Łazarz (Poznań)

---

Miejsce w strukturze miasta

Łazarz zajmuje istotne miejsce w układzie urbanistycznym Poznania. Jest usytuowany w południowej części miasta, co czyni go ważnym punktem w lokalnej strukturze. Granice tej dzielnicy wyznaczają znaczące obszary sąsiednie: od północy styka się z centrum oraz Jeżycami, od wschodu z Wildą, na południu z Dębcem i Górczynem, a od zachodu graniczy z osiedlami Raszyn oraz Grunwald.

W kontekście Systemu Informacji Miejskiej, granice Łazarza są dokładnie określone. Na wschodzie wyznaczają je tory kolejowe, co widać na odcinku ulicy Roosevelta. Od południa granice te przebiegają przy ulicach Krauthofera i Palacza, aż do Arciszewskiego. Zachodnią granicę wyznacza ulica Arciszewskiego, natomiast północną: ulice Wyspiańskiego, Ułańska oraz ogrody znajdujące się za posesjami przy Grottgera i Orzeszkowej. Granica ta biega dalej wzdłuż terenów Międzynarodowych Targów Poznańskich, aż do ulicy Bukowskiej, włączając kompleks MTP.

Co więcej, Łazarz ma swoje charakterystyczne logo oraz herb, które zostały wybrane przez mieszkańców podczas konkursu organizowanego przez portal lazarz.pl. Te symboliczne elementy stanowią dodatkowy atut w znajomości tej dzielnicy wśród lokalnej społeczności.

Główne punkty Łazarza

W Łazarzu można znaleźć wiele interesujących miejsc, które przyciągają zarówno mieszkańców, jak i turystów. Oto kilka kluczowych punktów wartymi uwagi:

• Rynek Łazarski,
• ulica Głogowska oraz skrzyżowanie Głogowska/Hetmańska,
• teren Międzynarodowych Targów Poznańskich, zlokalizowany w północno-wschodniej części osiedla,
• neoromański kościół Matki Boskiej Bolesnej przy ulicy Głogowskiej, wzniesiony w 1901 roku,
• neogotycki kościół św. Anny, usytuowany przy skrzyżowaniu ulic Matejki i Limanowskiego z 1907 roku,
• Park Wilsona, gdzie znajduje się również Palmiarnia Poznańska, wybudowana w 1910 roku, muszla koncertowa z 1936 roku oraz trzy historyczne niemieckie schrony przeciwlotnicze, datowane na 1944 rok,
• Park Kasprowicza, który sąsiaduje z Halą Widowiskowo-Sportową Arena.

Historia

Osiedle św. Łazarz, które ma swoje początki w XVI wieku, powstało w rejonie dawnych terenów związanych z szpitalem św. Łazarza. Znajdował się on przy współczesnej ul. Niedziałkowskiego. Nazewnictwo tego osiedla ma bezpośredni związek ze historycznym szpitalem, który działał już od lat sześćdziesiątych XVI wieku oraz istniejącym nieopodal kościółkiem pod wezwaniem św. Łazarza. To imię patrona przyczyniło się do utworzenia terminów lazaretów, które odnosiły się do temporarnych szpitali wojennych, oraz nazwy tej części Poznania.

W roku 1569 rozpoczęli swoją działalność kwestarze, którzy mieli zadanie zbierania datków i jałmużny na budowę placówki medycznej dla potrzebujących, szczególnie zadżumionych. Już w 1571 roku ukończono wstępne obiekty szpitala, które przez następne dekady rozwijały się i rozbudowywały. Szpital, któremu przewodził św. Łazarz, był zarządzany przez osoby mianowane przez poznański magistrat, znane jako prowizorzy, a także ekonomiści lub opiekunowie.

Pod koniec XIX wieku na tym terenie zaczęły powstawać pierwsze zakłady przemysłowe, w tym fabryka maszyn rolnych zlokalizowana przy ul. Kolejowej oraz elektrownia usytuowana przy ul. Sczanieckiej. Osiedle Łazarz zostało formalnie włączone do granic Poznania w kwietniu 1900 roku, nierozłącznie związane z Wildą, Górczynem oraz Jeżycami, co rozpoczęło intensywny rozwój budownictwa na tym obszarze.

Na początku XX wieku powstały nowe zabudowy w okolicy ul. Matejki, które charakteryzowały się bogatymi formami eklektycznymi, a także w rejonie ul. Małeckiego, o skromniejszych formach architektonicznych. Wkrótce Łazarz zaczął wyraźnie dzielić się na dwie części: wschodnią, znaną jako dolny Łazarz, oraz zachodnią, nazywaną górnym Łazarzem. Granicą pomiędzy tymi częściami stała się ulica Głogowska. W wschodniej części dominowały większe domy mieszkalne, natomiast w obszarze kolejarzy napotkamy skromniejsze domki, wznoszone wzdłuż torów kolejowych oraz ulic Kolejowej i Łukaszewicza.

W styczniu i lutym 1945 roku Łazarz, wraz z Wildą, był pierwszą dzielnicą Poznania, z której usunięto niemieckie wojska. Niewielkie zniszczenia budynków w tym okresie sprawiły, że stał się on administracyjnym centrum Poznania. Swoją siedzibę miał tam Urząd Wojewódzki w budynku Gimnazjum im. Adama Mickiewicza, a także Urząd Miejski, biura PPR i Milicji Proletariackiej ulokowane na rogu ul. Matejki i Wyspiańskiego oraz PPS przy Spokojnej 24 (dziś nazywane Limanowskiego). Na terenie Johow-Gelände oraz w jego okolicy zorganizowano także różne instytucje i wydziały miejskich służb.

Na Rynku Łazarskim, 2 lutego 1945 roku, poznańscy komuniści zorganizowali pod przewodnictwem Franciszka Danielaka pierwsze wiece mieszkańców, których celem była agitacja polityczna. W latach 1954–1990 Łazarz był częścią administracyjnej dzielnicy Grunwald, a od 1996 roku znajduje się w granicach Osiedla Św. Łazarz. W 1987 roku miała miejsce pierwsza edycja Dni Łazarza, które od 1991 roku przybierają formę corocznego święta lokalnej społeczności, odbywając się na przełomie maja i czerwca.

Ważniejsze ulice i obiekty architektoniczne

W okolicy Łazarza w Poznaniu znajduje się wiele znaczących miejsc oraz ulic, które warto poznać. Oto najważniejsze z nich:

• Rynek Łazarski,
• ulica Ryszarda Berwińskiego,
• ulica Edmunda Calliera,
• ulica Gąsiorowskich,
• ulica Głogowska,
• ulica Graniczna,
• ulica Kanałowa,
• ulica Kolejowa,
• ulica Stanisława Karwowskiego,
• ulica Juliusza Kossaka,
• ulica Antoniego Małeckiego,
• ulica Jana Matejki,
• ulica Marcelego Mottego,
• ulica Józefa Łukaszewicza,
• ulica Henryka Siemiradzkiego,
• ulica Józefa Strusia,
• Skwer Kazimierza Nowaka (Lejek Łazarski),
• Palmiarnia Poznańska,
• Hala „Arena”,
• Muzeum Piwa,
• Zespół klasztorny Karmelitanek Bosych,
• Kościół Matki Boskiej Bolesnej,
• Kościół św. Anny,
• Meczet przy ulicy Adama Biedrzyckiego,
• domy urzędnicze na Łazarzu,
• Osiedle im. Józefa Chociszewskiego-Kazimierza Jarochowskiego,
• Osiedle Johow-Gelände,
• zespół mieszkalny przy ul. Stanisława Karwowskiego,
• szkoła przy ul. Kazimierza Jarochowskiego 1,
• szkoła przy ul. Józefa Łukaszewicza 9/13,
• szkoła przy ul. Ryszarda Berwińskiego,
• willa Paula Steinbacha,
• willa Paula Ueckera (rozgłośnia Radia Poznań),
• kamienica Margarety Grüder,
• sołtysówka Adama Jeskego,
• kamienica Suwalskich,
• Biurowiec Skalar Office Center.

Wspólnoty religijne

W obszarze Łazarza znajduje się trzy ważne parafie oraz kościoły rzymskokatolickie, które pełnią istotną rolę w życiu religijnym mieszkańców. Do nich należą:

• parafia pw. Chrystusa Sługi,
• parafia pw. Matki Boskiej Bolesnej w Poznaniu,
• parafia pw. św. Anny w Poznaniu.

Warto zaznaczyć, że w tej dzielnicy znajduje się także jedyny meczet w Poznaniu, który stanowi ośrodek islamu w regionie:

• meczet w Poznaniu.

Restauracje

W rejonie tym znajduje się wiele miejsc gastronomicznych, które oferują różnorodne doznania kulinarne. Oto lista restauracji, które można znaleźć w tej dzielnicy:

• Dżungla Cafe,
• Rusztowanie grill-bistro,
• Pizzeria,
• Kuchnia PoWolność,
• Projekt WILSON,
• Pizzeria na Łazarskim Cieście,
• 3 Kapary,
• Kyokai Sushi Bar,
• Restauracja CUCINA,
• UŁAN BROWAR,
• Whisky Bar 88.

Handel

W znacznej mierze obszar Łazarza w Poznaniu zdominowany jest przez sektor handlowy, który odgrywa kluczową rolę w życiu mieszkańców. W tej dzielnicy znajduje się wiele różnych sklepów oraz punktów usługowych, które zaspokajają codzienne potrzeby.

Oto niektóre z istotnych placówek handlowych:

• Yeto Sp. z o.o. – specjalistyczny sklep oraz serwis komputerowy,
• Shop Dent – sklep oferujący artykuły do higieny jamy ustnej,
• GEKOTA – sklep zoologiczny, który dba o potrzeby naszych pupili,
• JJCosmetics – hurtownia kosmetyczna, która dostarcza szeroki asortyment produktów,
• Mitronik – hurtownia teleinformatyczna, oferująca różnorodne rozwiązania technologiczne,
• Lech-Pol – sklep z kosmetykami naturalnymi, promujący zdrowy styl życia,
• Akpol Baby – miejsce, w którym można znaleźć artykuły dla niemowląt,
• Afla – hurtownia BHP, oferująca wyposażenie ochronne,
• Foto-Etui – hurtownia artykułów fotograficznych, dedykowana pasjonatom fotografii,
• hurtownia farb i materiałów samoprzylepnych.

---

Oceń: Łazarz (Poznań)

---