Edmund Krause (powstaniec)

---

Udział w powstaniu

Na początku konfliktu Edmund Krause brał aktywny udział w działaniach zbrojnych w Poznaniu, gdzie pełnił funkcję dowódcy Kompanii Straży i Bezpieczeństwa. Była to ósma kompania wachty garnizonowej batalionu Poznań I, do której przydzielony był również Franciszek Ratajczak, jeden z pierwszych poległych podczas tego powstania.

Później Krause objął dowództwo nad pierwszą kompanią 2 Poznańskiego Batalionu Garnizonowego. Jego jednostka uczestniczyła w zaciętych starciach na zachodnim froncie, w rejonie Kopanicy i Grójca Wielkiego.

11 lutego 1919 roku rozpoczęła się niemiecka kontrofensywa w okolicach Babimostu, który stracili oni 25 stycznia, wraz z Kargową, co stanowiło najdalej wysunięty zachodni zasięg powstania. Niemniej jednak, były one wspierane przez pociągi pancerne oraz lotnicze, co przyczyniło się do ponownej utraty obu miejscowości przez powstańców 12 lutego. W dalszej kolejności, Niemcy zbliżyli się do wsi Grójec Wielki, gdzie doszło do intensywnych potyczek. Mimo że straty niemieckie były znaczące, powstańcy również ponieśli ciężkie straty: 40 poległych, 70 rannych oraz 30 wziętych do niewoli, co przyczyniło się do ich potrzeby uzyskania wsparcia.

W uwagę Niemców skupił się most na rzece Obrze. 15 lutego powstańcy planowali okrążenie niemieckich żołnierzy zarówno od północy, kierując się od Nowej Wsi Zbąskiej, jak i od południa, z kierunku Jeziora Chobienickiego, z zamiarem zabezpieczenia mostu. Jednak wskutek niewystarczającego rozpoznania i dodatkowych sił niemieckich, powstańcy napotkali ostrą obronę. Zarówno na północnym, jak i południowym kierunku natarcia, musieli stawić czoła silnemu ogniowi nieprzyjaciela.

W tamtym momencie 1 kompanii dowodzonej przez Krause zmuszona była do okopania się. Mimo że jednostka odparła początkowy atak Niemców, próbując się wycofać, znalazła się w potrzasku. Niemiecka przewaga liczebna ujawniła się podczas kolejnego ataku, zadając poważne straty powstańcom, którzy zbliżali się do wyczerpania amunicji. Krause, ciężko ranny w brzuch, podjął dramatyczną decyzję, nakazując poddanie się, a następnie popełniając samobójstwo, strzelając do siebie z pistoletu.

W sumie, w walkach pod Grójcem Wielkim zginęło 32 powstańców, a 35 zostało rannych i wziętych do niewoli. Po stronie niemieckiej straty wyniosły 40 zabitych oraz 70 rannych.

16 lutego podpisano rozejm w Trewirze, co zakończyło walki powstańcze. Ostatecznie Grójec Wielki pozostał w granicach Polski, natomiast Babimost trafił po niemieckiej stronie nowo wytyczonej granicy, która biegła pomiędzy obiema miejscowościami.

Edmund Krause spoczął w zbiorczej mogile powstańczej na cmentarzu parafialnym w Nowej Wsi Zbąskiej. Pośmiertnie został odznaczony za swoje męstwo Krzyżem Niepodległości oraz Krzyżem Walecznych. Pozostawił po sobie żonę i dwoje dzieci.

Upamiętnienie

W 1988 roku zrealizowany został film „Powrót do Polski”, który stanowi dramat historyczny, ukazujący wydarzenia prowadzące do wybuchu powstania. W tej produkcji, postać Edmunda Krausego zagrał poznański aktor Waldemar Szczepaniak.

Od 1990 roku, na cześć Edmunda Krausego, jedną z ulic w Zbąszyniu nazwano jego imieniem, co stanowi trwałe upamiętnienie tego bohatera.

---

Oceń: Edmund Krause (powstaniec)

---