Parowozownia Osobowa Poznań Główny

---

Historia

W początkowym okresie, kompleks parowozowni obejmował 22-stanowiskową halę wachlarzową, która została wzbogacona o obrotnicę oraz warsztaty. Jej budowa miała miejsce na przełomie lat 80. i 90. XIX wieku, a całość została ukończona w 1892 roku. Obrotnica, która pierwotnie miała średnicę 16,2 m, została na początku XX wieku rozbudowana do 20 m. Na terenie przylegającym do hali wydzielono przestrzeń na zasieki węglowe, żurawie wodne oraz kanał oczystkowy, co przyczyniło się do sprawnego zarządzania parowozami. Autorem projektu technicznego parowozowni był Vieregge, dyrektor kolejowy z Królewskiej Dyrekcji Kolei Żelaznej we Wrocławiu.

Przed rokiem 1919 do hali wachlarzowej dobudowano dodatkowe skrzydło warsztatowe, a w 1921 roku nastąpiło jego powiększenie. W kolejnych latach dodano także kompresorownię, co zwiększyło funkcjonalność obiektu. Obok hali powstał również budynek magazynowy, zbudowany w konstrukcji ryglowej, który był ukończony przed 1919 rokiem.

W czasie II wojny światowej, Dyrekcja Kolei Rzeszy w Poznaniu (Reichsbahndirektion Posen) rozpoczęła istotną przebudowę obiektu w ramach hitlerowskiego programu „Otto”, przekształconego później w operację Barbarossa. Pierwszy etap rozbudowy, który miał miejsce w latach 1941-1942, zaowocował powstaniem piętrowej dyspozytorni oraz kompleksu obrządzania parowozów. Dzięki temu możliwe stało się jednoczesne serwisowanie kilku lokomotyw. W skład nowego układu weszły m.in. basen węglowy, żurawie, nawęglownica kaskadowa oraz kanały rewizyjno-oczyszczające.

W latach 1943-1944 kontynuowano budowę nowoczesnej trójnawowej lokomotywowni, z centralną nawą wyposażoną w przesuwnicę, umożliwiającą sprawne przemieszczanie parowozów między stanowiskami. Hala była w stanie pomieścić jednocześnie 27 lokomotyw i wyposażona została w zapadnię do wymiany zestawów kołowych. W tym czasie powstała także nowa obrotnica o średnicy 22 m, która pozostała w użyciu do 2009 roku, a także rozdzielnia prądu z trafostacją i magazyn olejowy z podziemnymi zbiornikami na olej napędowy. Pełne nazistowskiego monumentalizmu, elementy te były przykładem ówczesnego stylu budownictwa.

W drugiej połowie lat 60. XX wieku, obiekt został przekształcony w lokomotywownię, co było wynikiem zmiany parku taborowego kolei na lokomotywy spalinowe i elektryczne. Po przeprowadzonych adaptacjach, lokomotywownia zaczęła obsługiwać lokomotywy dieslowskie. Do dzisiejszych czasów, układ przestrzenny zespołu lokomotywowni pozostaje praktycznie niezmieniony od lat 40. XX wieku.

Zespół lokomotywowni „Poznań Główny”, powstały w pierwszej połowie XX wieku, został wpisany do rejestru zabytków 9 lipca 2015 roku pod numerem rej. 967/Wlkp/A. Obiekt składa się z wachlarzowej lokomotywowni z widlastym układem torów, prostokątnej lokomotywowni, obrotnicy (aktualnie funkcjonująca o średnicy 23 m pochodzi z 1969 roku) oraz torów, a także budynku dyspozytorni.

---

Oceń: Parowozownia Osobowa Poznań Główny

---