Ulica Wroniecka to jedna z wyjątkowych uliczek Poznania, usytuowana w sercu Starego Miasta, które jest znane z bogatej historii oraz kultury. W tej urokliwej części miasta znajduje się Stare Misto, a sam odcinek ulicy Wronieckiej prowadzi w kierunku północnym, zaczynając od Starego Rynku.
Ulica ta przebiega przez osiedle samorządowe Stare Miasto, które stanowi ważny element historyczny Poznania, bogaty w zabytki oraz atrakcje turystyczne. Spacerując Wroniecką, można poczuć niepowtarzalny klimat tego miejsca i zobaczyć wiele interesujących obiektów.
Nazwa
W średniowiecznych czasach, ulica ta była znana jako Wroniecka. Z upływem lat, przeszła przez różnorodne zmiany nazw. Przed rokiem 1919 funkcjonowała jako Wronkerstrasse, w latach 1919-1939 znowu nazywana była Wroniecka, natomiast w okresie 1939-1945 nosiła nazwę Schinkelstrasse. Po zakończeniu II wojny światowej, od roku 1945, przywrócono pierwotną nazwę Wroniecka.
Ulica ta jest nie tylko ważna ze względu na swoją historię, ale również stanowi historyczny element murów miejskich, których brama była zlokalizowana w jej ciągu. Warto zwrócić uwagę na te aspekty, które przyczyniają się do bogatego dziedzictwa kulturowego Poznania.
Historia i obiekty
Ulica Wroniecka, od momentu założenia Poznania w 1253 roku, pełniła istotną rolę jako szlak wychodzący z Rynku w kierunku północnym. Trasa ta prowadziła ku zburzonej przez Prusaków Bramie Wronieckiej i dalej do miejscowości takich jak Wronki oraz Szczecin. W średniowiecznych czasach ulica ta była domem dla rzeźników oraz piwowarów, którzy korzystali z wody pochodzącej z pobliskiego cieku, obecnie skanalizowanej Bogdanki.
Współczesny wygląd zabudowy Wronieckiej, w znacznej mierze, wywodzi się z XIX wieku oraz z odbudowy przeprowadzonej po II wojnie światowej. Ulica ta mocno ucierpiała w czasie bitwy o Poznań w 1945 roku, co przyczyniło się do strat w zabudowie sięgających nawet 90%.
W przeszłości, przed wybuchem II wojny światowej w 1939 roku, wzdłuż ulicy znajdowały się różne instytucje i lokali, w tym:
- składnica licytacyjna Brunona Trzeciaka, ulokowana za Pałacem Mielżyńskich,
- kawiarnia Jana Geislera, właściciela pobliskiej ujeżdżalni, co czyniło ją pierwszym takim lokalem z ogrodem, bilardem i kręglami w Poznaniu,
- Zakłady Elektro-Mechaniczne K. Kaczmarek i J. Fleih (numer 4),
- skład komisowy Towarzystwa Akcyjnego „Zawiercie” Bronisława Gliksmana (numer 4),
- Poznańska Fabryka Bielizny Jana Ebertowskiego (numer 6/8),
- piekarnia reemigranta z Westfalii, Wacława Jankowiaka (numer 10), pioniera wprowadzenia na poznański rynek chleba razowego,
- restauracja i sala posiedzeń Franciszka Tomczyka (numer 13),
- przedstawicielstwo fabryki „Richard Heike” (Walentego Grządzielskiego przy numerze 16).
Warto nadmienić, że synowie piekarza Wacława Jankowiaka, którzy zamieszkiwali w tej okolicy, to znani profesorowie poznańskich szkół wyższych: Józef Jankowski (specjalista w zakresie balneologii), Adam Jankowski (ekspert higieny) oraz Ludwik Jankowski (ekonomista).
Obecnie, pod numerem 14, mieści się Muzeum i Pracownia Józefa Ignacego Kraszewskiego, a także Ośrodek Dokumentacji Wielkopolskiego Środowiska Literackiego. Budynek ten powstał w XVIII wieku na fundamentach gotyckich piwnic.
W północnej części ulicy zlokalizowany jest Hotel Puro, który otrzymał prestiżową Nagrodę Jana Baptysty Quadro w 2014 roku, co potwierdza wysoką jakość standardów architektonicznych oraz udogodnień oferowanych przez obiekt.
Zabytki
Na liście obiektów, które zostały wpisane do rejestru zabytków, można znaleźć wiele interesujących budynków związanych z ulicą Wroniecką w Poznaniu.
- zespół domu nr 2-3: obejmujący trzy istotne obiekty:
- budynek frontowy, który powstał około 1756 roku, przeszedł przebudowę w 1864 i odbudowę w 1957,
- drugi budynek od frontu został wzniesiony około 1796, a jego ostatnie przebudowy miały miejsce w latach 1873–1877, 1881 oraz 1905, z odbudową w 1957,
- trzeci z budynków frontowych datowany jest na około 1766, przeszedł modernizację w 1874 roku i został odbudowany w 1957.
- dom nr 5: datowany na XV wiek, ponownie wzniesiony w 1736 roku, z rozbudową z lat 1784-1785 oraz przebudowami w latach 1873-1876 i 1907, a ostatnio odbudowany w 1946,
- zespół domu nr 6-8: który obejmuje kolejne trzy budynki:
- dom frontowy, zbudowany około 1786, przeszedł przebudowę w latach 1879-1882 i odbudowę w 1957,
- drugi budynek frontowy powstał około 1804, który także został przebudowany w 1879 i odbudowany w 1957,
- trzeci z budynku frontowego datowany jest na około 1766, był poddany przebudowie w 1879 roku i odbudowany w 1957.
- dom nr 10: zbudowany w 1874 roku,
- dom nr 13: sięgający XV wieku, przeszedł przebudowy w latach 1805, 1879, 1905 oraz 1929,
- dom nr 14: także datowany na XV wiek, przeszedł zmiany w latach 1803 i 1883,
- dom nr 15: wzniesiony w XVI wieku, rozbudowany w latach 1794-1795 oraz przebudowany w latach 1856 i 1876,
- zespół domu nr 16: który składa się z:
- frontowego budynku z XV wieku, rozbudowanego około 1790, z przebudową w 1845 roku,
- oficyny z roku 1908.
- dom nr 17-17a: wzniesiony w XVI wieku, rozbudowany w 1766 roku, z późniejszymi przebudowami w latach 1872, a także odbudowany w 1950 roku,
- dom nr 18: datowany na około 1804, przeszedł przebudowę w latach 1867-1868 oraz rozbudowę około 1900 roku,
- dom nr 19: wzniesiony w XVI wieku, modernizowany w latach 1796 i 1875, a także odbudowany w latach 1968-1969,
- dom nr 20: również datowany na XV wiek, przeszedł przebudowy w latach 1796 i 1875, z odbudową w latach 1968-1969,
- dom nr 21: datowany na XV wiek, z przebudową w XVIII wieku oraz w 1881 roku, odbudowany w 1956,
- dom nr 22: wzniesiony w XV wieku, przeszedł zmiany w XIX wieku oraz w 1875, odbudowany w 1956 roku,
- dom nr 23: datowany na XV wiek, z późniejszymi przebudowami w latach 1776 i 1888,
- dom nr 24: również z XV wieku, przeszedł przebudowę w latach 1805, 1879, 1905 i 1929,
- zespół domu nr 24: składający się z:
- frontowego budynku z pierwszej połowy XV wieku, rozbudowanego około 1775 i przebudowanego w 1835,
- oficyny lewej z pierwszej połowy XIX wieku,
- oficyny prawej z pierwszej połowy XIX wieku.
Transport
Ulica Wroniecka w Poznaniu, znana z bogatej historii transportu, była miejscem, gdzie niegdyś przebiegała linia tramwajowa prowadząca w kierunku Tamy Garbarskiej. Zmiany w infrastrukturze drogowej przyniosły w 1993 roku nowatorskie rozwiązanie – na ul. Wronieckiej utworzono pierwszy w Polsce kontrapas dla rowerów, co znacznie poprawiło komfort i bezpieczeństwo cyklistów w tym rejonie.
Przypisy
- Muzeum Józefa Ignacego Kraszewskiego w Romanowie: Informacje ogólne [online], muzeumkraszewskiego.pl [dostęp 14.10.2021 r.]
- Radio Merkury: Nagroda Quadro dla hotelu Puro [online].
- Kontrapas, kontraruch rowerowy? Jaka jest różnica? zdm.poznan.pl. [dostęp 16.02.2019 r.]
- a b Zbigniew Zakrzewski, Ulicami mojego Poznania. Część 2, Kwartet, Poznań, 2006, s. 72-77, ISBN 83-60069-25-5
- Andrzej Sakson, Andrzej Skarzyński (red.), Raport o stratach wojennych Poznania 1939–1945 [online], s. 197-198.
- a b c Marcin Libicki, Poznań – przewodnik, Piotr Libicki (ilustr.), Poznań: Wyd. „Gazeta Handlowa”, 1997, s. 315, ISBN 83-902028-4-0
- Poznań – przewodnik po zabytkach i historii, Janusz J. Pazder (oprac.), Jerzy J. Borwiński, Poznań: Wydawnictwo Miejskie, 2003, s. 119, ISBN 83-87847-92-5
- a b Włodzimierz Łęcki, Poznań. Przewodnik, Zysk i S-ka, Poznań, 2010, s. 126-127, ISBN 978-83-7506-466-7
- praca zbiorowa, ''Poznań. Spis zabytków architektury'', Urząd Miasta Poznania, Poznań, 2004, s. 242, ISBN 83-89525-07-0
Pozostałe obiekty w kategorii "Ulice i place":
Ulica Świętego Jacka w Poznaniu | Ulica Świętosławska w Poznaniu | Ulica Tadeusza Kościuszki w Poznaniu | Ulica Umultowska w Poznaniu | Ulica Warszawska w Poznaniu | Ulica Wielka w Poznaniu | Ulica Winiarska w Poznaniu | Ulica Wodna w Poznaniu | Ulica Wolnica w Poznaniu | Ulica Wrocławska w Poznaniu | Ulica Strzelecka w Poznaniu | Ulica Szewska w Poznaniu | Ulica Stawna w Poznaniu | Ulica Stanisława Taczaka w Poznaniu | Ulica Stanisława Karwowskiego w Poznaniu | Ulica Składowa w Poznaniu | Ulica Ryszarda Berwińskiego w Poznaniu | Ulica Rynkowa w Poznaniu | Ulica Prymasa Augusta Hlonda w Poznaniu | Ulica Ostrówek w PoznaniuOceń: Ulica Wroniecka w Poznaniu