Most Lecha w Poznaniu to niepowtarzalny kompleks dwóch mostów, które przecinają rzekę Warta. Stanowi to jedyny tego typu obiekt w Poznaniu, składający się z dwóch niezależnych struktur mostowych.
Pierwszy most, znany później jako most północny, został oddany do użytku w 1954 roku. Natomiast most południowy, który dopełnia ten zespół, został zbudowany w 1999 roku. Warto również zaznaczyć, że w latach 2018-2019 most północny przeszedł całkowitą przebudowę, zostając rozebranym i zastąpionym przez nową, nowocześniejszą konstrukcję.
Położenie
Most Lecha w Poznaniu jest strategią w ciągu komunikacyjnym, łączącą różne obszary miasta. Został umiejscowiony pomiędzy mostami kolejowymi, które łączą Ostrów Tumski z północnym odcinkiem obwodnicy Poznania, znajdując się na północnej granicy tego miasta. Przez jego konstrukcję możliwe jest wygodne przemieszczenie się z lewobrzeżnego Osiedla Stare Winogrady oraz Wilczaka, wciąż korzystając z ulicy Lechickiej, do prawobrzeżnego Osiedla Główna, w tym odcinku Nadolnik i ulicy Bałtyckiej.
Most ten jest również częścią drogi krajowej nr 92, która pomimo swojego znaczenia lokalnego, tworzy integralny element II ramy komunikacyjnej Poznania. W ten sposób, transport w regionie jest bardziej spójny i dostępny, umożliwiając mieszkańcom sprawne przemieszczanie się.
Parametry
Nowoczesna konstrukcja mostu północnego rozciąga się na 236 metrów, z trzema przęsłami, których długości wynoszą 66,90 m, 100,80 m oraz 66,90 m. W odróżnieniu od swojej wcześniejszej wersji, most nie posiada podpór w nurcie rzeki. Szczególną uwagę zwraca przęsło środkowe, które umiejscowione nad korytem Warty ma długość 100,8 m.
Na powierzchni mostu znajdziemy:
- trzy pasy jezdni, każdy o szerokości 3,5 m (kierunek zachodni),
- dwukierunkową drogę rowerową o szerokości 2 m,
- chodnik szeroki na 1,5 m.
Natomiast most południowy składa się z siedmiu przęseł, których rozpiętości wynoszą 33,3 m / 5 x 33,6 m / 33,3 m. Całkowita długość tej konstrukcji to 234,6 metra. Płyta pomostowa jest połączona z stalową konstrukcją, a ustrój nośny składa się z dwóch stalowych, pełnościennych dźwigarów, które są oddalone od siebie o 9,9 metra. Most ten obejmuje:
- jezdnię z trzema pasami w kierunku wschodnim,
- chodnik z dopuszczonym ruchem rowerów.
Most północny z 1954 roku
W przeszłości most północny miał 234,60 metra długości i składał się z siedmiu przęseł o jednakowej rozpiętości wynoszącej 33 metry. Ustrój nośny każdego z przęseł tworzyły cztery równoległe dźwigary kratowe o wysokości 2,57 metra, wykraczające na kształt litery W. Na dźwigarach była umieszczona swobodnie oparta betonowa płyta pomostowa.
Każde z przęseł stanowiło odrębną strukturę nośną, co było wynikiem wymogów militarno-logistycznych – uszkodzenie jednego z nich nie miało wpływu na pozostałe. Szerokość jezdni wynosiła 7 metrów, a chodniki po obu stronach jeden jak drugi miały po 2,5 metra. Pierwotna nawierzchnia została ułożona z kostki granitowej, która w 1989 roku została zastąpiona asfaltem. Filarów, z których każdy był monolitem betonowym, było sześć, w tym dwa umiejscowione w nurcie rzeki, charakteryzujące się wysokościami od 5 do 8 metrów.
Stan przed rozbiórką mostu przedstawiał się następująco:
- jezdnia z dwoma pasami w kierunku zachodnim,
- jednokierunkowe drogi rowerowe po obu stronach jezdni, współdzielone z chodnikiem.
Historia
Historia mostu na Lechu w Poznaniu zaczęła się od budowy drogi rokadowej, która łączyła forty, w tym szczególnie ważny dla miasta Twierdzę Poznań, którą dziś znajdziemy wzdłuż ulicy Bałtyckiej oraz Lechickiej. Po stronie południowej połączenie między fortami umożliwiał Most Dębiński, natomiast północną granicę stanowiła wtedy promowa przeprawa w miejscu obecnego mostu. Po zakończeniu II wojny światowej droga rokadowa zyskała na znaczeniu, stając się istotnym elementem komunikacyjnym o kierunku wschód-zachód.
Na wniosek władz wojskowych w roku 1950 podjęto decyzję o zbudowaniu stałego mostu zamiast promu. Wraz z nową konstrukcją przygotowano także odcinki ulic: Bałtyckiej (od Gdyńskiej do Warszawskiej) oraz Lechickiej (od mostu do Naramowickiej), co przyczyniło się do powstania nowej północnej obwodnicy Poznania. Projekt mostu oraz towarzyszących mu ulic przygotowane były w warszawskim Biurze Projektów Transportu Drogowego i Lotniczego w 1951 roku. Budowa rozpoczęła się w 1952 roku, a zakończyła się dwa lata później.
Ważne elementy konstrukcyjne, takie jak podpory i płyta pomostowa, zrealizowało Zjednoczenie Robót Inżynieryjnych z Poznania, natomiast stalową konstrukcję wykonał Mostostal Zabrze. Mimo oddania mostu do użytku w 1954 roku, jeszcze przez wiele lat w planach zagospodarowania przestrzennego miasta widniała informacja o obowiązującej przeprawie promowej w tym miejscu.
W związku z rosnącą intensywnością ruchu, w 1995 roku postanowiono o budowie nowego mostu, który miał powstać tuż obok starego, po jego południowej stronie. Realizację przetargu na tę budowę wygrała firma Transprojekt Warszawa, a projektantem był Witold Doboszyński. Prace budowlane prowadził poznański oddział Płockiego Przedsiębiorstwa Robót Mostowych pod kierunkiem Ryszarda Mądrego, absolwenta Politechniki Poznańskiej. Cała konstrukcja została przetransportowana do Poznania, gdzie nastąpił jej montaż.
Budowa zajęła 28 miesięcy, a 21 czerwca 1999 roku odbyły się próbne obciążenia mostu pod czujnym okiem profesorów Witolda Wołowickiego oraz dr. inż. Arkadiusza Madaja. Uroczyste otwarcie nowej przeprawy miało miejsce 27 lipca 1999 roku o godzinie 12.30, z udziałem ministra Tadeusza Syryjczyka.
Ostatecznie w sierpniu 2018 roku zdecydowano o zamknięciu starszej, północnej części mostu, która z racji swojego wieku nie nadawała się już do eksploatacji. W grudniu 2019 roku oddano do użytku nową konstrukcję, która zajęła miejsce zburzonego mostu. Nowa budowla ma 236 metrów długości, a także oferuje trzy pasy ruchu o szerokości 3,5 metra każdy, ścieżkę rowerową o szerokości 2 metrów oraz chodnik szerokości 1,5 metra. Do wykonania tej nitki mostu zużyto 7000 m³ betonu oraz około 2500 ton stali.
Przypisy
- Grzegorz Okoński, Most Lecha zostanie otwarty w tym roku!, w: Nasze Miasto. Poznań, 17.10.2019 r., s.6
- a b c d Andrzej Ryżyński, Historia poznańskiego Mostu Lecha, w: Kronika Miasta Poznania, nr 2/2002 r., s.364-369
- Ze względu na militarne znaczenie przeprawy, na cywilnym planie Poznania most został wrysowany dopiero od 1966 r.
- Plan dzielnic centralnych miasta Poznania, Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1965 r.
- Ponadto istnieją jeszcze w Poznaniu wiadukty złożone z dwóch wiaduktów
Pozostałe obiekty w kategorii "Mosty i wiadukty":
Most Mieszka I w Poznaniu | Most Dworcowy w Poznaniu | Śluza Cybińska | Wiadukt Antoninek w Poznaniu | Wiadukt Franowo w Poznaniu | Estakada nad doliną Obrzycy | Most Królowej Jadwigi w Poznaniu | Most Lucjana Ballenstedta w Poznaniu | Most Przemysła I w Poznaniu | Most Teatralny w Poznaniu | Most Dębiński w Poznaniu | Wiadukt Dolna Wilda w Poznaniu | Wiadukt Gabriela Narutowicza | Estakada nad doliną Bogdanki | Wiadukt Hetmański w Poznaniu | Wielka Śluza | Wiadukt Kosynierów Górczyńskich w Poznaniu | Most Bolesława Chrobrego w Poznaniu | Most Biskupa Jordana w Poznaniu | Most Uniwersytecki w PoznaniuOceń: Most Lecha w Poznaniu