Fort VIII w Poznaniu

---

Historia

Fort VIII w Poznaniu został zbudowany w latach 1876–1882 na początku konstrukcji fortecznej. W pierwszym etapie budowy nadano mu imię Grolman, aby uhonorować Karla von Grolmana. Warto zaznaczyć, że do roku 1902 fort nosił nazwę Bastion III Grolman.

W 1931 roku zmieniono patronat na postać polską, a fort VIII otrzymał imię generała Kazimierza Grudzielskiego.

W czasie II wojny światowej, od sierpnia 1940 do 1945 roku, na terenie fortu istniał oboz jeniecki, w którym przetrzymywano żołnierzy z różnych krajów – francuskich, angielskich, a od 1942 roku także radzieckich, włoskich oraz polskich (Stalag XXI D). W styczniu 1945 oboz ewakuowano.

Po zakończeniu działań wojennych fort przekształcono w magazyn. Kolejnym ważnym etapem był zakup terenu przez prywatnego właściciela w latach 90. XX wieku. W obiekcie powstała dyskoteka, a od 1994 roku odbywały się tam spotkania klubu motocyklowego. Z kolei od 2003 roku w forcie funkcjonuje Poznańska Scena Muzyczna.

Aktualnie teren fortu jest *częścią obszaru Natura 2000*, co oznacza, że jest pod specjalną ochroną środowiskową, przypisaną pod numerem symbolu PLH300005 – obszar SOO „Fortyfikacje w Poznaniu”.

Lokalizacja i konstrukcja

Fort VIII w Poznaniu znajduje się w dogodnej lokalizacji, tuż przy trybunie Stadionu Miejskiego oraz w sąsiedztwie domów jednorodzinnych. Bezpośredni dojazd do fortu zapewniają drogi forteczne (ul. Rumuńska) oraz rokadowe (ul. Bułgarska). Na terenie obiektu zachował się unikalny domek wałmistrza, który jest jednym z nielicznych świadectw historii tego miejsca.

Kąt pomiędzy poszczególnymi odcinkami czoła fortyfikacji wynosi 130°. Ciekawym faktem jest fakt, iż fort ten, jako jedyny w Poznaniu, nie miał galerii przeciwskarpowych, co czyni go unikalnym w tej materii.

Przebudowy

W latach 1888–1889 przeprowadzono znaczące wzmocnienie murów oraz sklepienia, a także dobudowano sześciostanowiskowe baterie na skrzydłach fortu. Około roku 1905 w obiekcie zainstalowano artyleryjskie stanowisko obserwacyjne W.T.Neu. W okresie 1913–1914 niektóre wejścia zostały przemurowane, a w kaponierach zwężono otwory strzelnicze oraz zamontowano w nich osłony pancerne, co poprawiło ich funkcjonalność.

Dodatkowo, na przeciwskarpie oraz w ramach baterii zostały wzniesione cztery betonowe schrony, które miały na celu zwiększenie ochrony fortu. Warto zaznaczyć, że obiekt ten jest jednym z dwóch głównych fortów w Poznaniu, które nie mają zadaszonych fos. Fosy te, mimo braku zadaszenia, są regularnie zalewane wodą, co jest konsekwencją uszkodzenia kanału odwadniającego w trakcie budowy pobliskich osiedli.

---

Oceń: Fort VIII w Poznaniu

---