Kazimierz Sporny to postać, która zapisała się w historii polskiego lotnictwa. Urodził się 17 lutego 1916 roku w Poznaniu, a swoją karierę wojskową kontynuował aż do tragicznych wydarzeń po II wojnie światowej. Zmarł 17 maja 1949 roku w Twyford Abbey, gdzie trwała jego pamięć o dokonaniach zarówno podczas służby, jak i w codziennym życiu.
Był kapitanem pilotem w Polskich Siłach Powietrznych, które operowały w Wielkiej Brytanii, a jego umiejętności przyczyniły się do sukcesów lotniczych w czasie wojny. Jako as myśliwski II wojny światowej, zdobył uznanie i szacunek wśród swoich towarzyszy oraz przełożonych.
Za swoje zasługi został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari, co stanowi najwyższe wyróżnienie dla wojskowych za męstwo i poświęcenie podczas walki.
Życiorys
Po ukończeniu edukacji wgimnazjum im. A. Mickiewicza w Poznaniu, Kazimierz Sporny postanowił zgłosić się do wojska. W wrześniu 1935 roku rozpoczął intensywne szkolenie unitarne w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty z siedzibą w Zambrowie. Już 21 grudnia tego samego roku, jego kariera wojskowa nabrała tempa, gdy został przekazany do Szkoły Podchorążych Rezerwy Lotnictwa, która mieściła się w Dęblinie. Ukończył ją 14 września 1936 roku, po czym został przydzielony do 3 pułku lotniczego w Poznaniu.
Po odbyciu stażu, 12 października 1936 rozpoczął drugi rok nauki w Szkole Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie, lecz jego kariera tam szybko dobiegła końca. 16 listopada 1937 roku został usunięty ze szkoły po nieporozumieniu z oficerem kawalerii, co doprowadziło do jego przeniesienia do rezerwy. Jego kariera zawodowa nabrała nowego wymiaru 22 marca 1939, kiedy to zatrudniono go jako instruktora w Szkole Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich, gdzie służył na lotnisku w Moderówce.
W momencie wybuchu II wojny światowej został przydzielony do 131 eskadry myśliwskiej. Z powodu braku samolotów, został ewakuowany na południe Polski, gdzie 17 września 1939 roku przekroczył granicę rumuńską. Jego podróż nie skończyła się jednak na tym etapie, ponieważ poprzez Jugosławię i Włochy dotarł do Francji. 11 października 1939 zgłosił się do polskiego konsulatu w Paryżu.
2 marca 1940 roku został przydzielony do Centrum Wyszkolenia w Pau. Od 25 maja tego samego roku przynależał do grupy, która latała na samolotach Dewoitine D.500, tworząc patrole ochronne dla lotnisk w Pau. 1 czerwca 1940 roku, Kazimierz wykonał swój pierwszy, a zarazem ostatni lot bojowy nad Francją. Po kapitulacji kraju zdecydował się na ewakuację do Wielkiej Brytanii, gdzie dotarł 12 lipca 1940 roku. Następnie, 26 lipca, dotarł do bazy lotniczej w Blackpool i 25 września rozpoczął przeszkolenie w 5 Operational Training Unit RAF (5 OTU) w Aston Down.
W dniu 18 października 1940 roku otrzymał przydział do 303 dywizjonu myśliwskiego im. Tadeusza Kościuszki, jednak już 19 października przeszł nowy przydział do 302 dywizjonu myśliwskiego „Poznański”. 15 listopada tego roku trafił do RAF 213 dywizjonu. Niespełna pół roku później, 17 kwietnia 1941 roku rozpoczął służbę w dywizjonie 17 RAF, a 23 czerwca powrócił do 302 dywizjonu. W tym samym roku brał aktywny udział w działaniach wojennych, w tym w operacjach: Gudgeon 6 oraz Veracity II, które obejmowały ataki na porty oraz bombardowanie niemieckich statków wojennych.
25 czerwca 1942 roku został przydzielony do dywizjonu 303, a pięć dni później przeniesiony na stację RAF w Heston. Po krótkim czasie, bo 7 lipca 1942 roku, wrócił do 302 dywizjonu i zgłosił się na ochotnika do Polskiego Zespołu Myśliwskiego. Po powrocie z misji w Afryce, 25 lipca 1943 roku przydzielono go do 316 dywizjonu myśliwskiego „Warszawskiego”, a 23 sierpnia tego samego roku objął stanowisko instruktora w 58 OTU RAF. 14 stycznia 1944 roku przeniesiono go do 61 OTU, a 12 lutego przejął dowodzenie eskadry B w 306 dywizjonie myśliwskim „Toruńskim”. W dniu 10 lipca 1944 roku został oddany do dyspozycji Polskich Sił Powietrznych, gdzie 27 sierpnia rozpoczął pracę w dowództwie.
18 lipca 1946 roku Kazimierz wziął ślub z Margaret McArthur. 3 grudnia tego samego roku został przeniesiony do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia, gdzie skierowano go na stację RAF w Dunholme. Niestety, jego zdrowie uległo znacznemu pogorszeniu w wyniku zachorowania na nowotwór mózgu, co doprowadziło do jego śmierci 17 maja 1949 roku w domu opieki w Twyford Abbey. Ostatecznie Kazimierz Sporny spoczął w Londynie na katolickim cmentarzu St. Mary.
Jego historia nie kończy się na tym — w 2016 roku jego szczątki zostały ekshumowane w Anglii i przywiezione do kraju. Dnia 25 sierpnia 2016 urna z jego prochami znalazła nowe miejsce spoczynku w Kwaterze Lotników na poznańskim cmentarzu na Miłostowie.
Zwycięstwa powietrzne
Na zestawieniu Bajana, Kazimierz Sporny zajmuje 39. miejsce, co odzwierciedla jego osiągnięcia w powietrzu. Łącznie uzyskał 5 pewnych zestrzeleń, 1 zestrzelenie prawdopodobne oraz 1 uszkodzenie.
Wśród pewnych zestrzeleń, możemy wyróżnić następujące osiągnięcia:
- Me 109 – 30 grudnia 1940,
- Me 109 – 7 kwietnia 1943,
- 2 Me 109 – 22 kwietnia 1943,
- Me 109 – 24 czerwca 1944.
W przypadku zestrzeleń prawdopodobnych, odnotowano:
- Me 109 – 4 września 1940.
Natomiast uszkodzenie, które miało miejsce, to:
- Fw 190 – 24 czerwca 1944.
Ordery i odznaczenia
Kazimierz Sporny, znany ze swoich niezwykłych osiągnięć jako pilot, został uhonorowany wieloma odznaczeniami, które świadczą o jego odwadze i poświęceniu w trakcie służby.
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari – przyznany 23 sierpnia 1943 – nr 8479,
- Krzyż Walecznych – otrzymany w dniach 25 października 1940, 1 kwietnia 1942, 29 maja 1943,
- Polowy Znak Pilota – nadany 20 czerwca 1942,
- Medal Lotniczy – przyznany trzykrotnie,
- brytyjskie Distinguished Flying Cross – odznaczenie z 9 lutego 1945.
Przypisy
- Prochy kpt. Kazimierza Spornego z Dywizjonu 303 spoczęły w Kwaterze Lotników. tvp.info, 25.08.2016 r. [dostęp 25.08.2016 r.]
- Informacja na radiomerkury.pl. [dostęp 25.08.2016 r.]
- Łukomski Ł. G., Polak P. B., Suchcitz S. A., Kawalerowie Virtuti Militari 1792 - 1945, Koszalin 1997, s. 507.
- Polish Fighting Team
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Zenon Jankowski | Henryk Majewicz | Juliusz Tym | Włodzimierz Sąsiadek | Jerzy Mieloch | Ignacy Roman Wiśniewski | Józef Mańczak | Lothar von Arnauld de la Perière | Zbisława Krajna | Edmund Krause (powstaniec) | Leszek Szreder | Alojzy Nowak (wojskowy) | Tadeusz Karlewicz | Kazimierz Człapka | Józef Starkowski | Kryspian Hille | Witold Pic | Janusz Adamczak | Ignacy Tadeuszczak | Stanisław MilczyńskiOceń: Kazimierz Sporny (pilot)