Halina Cimino


Halina Cimino, znana również pod nazwiskiem panieńskim Halina Jagielska oraz z pseudonimami Siostra Zosia i Róża, to postać, którą historia zapamiętała w szczególny sposób. Urodziła się 12 października 1901 roku w Poznaniu, a jej życie zakończyło się tragicznie 2 czerwca 1951 roku.

Była ona nie tylko utalentowaną polską filolog, ale również ważną łączniczką w strukturach polskiego podziemia podczas czasów II wojny światowej. Jej działalność w tym zakresie była niezwykle ryzykowna i pełna poświęcenia.

Niestety, jej biografia nie jest wolna od kontrowersji, ponieważ istnieją podejrzenia o jej współpracę z Gestapo, co sprawiło, że jej dziedzictwo budzi nadal wiele emocji i debat wśród historyków.

Życiorys

Halina Jagielska, która przyszła na świat 12 października 1901 roku w poznańskiej rodzinie hotelarskiej, to postać o ciekawym życiorysie. Po ukończeniu prywatnej szkoły średniej kontynuowała naukę na studiach filologicznych w Dreźnie. Dzięki rodzinnej posiadłości miała możliwość podróżowania od młodych lat, a w sanatorium w Davos miała szczęście poznać radcę włoskiej ambasady, Idolo Cimino. Ich związek zaowocował ślubem w 1926 roku, co umożliwiło Halinie przyjęcie włoskiego obywatelstwa.

Początkowo małżeństwo osiedliło się we Włoszech, później przenieśli się do Szwajcarii. W wyniku charakteru pracy męża, Halina miała okazję poznać wielu wpływowych polityków zarówno z Włoch, jak i z Niemiec. Po tragicznej śmierci męża w 1939 roku, spowodowanej gruźlicą, Halina wróciła do rodzinnego Poznania. Po wybuchu II wojny światowej, w pierwszym etapie udała się do włoskiej ambasady w Warszawie, lecz szybko wróciła do Poznania.

1 października 1939 roku, młoda kobieta przystąpiła do konspiracyjnej organizacji Ojczyzna, stając się kurierką. Jej działalność polegała na przewożeniu korespondencji oraz ważnych dokumentów, głównie między okupowaną Polską a Watykanem. Zdołała również zorganizować punkty kontaktowe w Berlinie i Szwajcarii, co było możliwe dzięki jej przedwojennym znajomościom.

W 1941 roku Halina poślubiła poznańskiego adwokata Zbigniewa Kłosa, ukrywając to małżeństwo, aby nie narażać się na utratę włoskiego obywatelstwa, które było przydatne w działalności konspiracyjnej. Zgodziła się także angażować w społeczność Włochów w Poznaniu, ale równocześnie wciągnęła się w kontakt z Gestapo. Pomimo oskarżeń o współpracę z okupantem, do jesieni 1941 roku pełniła rolę łączniczki z Watykanem.

W wyniku zagrożenia ze strony Gestapo, które zaczęło intensywnie ścigać członków Ojczyzny, w kwietniu 1941 roku aresztowano wielu w niej działających. W listopadzie tego samego roku jej mąż został aresztowany, a wkrótce Halina również trafiła do gestapo. Po kilku dniach jednak została zwolniona, co wzbudziło wątpliwości co do jej lojalności, szczególnie gdy po wyjściu próbowała skontaktować się z liderami organizacji.

Franciszek Witaszek, który kontynuował działalność z Haliną, został wkrótce aresztowany, co jeszcze bardziej wzmocniło przekonania o jej zdradzie. II Oddział Sztabu w Londynie został poinformowany o podejrzeniach wobec Cimino i wszczął dochodzenie, jednakże nie potwierdził domysłów. Mimo to, Halina miała wielu obrońców wśród swoich współpracowników. Równocześnie podziemne władze w Warszawie wydały na nią wyrok śmierci, ale dwa razy nie udało się zrealizować egzekucji. Obecnie brakuje dowodów, które mogłyby jednoznacznie stwierdzić jej winę, a sprawa pozostaje tematem dyskusji wśród historyków.

W okresie od stycznia do marca 1945 roku, Cimino powróciła do pracy w podziemiu jako współpracowniczka wywiadu Komendy Głównej Armii Krajowej. Po zakończeniu konfliktu zbrojnego, członkowie Ojczyzny złożyli w prokuraturze w Poznaniu oskarżenia przeciw niej, ale nie udało się jej aresztować. Dzięki wsparciu Delegatury Sił Zbrojnych w Polsce, uniknęła aresztowania i została przerzucona do Wielkiej Brytanii, a następnie w latach 1946-1947 osiedliła się w Kanadzie, gdzie jako pielęgniarka funkcjonowała pod nazwiskiem Kwiatkowska.

Halina Cimino zmarła 2 czerwca 1951 roku, pozostawiając po sobie skomplikowaną i niejednoznaczną historię, która nadal fascynuje badaczy i miłośników historii.

Przypisy

  1. a b c d e f g h Piotr Bojarski. Tajemnica „Róży”. „Ale historia”. 21.10.2013 r., s. 13.

Oceń: Halina Cimino

Średnia ocena:4.91 Liczba ocen:17