Ulica Wrocławska w Poznaniu

---

Historia

Ulica Wrocławska w Poznaniu to historie sięgające XIII wieku, kiedy to została wytyczona w 1253 roku wraz z lokacją lewobrzeżnego miasta. Stanowiła ona kluczową trasę wyjazdową z Poznania na południowy zachód, pełniąc istotną rolę w komunikacji, łącząc lokalność z całym centrum Europy. Zmiany tej funkcji zaczęły dokonywać się dopiero w XIX wieku wraz z powstaniem ulicy Paderewskiego.

W średniowieczu okolice tej ulicy były zamieszkiwane głównie przez rzemieślników, takich jak piwowarzy, rzeźnicy oraz bednarze. W pobliżu Starego Rynku można było spotkać kupców oraz sukienników. Warto zaznaczyć, iż w XV i XVI wieku przy Bramie Wrocławskiej znajdował się szpital dla trędowatych, który został ufundowany przez Gertrudę Reszlową.

W latach 1797-1799 murarz Schildener odebrał od miasta część Bramy Wrocławskiej (znanej jako bastion) i przekształcił to miejsce w ekskluzywną kawiarnię z bilardem, która szybko nabrała popularności.

W 1938 roku miały miejsce istotne zmiany – wyburzono dwa budynki wschodniej pierzei i wykonano przedłużenie ulicy Podgórnej ku Palcowi Bernardyńskiemu. Zmiana ta spowodowała niskie ciągnięcie ulicy Wrocławskiej, która wcześniej ciągnęła się aż do początku obecnej ulicy Półwiejskiej. Nowe numery budynków na tym odcinku zostały wprowadzone dopiero w 1948 roku.

Od 1 maja 2012 roku ulica Wrocławska zyskała nową funkcję jako deptak, dostępny dla pieszych oraz rowerzystów. Mieszkańcy mają możliwość parkowania w podwórzach kamienic, a także dostawcy mogą poruszać się po tej ulicy w godzinach 6-11 bez przeszkód.

Obiekty

Pod numerem dziewiątym znajduje się imponująca kamienica, która została wzniesiona w 1898 roku na miejscu dwóch wcześniejszych, mniejszych budynków. Jej fasada zachwyca bogatym wystrojem sztukateryjnym, typowym dla końca XIX wieku w Poznaniu. Również kamienica pod numerem jedenastym ma swoją ciekawą historię – pochodzi z XV wieku i została zakupiona przez Jana Baptystę Quadra, twórcę poznańskiego ratusza, w połowie XVI stulecia. Właściciel ten dokonał przebudowy, nadając fasadzie cechy serliowskiej interpretacji porządku toskańsko-doryckiego. Warto dodać, że w 1997 roku odtworzono dekorację sieni, opierając się na źródłach z XIX wieku.

Kamienica pod numerem trzynastym, również z XV wieku, była przebudowywana w XVII wieku, zachowując drewniane stropy z tego okresu. Jest to jeden z nielicznych obiektów na poznańskim Starym Mieście, które zdołały przetrwać mury z XV i XVI wieku, a także sklepione piwnice z tej epoki. Na jej fasadzie można podziwiać rokokowe sztukaterie. Natomiast na rogu ulicy Gołębiej znajduje się kamienica pod numerem piętnastym, znana jako Palazzo Rosso, datowana na 1866 rok. W tym samym rejonie, na końcu ulicy, znajduje się dawny Hotel Saski, który gościł tak znane postaci jak Napoleon Bonaparte.

Naprzeciw hotelu ulokowana jest kamienica, znana wcześniej jako Zielona Apteka; jej właścicielem był od 1906 roku Tadeusz Wituski, przodek późniejszego prezydenta Poznania, Andrzeja Wituskiego. Na elewacji budynku widnieje tablica z lat 30. XX wieku, upamiętniająca udział marynarzy w powstaniu wielkopolskim. Nie sposób pominąć dawny dom handlowy Deierling-Morgenstern, którego główne wejście znajduje się od ul. Szkolnej.

Historycznie, miejsca przy tej ulicy były szczególnie ważne. Ulicą przechodziła Brama Wrocławska, element murów miejskich, która została rozebrana w XIX wieku. To tędy w 1574 roku uroczyście przejeżdżał król Henryk Walezy, wracając z Francji. Nie możemy zapomnieć, że kilkakrotnie korzystał z niej też Napoleon Bonaparte, w tym w 1813 roku towarzysząc Joachimowi Muratowi, wracając z Rosji.

W okresie międzywojennym wiele przedsiębiorstw miało swoje siedziby przy Wrocławskiej. Należała do nich drukarnia Józefa Kapeli z Trzemeszna, istniejąca od 1896 roku oraz kontynuowana przez jego syna, Bolesława, który brał udział w powstaniu wielkopolskim. Historyk Kazimierz Krotoski także zamieszkiwał w tej okolicy. Prostopadle do kamienicy Kapeli znajdował się budynek Liceum Handlowego z 1798 roku, który charakteryzował się barokowo-klasycystyczną fasadą i mieścił dawniej Szkołę Realną, przodka Gimnazjum Bergera, które później przeniosło się na ulicę Strzelecką. Wśród jej absolwentów znalazł się Hipolit Cegielski.

Dodatkowo, w tym miejscu działał wydział tekstylny Szkoły Sztuki Zdobniczej, którą zarządzał Karol Zyndram Maszkowski. W 1927 roku w dawnej siedzibie biblioteki umieszczono Bibliotekę i Czytelnię im. Kraszewskiego, przeniesioną wcześniej z Biblioteki Raczyńskich. Niestety, budynek został rozebrany w 1938 roku dla budowy przedłużenia ulicy Podgórnej.

Warto również wspomnieć o działalności, która miała miejsce w pobliskich kamienicach. Między ulicami Gołębia i Jaskółcza mieszkał Walenty Stefański, działacz patriotyczny, który w 1839 roku założył tutaj własną drukarnię. Zamieszkiwał tu także Stanisław Kolanowski, piwowar i filantrop, który sprawował pieczę nad porządkiem na cmentarzu świętowojciechowym. W kolejnej kamienicy funkcjonował Zakład dla Starców imienia Garczyńskiego, gdzie mieszkał między innymi dr Romuald Wierzbicki, założyciel i wydawca tygodnika Medycyna oraz profesor prawa. Wspierał go Tadeusz Silnicki, a także Czesław Znamierowski, znany filozof prawa. Interesujące jest, że w dawnym budynku powstał Związek Spółek Gospodarczych i Zarobkowych, instytucja, która miała duży wpływ na rozwój polskich banków ludowych w przyszłości.

Transport

Od początku istnienia miasta, ta ulica stanowiła ważny szlak komunikacyjny, charakteryzując się dużym natężeniem ruchu. W 1898 roku na trasie tej ulicy uruchomiono tramwaj elektryczny, który kursował z Jeżyc aż do Bramy Wildeckiej. Ciekawostką jest, że na tym odcinku linia była jednotorowa, co wiązało się z wieloma technicznymi wyzwaniami, w tym z ostrymi łukami pod kątem prostym, ulokowanymi przy Starym Rynku oraz Placu Wiosny Ludów.

Bezpieczeństwo na trasie tramwajowej zapewniała sygnalizacja świetlna, która regulowała ruch, sygnalizując tramwajom odpowiednie światła, czerwone i zielone. Latem 1892 roku miała miejsce tragiczna sytuacja, kiedy wóz konny przejechał przyrodnika Brunona Józefa Szafarkiewicza, który niestety zmarł kilka dni później z powodu odniesionych obrażeń.

---

Oceń: Ulica Wrocławska w Poznaniu

---