Wiktor Wielkopolanin-Nowakowski, znany również jako Wiktor Pokrywka, to postać o istotnym znaczeniu dla polskiej historii. Urodził się 15 października 1882 roku w Poznaniu, a jego życie zakończyło się 4 kwietnia 1936 roku w Warszawie.
Był on podpułkownikiem piechoty Wojska Polskiego, a także wybitnym działaczem niepodległościowym, któremu przyznano prestiżowy Order Virtuti Militari. Jego wkład w walkę o niepodległość Polski pozostaje ważnym elementem krajowej tożsamości i pamięci historycznej.
Życiorys
Wiktor Wielkopolanin-Nowakowski to postać, która swoją edukację rozpoczęła w Poznaniu, gdzie ukończył 6 klas gimnazjum. Maturę zdał w Gimnazjum oo. Zmartwychwstańców w Krakowie. Po zakończeniu szkoły średniej, przez dwa i pół roku uczęszczał do seminarium duchownego, co znacząco wpłynęło na jego późniejsze życie. W latach 1904–1905, Wiktor odbył służbę w niemieckim pułku artylerii polowej, co stanowiło czas, w którym zdobywał doświadczenie wojskowe.
W 1912 roku, związany z ideą niepodległościową, wstąpił do Związku Strzeleckiego w Krakowie, gdzie ukończył kurs oficerski. Jego kariera wojskowa przyspieszyła podczas I wojny światowej, kiedy to walczył w szeregach I Brygady Legionów Polskich, a jego osobiste zaangażowanie w działania bojowe zaowocowało awansem na porucznika, który otrzymał 2 lipca 1915 roku.
Po kryzysie przysięgowym, w 1917 roku, wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej, działającej na terenach kieleckim i lubelskim. W listopadzie 1918 roku, w okresie turbulentnych zmian, dołączył do Wojsk Polskich, gdzie zaangażował się w organizację i dowodzenie I batalionem Chełmskiego Pułku, który później został przemianowany na 35 pułk piechoty.
Jego dowództwo nad 35 pp rozpoczęło się w 1920 roku, kiedy to przejął obowiązki od podpułkownika Mieczysława Ryś-Trojanowskiego. Po zakończeniu wojny z bolszewikami, uzyskał stopień podpułkownika, z datą starszeństwa 1 czerwca 1919 roku oraz 162. lokatą w korpusie oficerów zawodowych piechoty.
Przez ponad pięć lat piastował funkcję dowódcy 35 pułku piechoty w Brześciu. Z dniem 22 grudnia 1925 roku, został przydzielony do dowództwa 26 Dywizji Piechoty w Skierniewicach jako oficer przysposobienia wojskowego. Jego ścieżka kariery zyskała dodatkowy wymiar, kiedy to 23 maja 1927 roku objął stanowisko komendanta w Komendzie Miasta Lwów. 1 lutego 1928 roku, Wiktor został przeniesiony w stan nieczynny na okres 32 miesięcy.
W 1928 roku pełnił obowiązki komisarza rządowego w Tarnopolu, a następnie służył w Straży Granicznej. Otrzymał awans na stanowisko kierownika Wielkopolskiego Inspektoratu Okręgowego w Poznaniu, gdzie pracował od 22 stycznia 1929 roku do 7 maja 1930 roku. Ostatecznie, z dniem 31 października 1930 roku, został przeniesiony w stan spoczynku.
Wiktor Wielkopolanin-Nowakowski na zawsze pozostanie w pamięci, a jego życie zakończyło się na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, w kwaterze A5-6-13, gdzie spoczywa wśród innych dzielnych żołnierzy.
Awanse
Wiktor Wielkopolanin-Nowakowski przeszedł znaczącą drogę w swojej karierze wojskowej, osiągając kolejne stopnie awansu w krótkim czasie. Poniżej przedstawiamy szczegółowy wykaz jego awansów:
- podporucznik (1914),
- porucznik (1915),
- kapitan (1918),
- major (1920),
- podpułkownik (1920).
Ordery i odznaczenia
W bogatej karierze Wiktora Wielkopolanina-Nowakowskiego, odznaczenia i wyróżnienia zajmują szczególne miejsce, podkreślając jego zasługi na rzecz ojczyzny oraz działalność w okresie walk o niepodległość.
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari – 1921,
- Krzyż Niepodległości – 17 września 1932 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”,
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – 27 listopada 1929 „za zasługi na polu pracy niepodległościowej”,
- Krzyż Walecznych czterokrotnie (po raz 2, 3 i 4 w 1921),
- Odznaka „Za wierną służbę”,
- Krzyż Kawalerski francuskiego Orderu Narodowego Legii Honorowej.
Te odznaczenia są doskonałym przykładem zaangażowania i poświęcenia Wiktora, które znalazły uznanie w oczach socjalnych oraz profesjonalnych instytucji.
Przypisy
- a b c Wiktor Nowakowski-Wielkopolanin (ur. 5.10.1882 r. w Poznaniu, zm. 4.04.1936 r. w Warszawie) – podpułkownik piechoty. [online], Instytut Pamięci Narodowej [dostęp 17.02.2022 r.]
- M.P. z 1932 r. nr 217, poz. 249.
- M.P. z 1929 r. nr 278, poz. 644.
- Rocznik oficerski 1923 s. 227, 398. Rocznik oficerski 1924 s. 211, 342.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 135 z 22.12.1925 r., s. 732.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 15 z 23.05.1927 r., s. 148.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 3 z 28.01.1928 r., s. 26.
- Dekret Wodza Naczelnego L. 2646 z 28.02.1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 11 poz. 328)
- Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 71)
- Wykaz Legionistów.
- Lista starszeństwa 1917, s. 8.
- Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 34 z 29.05.1923 r., s. 359.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Ryszard Dembiński (rotmistrz) | Kazimierz Dudek | Franciszek Ludwik Frezer | Halina Cimino | Czesław Michalski (1893–1940) | Stefan Andrzejewski | Czesław Łagoda | Marek Idziński | Hipolit Jasiewicz | Wojciech Małecki (żołnierz) | Maciej Krokos | Wiktor Czysz | Michał Dzierzgowski | Klemens Kołaczkowski | Zygmunt Moszczeński | Ignacy Stachowiak | Józef Śron | Jerzy Cegielski | Edmund Krause (powstaniec) | Zbisława KrajnaOceń: Wiktor Wielkopolanin-Nowakowski