Franciszek Ludwik Frezer


Franciszek Ludwik August Frezer, urodzony 27 sierpnia 1798 roku w Poznaniu, a zmarły 10 stycznia 1845 w Rojowie, był znaczącą postacią w historii Polski.

Jako polski oficer, wyróżnił się w czasie powstania listopadowego, osiągając stopień pułkownika oraz zdobywając Order Virtuti Militari, co stanowi najwyższe odznaczenie wojskowe w Polsce.

Frezer nie tylko wsławił się na polu bitwy, ale również aktywnie uczestniczył w życiu politycznym, pełniąc funkcję deputowanego na sejm prowincjonalny Wielkiego Księstwa Poznańskiego.

Życiorys

Franciszek Frezer był synem chorążego Macieja Frezera oraz Krystyny ze Skoroszewskich. Uczył się w Korpusie Kadetów, z siedzibą w Kaliszu, od 1808 do 1812 roku. Po zakończeniu nauki, 1 lipca 1812 roku, rozpoczął pracę w służbie cywilnej w Biurze Dyrekcji Skarbu dep. Bydgoskiego, gdzie pełnił obowiązki kancelisty aż do 5 marca 1815 roku.

W dniu 11 marca 1815 roku wstąpił do armii, przyjmując stopień chorążego w 1. pułku strzelców konnych. Już 15 maja 1816 roku awansował na podporucznika, a dziewięć lat później, 15 maja 1825 roku, zdobył stopień porucznika w I pułku strzelców pieszych, również pełniąc rolę adiutanta pułkowego w wojsku Królestwa Polskiego. Od 17 czerwca 1829 roku był adiutantem polowym brygady generała Piotra Szembeka.

Za swoje zasługi, 24 maja 1830 roku, został odznaczony znakiem honorowym za 15-letnią nieskazitelną służbę oficerską.

Podczas powstania listopadowego, 6 lutego 1831 roku, otrzymał awans na kapitana, a wkrótce potem objął stanowisko szefa sztabu 4 dywizji piechoty. Jego odwaga ujawniła się w trakcie bitwy pod Dobrem. W marcu tego samego roku został mianowany dowódcą Gwardii Ruchomej przez Naczelnego Wodza i organizował Straż Bezpieczeństwa według rozkazów generała Dwernickiego. W kwietniu zespoły gen. Dwernickiego przemierzały Wołyń, a 4 czerwca 1831 roku Frezer został adiutantem polowym generała Macieja Rybińskiego, dowódcy 1. dywizji piechoty. Po zdobyciu Warszawy przez Rosjan, 30 września 1831 roku, poprosił o dymisję.

Początkowo internowany, w październiku tego samego roku przeprowadził się do Poznania, gdzie 27 sierpnia 1832 roku zawarł związek małżeński z Katarzyną Elżbietą Szczukową w parafii św. Marii Magdaleny w Poznaniu. Ich szczęście jednak nie trwało długo, ponieważ jego małżonka zmarła 22 maja 1834 roku, nie zostawiając żadnego potomstwa.

Po stracie żony Frezer przeniósł się do Kierzna. Dzięki wsparciu generała Szembeka został dzierżawcą miejscowego majątku. 9 listopada 1837 roku wziął ślub z Justyną Psarską, która była dziedziczką Rojowa. Świadkami na ceremonii byli generał Szembek oraz dwaj inni mężczyźni, których imiona nie są znane. Z tego związku przyszły na świat dwie córki: Aleksandra, urodzona 28 października 1841 roku oraz Józefa, urodzona 5 kwietnia 1843 roku.

Działalność polityczna

18 kwietnia 1843 roku Franciszek Frezer został wybrany na drugiego deputowanego na sejm prowincjonalny Wielkiego Księstwa Poznańskiego z powiatu ostrzeszowskiego, pełniąc tę rolę jako „posiedziciel” z Rojowa. Jego poprzednikiem jako pierwszego deputowanego był Feliks Wężyk, właściciel z Baranowa. Funkcję tę sprawował do chwili swojej śmierci.

Nowy rok 1845 zastał Frezera w złym stanie zdrowia. Zmarł na tyfus 10 stycznia 1845 roku w wieku 46 lat, a jego żona Justyna odeszła 26 czerwca 1856 roku. Oboje zostali pochowani w podziemiach kościoła w Rojowie, najpierw w drewnianym, a później, od 1883 roku, w murowanym, którego budowa została sfinansowana przez ich córkę Aleksandrę wraz z mężem Bolesławem Wężykiem.

Upamiętnienie

Franciszek Frezer znalazł swoje upamiętnienie na tablicy informacyjnej, która została umiejscowiona na ścieżce historyczno-krajobrazowej. To miejsce znajduje się w pobliżu kościoła pw. św. Wojciecha w Rojowie.

Przypisy

  1. Pułk 1 Strzelców pieszych Królestwa Polskiego » KIM ONI BYLI [online], KIM ONI BYLI [dostęp 10.07.2023 r.]
  2. JerzyJ. Krzywaźnia, Dzieje Rojowa: Poseł z Rojowa [online], Dzieje Rojowa, 22.08.2020 r. [dostęp 08.07.2023 r.]
  3. Garnizon Twierdzy Zamość w 1831 r. | [online], 18.07.2023 r. [dostęp 27.08.2023 r.]
  4. Kościół pw. św. Wojciecha Biskupa i Męczennika w Rojowie [online], dzieje.pl [dostęp 09.07.2023 r.]
  5. Fabisz, P. Wł.: Kronika Parasialna Baranowska (1853) - Bayerische Staatsbibliothek [online], opacplus.bsb-muenchen.de [dostęp 27.08.2023 r.]
  6. Virtuti Militari wybor źrodeł t.II 1815—1831, Wstęp i opracowanie Bogusław Pelak, Koszalin 2001.
  7. JerzyJ. Krzywaźnia, Dzieje Rojowa: Franciszek Frezer (1798-1845) [online], Dzieje Rojowa, 19.10.2017 r. [dostęp 08.07.2023 r.]
  8. Akt chrztu 95/1795 parafii św. Marii Magdaleny w Poznaniu, Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu.
  9. Robert Bielecki, Słownik Biograficzny Oficerów Powstania Listopadowego, NDAP, AGAD, Wydawnictwo Neriton, Warszawa 1998.
  10. TarnowskiT. Stanisław, Xięga Pamiątkowa w 50-letnią rocznicę powstania roku 1830; Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 1881.
  11. JerzyJ. Krzywaźnia, Dzieje Rojowa: Franciszek Frezer (1798-1845) -1 [online], Dzieje Rojowa, 04.04.2014 r. [dostęp 08.07.2023 r.]
  12. Robert Bielecki, Słownik Biograficzny Oficerów Powstania Listopadowego, NDAP, AGAD, Wydawnictwo Neriton, Warszawa 1998.
  13. JerzyJ. Krzywaźnia, Dzieje Rojowa: Rojowskie wzgórze kościelne w nowej odsłonie [online], Dzieje Rojowa, 02.09.2014 r. [dostęp 08.07.2023 r.]
  14. Strona: Stanisław Karwowski - Historya Wielkiego Księstwa Poznańskiego T2.pdf/25 - Wikiźródła, wolna biblioteka [online], pl.wikisource.org [dostęp 27.08.2023 r.]
  15. M. Perliński, Wspomnienia o mieście Ostrzeszowie, bliższej jego i dalszej okolicy, 1920 r.
  16. JerzyJ. Krzywaźnia, Dzieje Rojowa: Kościół murowany w stylu neogotyckim – 1883 [online], Dzieje Rojowa, 16.12.2012 r. [dostęp 08.07.2023 r.]
  17. JerzyJ. Krzywaźnia, Dzieje Rojowa: Pamięci fundatorów rojowskiego kościoła [online], Dzieje Rojowa, 22.02.2013 r. [dostęp 08.07.2023 r.]
  18. Paweł Wł. Fabisz, Kronika parafialna baranowska, Wrocław 1853.
  19. Ogłoszenie Rejencji Poznańskiej z 24.05.1846 (w) Amtsblatt der Königlichen Regierung zu Posen, 1843 r.
  20. Teki Dworzaczka 57891 (Ostrzeszów) 1841.28/10, ch. 17/11. Aleksandra Stefania Franciszka, c. Franc. Frezera i Justyny Psarskiej.
  21. Teki Dworzaczka 57892 (Ostrzeszów) 1843.4/5, ch. 7/5. Józefa Marjanna Justyna, c. poprz. Frezerów.

Oceń: Franciszek Ludwik Frezer

Średnia ocena:4.59 Liczba ocen:6