Lenina w Moskwie, kończąc ją ze złotym medalem. Po powrocie do kraju w listopadzie 1956 roku objął kierownictwo wydziału politycznego Oficerskiej Szkoły Wojsk Pancernych w Poznaniu, gdzie również zdał maturę w 1959 roku.
W latach 1959-1963 prowadził studia eksternistyczne na Wydziale Historycznym Wojskowej Akademii Politycznej w Warszawie, gdzie uzyskał dyplom magistra historii. Następnie, od lipca 1960 roku, pełnił funkcję zastępcy szefa, a od grudnia 1962 roku szefa Oddziału I organów partyjno-politycznych w Zarządzie I Organizacyjnym Głównego Zarządu Politycznego WP. W 1963 roku objął stanowisko zastępcy szefa Zarządu I Organizacyjnego GZP WP.
Od lutego 1964 do początku 1969 roku był zastępcą dowódcy Pomorskiego Okręgu Wojskowego w Bydgoszczy, odpowiadającym za sprawy polityczne. 9 października 1968 roku, na mocy uchwały Rady Państwa PRL, został mianowany generałem brygady. Nominację wręczył mu 12 października 1968 roku w Belwederze przewodniczący Rady Państwa PRL Marian Spychalski.
Od stycznia 1969 roku do kwietnia 1972 roku Marian Zieliński był zastępcą dowódcy Wojsk Lotniczych ds. politycznych, pełniąc także funkcję szefa Zarządu Politycznego Wojsk Lotniczych w Poznaniu. Później, od lipca 1972 do marca 1973 roku, zajmował stanowisko zastępcy komendanta Akademii Sztabu Generalnego WP ds. politycznych, a od marca 1973 roku do lutego 1975 roku był zastępcą dowódcy Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu ds. politycznych, szefując Zarządowi Politycznemu ŚOW. W okresie od lutego do kwietnia 1975 roku brał udział w Kursie Operacyjno-Strategicznym Wojskowej Akademii Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych ZSRR im. K. J. Woroszyłowa w Moskwie. Na VII Zjeździe PZPR, który odbył się w grudniu 1975 roku, został wybrany do Centralnej Komisji Rewizyjnej PZPR.
Śmierć
10 października 1977 roku, generał dyw. Henryk Rapacewicz, który pełnił funkcję dowódcy Śląskiego Okręgu Wojskowego, był obecny w Słońsku w towarzystwie generała Zielińskiego na ceremonii nadania szkole imienia Konstantego Rokossowskiego. Niestety, w trakcie powrotu do Wrocławia miało miejsce tragiczne zdarzenie. W Wilczkowie doszło do wypadku samochodowego, w wyniku którego zginął generał Zieliński.
Nie ujawniono okoliczności ani przyczyn wypadku, a jedynie wiadomo, że generał Rapacewicz odniósł poważne obrażenia, natomiast Zieliński zmarł na miejscu zdarzenia. Jego śmierć była wielką stratą dla środowiska wojskowego. Tylko trzy dni później miała miejsce ceremonia pogrzebowa, która odbyła się na Cmentarzu Osobowickim we Wrocławiu.
Uroczystość odbyła się z udziałem ministra obrony narodowej, generała armii Wojciecha Jaruzelskiego, który odznaczył zmarłego pośmiertnie Orderem Sztandaru Pracy I klasy. Pożegnania Zielińskiego dokonali również przedstawiciele wojska. W imieniu kierownictwa Ministerstwa Obrony Narodowej zmarłego pożegnał I zastępca szefa Głównego Zarządu Politycznego, generał dyw. Józef Baryła, a w imieniu żołnierzy Śląskiego Okręgu Wojskowego, zastępca dowódcy okręgu do spraw liniowych, generał dyw. Zbigniew Ohanowicz.
Awanse
W trakcie swojej wieloletniej kariery w Ludowym Wojsku Polskim, Marian Zieliński zdobywał kolejne awanse, które odzwierciedlały jego rozwój i zasługi w służbie wojskowej. Poniżej przedstawiamy chronologię jego przynależności do kolejnych stopni wojskowych:
- podporucznik – 1946,
- porucznik – 1948,
- kapitan – 1950,
- major – 1954,
- podpułkownik – 1956,
- pułkownik – 1961,
- generał brygady – 1968.
Życie prywatne
Marian Zieliński, po zakończeniu kariery zawodowej, osiedlił się w Poznaniu, a później przeniósł się do Wrocławia. W 1947 roku zawarł związek małżeński z Marią Zielińską, z domu Sołtysiak, która przeżyła go o wiele lat, odchodząc w 2014 roku.
Para miała dwie córki, które były dla niego nie tylko radością, ale także dumą rodzinną. Jego pasją była metaloplastyka, co zaowocowało powstaniem pracowni metaloplastycznej Śląskiego Okręgu Wojskowego, której inicjatorem był właśnie Zieliński.
Odznaczenia
Marian Zieliński, jako wybitny przedstawiciel swojego pokolenia, został odznaczony w uznaniu za swoje zasługi i wkład w rozwój kraju. Poniżej przedstawiamy ważniejsze odznaczenia, które otrzymał w swojej karierze.
- Order Sztandaru Pracy I klasy, 1977,
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, 1973,
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, 1963,
- Złoty Krzyż Zasługi, 1958,
- Srebrny Krzyż Zasługi, 1949,
- Medal 10-lecia Polski Ludowej, 1954,
- Medal 30-lecia Polski Ludowej, 1974,
- Odznaka honorowa „Za zasługi w rozwoju województwa koszalińskiego”, 1968,
- Odznaka „Zasłużony Działacz SZMW”,
- Order Wojny Ojczyźnianej I stopnia (ZSRR), 1968,
- Order Sławy (ZSRR), 1973,
- i inne.
Przypisy
- Groby 0.9.6 [online], cui.wroclaw.pl [dostęp 24.04.2024 r.]
- Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943-1990 t. IV: S-Z, Toruń 2010, s. 311-313
- Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Koszalinie, rok 1968, poz. 36, uchwała nr 91/1340a/68 z dnia 24.04.1968 r., s. 7
- Lista żołnierzy odznaczonych w Belwederze. „Nowiny”, s. 2, nr 280 z 11.10.1973 r.
- Janusz Królikowski: Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943-1990. T. IV: S-Z. Toruń, 2010, s. 311-313
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Antoni Wysocki (żołnierz) | Antoni Szymański (generał) | Kazimierz Krawczyk | Michał Rohde | Günther von Kluge | Wanda Garlińska | Andrzej Sobieraj | Teofil Iwanowski | Adam Białoszyński | Bogdan Sleboda | Wandolin Wolny | Marian Pokładecki | Józef Ratajczak (major) | Mirosław Szyłkowski | Czesław Smoczyński | Józef Rudzki (żołnierz) | Włodzimierz Chojnacki | Zygmunt Wiza | Kazimierz Bernaczyk-Słoński | Józef GołębiewskiOceń: Marian Zieliński (generał)